27 boekentips voor op vakantie

Nederlandse fictie

1. Marjolijn van Heemstra: En we noemen hem

   Van Heemstra wil haar zoon vernoemen naar haar achterneef, die in de familie geldt als held: op eigen houtje schakelde hij een NSB’er uit. Maar is hij wel een held? En we noemen hem is hoogst relevante literatuur over heldendom en herinnering én een uitgesproken lekker boek. Van Heemstra sleept je mee op haar weetlustopwekkende speurtocht naar de ware feiten. Lees de recensie: Bij ons is niets aan de hand

2. Lieke Marsman: Het tegenovergestelde van een mens

   Waarom raakt klimaatverandering ons niet? In een hemelbestormende ideeënroman, die moeiteloos schakelt tussen verhaal, essay en poëzie, biedt Lieke Marsman een ontroerende mislukte-liefdesgeschiedenis, overtuigende analyses en aangrijpende gedachten over hoe grote thema’s kleine levens wel en niet bepalen. Lees de recensie: Waarom raakt het klimaat ons niet?

3. Murat Isik: Wees onzichtbaar

   Zeshonderd pagina’s lang houdt Isik je gekluisterd aan het rauwe, rijke en belangwekkende coming-of-ageverhaal van een Turks-Nederlandse jongen in de Bijlmer. Van Marvel Comics en tienerseks op de galerij tot de Bijlmerramp en verhuld racisme – en van een gezin dat zich aan een tirannieke vader probeert te ontworstelen. Lees de recensie: Opgroeien in de Bijlmer is niet alleen rot

4. Maria Stahlie: De middelste dag van het jaar

   Eén onbarmhartig hete zomerdag als literaire snelkookpan: de dag waarop de 60-jarige hoofdpersoon Sylvia Ciciersky, zelfredzaam en onafhankelijk, ontdekt toch niet zo vrij te zijn van banden en bemoeienis met de wereld. Voortgestuwd door een koortsachtige plot roept Stahlie pregnante vragen op: móéten we ons engageren? Lees de recensie: Wat is erger: iets doen of iets nalaten?

5. Kees ’t Hart: Wederzijds

   Een burgervereniging die ‘Wederzijds’ heet voert het principe ‘oog om oog, tand om tand’ door op het niveau van burenruzies. Goeie grap, maar ondertussen verkent Kees ’t Hart de helemaal niet zo grappige dilemma’s van een deugdzame burger in onze liberaal-individualistische wereld. Lees de recensie: De anonieme vergelding van een nette heer

Non-fictie

1. Tilmann Lahme: De familie Mann. De geschiedenis van een gezin

   Fascinerend non-fictie-epos over de bekendste schrijversfamilie uit de geschiedenis. Lahme laat het beeld van de zes kinderen van Thomas Mann, die hun egocentrische vader zouden haten, geheel kantelen. Leest als een spannende roman, met alle drama’s die een mensenleven kent. Lees de recensie: De ‘amazing family’ van Thomas Mann op de snijtafel

2. Sonja Barend: Je ziet mij nooit meer terug

   Voor een boek over jezelf hoef je niets te verzinnen, je moet alleen heel diep in je geheugen graven en naar binnen te kijken om de herinneringen boven te krijgen. Zo heeft tv-presentatrice en interviewster Sonja Barend (1940) haar memoires geschreven. Bijzonder hoe de vrouw die anderen voor haar werk álles vroeg in Je ziet mij nooit meer terug haar eigen leven vertelt en haar moeder bestookt met vragen over haar vader, die in de oorlog werd gedeporteerd.

3. Cécile Huguenin: Alzheimer, mon amour

   Omdat vakantieliteratuur niet bij voorbaat luchtig hoeft te zijn. De Franse schrijfster en psycholoog Cécile Huguenin in Alzheimer, mon amour schreef een liefdevolle geschiedenis van een echtpaar van wie de man, dichter en wetenschapper Daniël, de diagnose krijgt die hun leven gaat beheersen. Na dertig jaar huwelijk ‘ontsnapt’ hij aan haar en neemt zij het besluit zich samen met Daniël in hun eigen wereld terug te trekken, maar hoe ver kan zij gaan? Een prachtig kleinood.

4. Ewoud Kieft: Het verboden boek. Mein Kampf en de aantrekkingskracht van het nazisme

   Twee jaar na zijn meesterlijke boek Oorlogsenthousiasme schreef historicus Ewoud Kieft op persoonlijke wijze over het in Nederland nog altijd verboden boek Mein Kampf. Hij herkende er meer van zichzelf in dan hem lief was. Lees de recensie: Mein Kampf gaf zin aan de Grote Oorlog

5. Giacomo Casanova: Het verhaal van mijn leven 1, 2, 3

   Never a dull moment: één van de drie rijk geïllustreerde delen van Casanova’s autobiografie, vol seks, achtervolgingen en ingenieuze plotwendingen, volstaat om de vakantie op vermakelijke wijze door te komen.

6. Herman Clerinx: Een paleis voor de doden

   Een meer dan overzichtelijk naslagwerk over hunebedden, dolmens en menhirs. De Belgische schrijver en wetenschapsjournalist Herman Clerinx deed onderzoek naar de betekenis van megalithische monumenten in bijna heel Europa. Het helder geschreven boek is verslavend, omdat je alles wilt weten over de eenlingstenen, grafkelders en geloofsmonumenten. Lees de recensie: Waartoe dienden de hunebedden?

7. Yanis Varoufakis: Adults in the Room. My Battle with Europe’s Deep Establishment

   Adembenemende non-fictiethriller over
   de korte tijd waarin Yanis Varoufakis als de Griekse minister van Financiën het hoofd probeerde te bieden aan de Europese elite. Soms pittige kost, maar de Griek houdt de vaart erin en komt met smeuïge details – onder andere over Jeroen Dijsselbloem.

8. Yuval Noah Harari: Homo deus. Een kleine geschiedenis van de toekomst

   De Israëlische historicus weet als geen ander een ingewikkeld onderwerp – de algoritmische toekomst van de mens – boeiend te maken voor een breed publiek. Moeiteloos schudt hij zijn voorbeelden uit de mouw: Kijk niet raar op als hij de Boerenopstand in één zin koppelt aan de Steentijd en de uitvinding van de computer. Lees de recensie: Fascinerend boek over hoe wij allemaal in illusies leven

9. Thomas Frank: Listen Liberal

   De tirade van Thomas Frank voelde een beetje voorbarig toen het verscheen, voor de Amerikaanse verkiezingen en met Hillary Clinton nog bovenaan de polls. Maar een jaar later leest zijn boek als een perfecte analyse van wat uiteindelijk tot Trump zou leiden. Over het heimelijke conservatisme van rijke New Yorkers en zogenaamde bevlogen politici die zich het liefst omringen met champagne drinkende bankiers. Lees de recensie: Hoe de democraat de kleine man de rug toekeerde

10. Zeynep Tufekci: Twitter and Tear Gas

    Tufekci is een bevlogen Amerikaanse wetenschapper gespecialiseerd in de organisatie van sociale bewegingen in het tijdperk van sociale media. In dit boek vertelt ze over hoe modern protest onstaat, van de coup in Turkije tot Occupy Wall Street en Tahrir en wat de uitdagingen zijn voor de demonstranten en wat hun middelen zijn. Er zijn weinig mensen die zo goed en betrokken schrijven over de maatschappelijke consequenties van technologie als @zeynep.

Buitenlandse fictie

1. Jane Gardam: Een onberispelijke man

   Eindelijk in het Nederlands vertaalde klassieker van de Britse Jane Gardam (1928), waarin het keeping up appearances geleidelijk afbrokkelt. Want achter de façade van onberispelijkheid van hoofdpersoon Edward Feathers schuilt een onzekere man vol obsessies en frustraties, die knap worden neergezet. Lees de recensie: Jane Gardam nodigt uit tot binge reading

2. Lev Tolstoi: Anna Karenina

   Alom geprezen nieuwe vertaling van deze ‘beste roman aller tijden’ leest als een trein en voert je mee in de hoogste kringen van het tsaristische Rusland, waarin een tragische liefde van een ongelukkig getrouwde vrouw voor een losbandige aristocraat je van begin tot eind in de ban houdt. Lees de recensie: Anna Karenina met een Nederlandse ziel

3. Nino Haratischwili: Het achtste leven (voor Brilka)

   Aan de hand van de lotgevallen van zes generaties van een Georgische familie, wordt de geschiedenis van de Sovjet-Unie neergezet. Leest als een sprookje, een thriller en een roman ineen. Een pageturner.

4. Elizabeth Jane Howard: Lichte jaren

   Vakantie leent zich bij uitstek voor een epos over een Britse upper class-familie, zoals die van de Cazalets (1937-’47). Zoals altijd in de hogere Britse kringen broeit het onder het idyllische oppervlak van de affaires en frustraties. Lees de recensie: ‘Downton Abbey’, maar toch heel anders

5. Jean Echenoz: De spionne

   De spionne zit, zoals het hoort in een spionageroman, vol ingenieuze plotwendingen, achtervolgingen en seks. De onwaarschijnlijkheden vormen een curieus contrast met Echenoz’ laconieke stijl en opmerkingen als: „Ik kan ook niet helpen dat het allemaal zo is gebeurd.”

6. George Saunders: Lincoln in the Bardo

   George Saunders staat bekend om zijn briljante korte verhalen. Dit jaar verscheen zijn debuutroman. Zou hij dat ook kunnen, was de vraag vooraf. Ja, zo blijkt. Ook dit verhaal zit weer vol met krankzinnige ideeën. Het is een zogenaamd historische roman over Lincoln en diens overleden zoon. Zoals altijd bij Saunders laat hij zijn fantasie volledig gaan, wat overigens niet betekent dat het verhaal je koud laat. Lees de recensie: Auteur met verbijsterend wilde fantasie schrijft ineens historische roman over Lincoln

7. Michael Chabon: Maangloed

   Eind jaren tachtig lag de grootvader van Michael Chabon op sterven. Michael besluit hem te bezoeken en hem te ondervragen over alle mythische verhalen die over hem te ronde gaan. Twintig jaar later schrijft hij op wat hij toen hoorde en het is een mix geworden van hilarische en tragische verhalen, waarvan de helft waargebeurd en de helft bij elkaar verzonnen. Lees het eerste hoofdstuk, dat is al heel goed, en dan weet je wat je te wachten staat.

8. Alan Moore: Jerusalem

   Drie dikke boeken met een alternatieve geschiedenis van Northampton. De enige reden om eraan te beginnen is omdat ze geschreven zijn door Alan Moore, de excentrieke schrijver van onder meer V for Vendetta en Watchmen. Het leest als een intense graphic novel, waarin elk huis en elke straat in Northampton onderdeel is van een fantastische geschiedenis.

Kinder- en jeugdboeken

1. Annet Schaap: Lampje

   Lampje, dochter van de vuurtorenwachter, moet na een rampzalige stormnacht verbannen naar een pleeggezin, waar ze een zeemeerjongen in een torenkamer treft. Annet Schaaps debuut heeft de kwaliteiten van een kinderboekenklassieker: sprookjesachtige spanning, heerlijke personages, scènes en zinnen om bij weg te dromen en wezenlijke vragen. Lees de recensie: ‘Lampje’ wervelt, boeit en laat je echt meeleven

2. Bibi Dumon Tak: Het heel grote vogelboek

   Bibi Dumon Tak, de Freek Vonk van de jeugdliteratuur, vertelt alsof ze voor een klas met kinderen staat, hun spanning en opwinding geheel in zich opzuigt en de optelsom van dat alles in gouden zinnen, met een energie van orkaansterkte, over haar toehoorders uitstort. Non-fictie voor kinderen over vogels. Allesbehalve saai. Lees de recensie: Hier wordt een nieuwe generatie vogelaars geboren

3. Erna Sassen: Er is geen vorm waarin ik pas

   Dit verhaal van de puber Tessel voelt aan alsof zij tegelijk haar mond en haar ziel opentrekt. Met lichte tegenzin vertelt ze over haar onfortuinlijke relatie met ‘P’, een leraar van tien jaar ouder. Energiek en losjes, met een bijna verbijsterend gevoel voor pubertaal, vertelt Sassen een troostrijk verhaal dat veel pubers aangaat. Lees de recensie: Een puber die tegelijk haar mond en ziel opentrekt

4. Angie Thomas: The Hate U Give

   The Hate U Give is niet alleen geschreven als een spannende film, maar het is ook een verdomd belangrijk boek, omdat het met zo veel oog voor alle complexiteit vertelt hoe het is om anno nu op te groeien als zwarte jongere, in een slechte wijk in de VS, doordrongen van racistische structuren. Lees de recensie: Dit eerste Black Lives Matter-jeugdboek is zo goed als onmisbaar