‘Mensenrechten met voeten getreden door blokkade Qatar’

Heeft de emir van Koeweit toch nog een compromis weten te bereiken bij de crisis rond Qatar? Hij bemiddelt tussen Qatar en de landen onder leiding van Saoedi-Arabië die een diplomatieke en economische blokkade hebben afgekondigd tegen het kleine oliestaatje. Alle blikken zijn deze woensdag gericht op de Egyptische hoofdstad Kairo, waar Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Egypte en nog een handvol bondgenoten zich beraden op hun volgende stap.

Extra gespannen zullen de verwikkelingen in Kairo worden gevolgd door de duizenden Golf-Arabieren die klem zijn komen te zitten door de blokkade. „Hun mensenrechten zijn op allerlei manieren met voeten getreden”, zegt Ali Bin Samikh Al-Marri, voorzitter van het Nationale Comité voor de Mensenrechten. „We hebben het hier echt over een nieuwe Berlijnse Muur.” Al Marri reist door Europa om regeringen te doordringen van de ernst van de schending van de mensenrechten door de blokkade.

Lees ook: Golfstaten en Egypte verbreken banden met Qatar

Het gaat bijvoorbeeld om een Qatarese vrouw, die gehuwd is met een man uit de Verenigde Arabische Emiraten. Overeenkomstig de instructies van de Emiraten moest zij het land verlaten. Al Marri: „Toen ze met hun baby uit Abu Dhabi wilde vertrekken, kreeg ze te horen dat ze die niet mee mocht nemen. Die baby had namelijk de nationaliteit van de Emiraten.”

Of neem het geval van een Saoedische man, die in een ziekenhuis in Qatar was beland en daar overleed. „Zijn zoon wilde uit Saoedi-Arabië komen om zijn lichaam op te halen”, vertelt Al-Marri. „Maar daar staken de Saoedische autoriteiten een stokje voor. Toen hebben de Qatarezen de man maar begraven zonder dat er iemand bij was uit Saoedi-Arabië.”

De Golfstaten zijn de afgelopen decennia innig met elkaar verstrengeld geraakt. Duizenden mensen zijn nu in acute moeilijkheden gekomen, ook doordat het overmaken van geld van de ene Golfstaat naar de andere plotseling niet meer mogelijk is. Afhankelijke familieleden zitten daardoor plotseling op een droogje.

In Qatar woonden volgens de autoriteiten bij het begin van de blokkade 11.387 mensen uit Saoedi-Arabië, de Emiraten en Bahrein. Deels zijn dat partners uit gemengde huwelijken (6474), studenten op universiteiten en scholen in Qatar (4600) en werknemers (1954).

Lees ook: Knallende ruzie in de Golf: steunt Qatar stiekem Iran?

Neemt u ook juridische stappen tegen de blokkerende landen?

„We hebben tot nu toe 2451 klachten ontvangen van mensen die vinden dat hun mensenrechten zijn geschonden. Daarom hebben we het Zwitserse advocatenkantoor Lalive in de arm genomen. Zij gaan voor ons bekijken in hoeverre er schadevergoeding of andere vormen van compensatie kunnen worden gevorderd van die landen.”

Gaat het om veel geld?

„Niet alleen geld, het kan soms ook om een excuus gaan. Maar ik werd net nog door een zakenman uit Qatar gebeld die 500 miljoen rials (zo’n 125 miljoen euro) in een hotel in Dubai (in de Emiraten, red) had geïnvesteerd. Ook dat geld is nu geblokkeerd. Wat kan hij nu doen om die terug te krijgen?”

U verwijt Qatars tegenstanders de vrijheid van meningsuiting te schenden met hun eis de zender Al Jazeera te sluiten. Maar Qatar zelf liet in 2016 toch de enige onafhankelijke nieuwssite Doha News sluiten?

„Ja, dat klopt. Wij waren tegen die sluiting en die hebben we ook veroordeeld. Wij doen wel vaker aanbevelingen aan de regering. Maar het is een uitdaging die allemaal aanvaard te krijgen. Weet u, we leven niet in het paradijs.”