Dit zijn de zes Zomergasten van dit seizoen

Je zou de zes gasten van het nieuwe seizoen Zomergasten (VPRO) natuurlijk in allerlei hokjes kunnen indelen. De man/vrouw-verhouding valt direct op. Die is, zoals wel vaker, 4:2, ondanks de pogingen van de redactie, en presentator Janine Abbring, om vrouwen aan tafel te krijgen. Misschien zie je vier mannen boven de 45 en twee vrouwen onder de 45. Je ziet een Vlaming en iemand uit Curaçao. Maar ook: twee wetenschappers, twee kunstenaars, een politicus, een psychiater.

In elk geval mengen de meesten zich actief in het maatschappelijke debat, over gender- of culturele ongelijkheid of over pseudowetenschap, en behoort iedereen tot de top van zijn of haar vakgebied. Op chronologische volgorde:

23 juli: Rosanne Hertzberger

Microbioloog, schrijver en NRC-columnist

Rosanne Hertzberger (1984) studeerde Life Science & Technology aan de TU Delft en de Universiteit Leiden. Tijdens haar studie schreef ze columns voor het Leidse studentenblad Mare. In 2014 promoveerde ze aan de Universiteit van Amsterdam in de moleculaire microbiologie. Ze verhuisde met haar man Arjen van Veelen, ook NRC-columnist, naar de VS na haar promotie en werkte even bij het Centre for Women’s Infectious Disease Research aan de Washington University in St. Louis. In 2016 keerde ze terug naar Nederland.

Hertzberger is niet bang om de controverse op te zoeken in haar columns, bijvoorbeeld wanneer ze schrijft over vaccinaties of E-nummers. Met haar laatste boek, Ode aan de E-nummers, gaat ze de confrontatie aan met zelfverklaarde voedingsdeskundigen en foodies. De grootste ophef dit jaar ontstond na haar column in NRC over seksisme op videosite Dumpert, over het programma DumpertReeten.

Lees ook: het interview met Hertzberger: ‘E-nummers zijn geen vergif’

30 juli: Eberhard van der Laan

Burgemeester van Amsterdam

Eberhard van der Laan (1955) is sinds juli 2010 burgemeester van Amsterdam. Tussen november 2008 en februari 2010 was de PvdA’er minister voor Wonen, Wijken en Integratie in het kabinet-Balkenende IV. Daarvoor was hij gemeenteraadslid in Amsterdam. Hij groeide op in een gereformeerd gezin in Rijnsburg en studeerde rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

In januari werd bij Van der Laan uitgezaaide longkanker geconstateerd. Hij liet weten ondanks zijn ziekte aan te willen blijven als burgemeester. Sinds de bekendmaking kreeg Van der Laan veel steunbetuigingen van Amsterdammers, zoals via een video Amsterdam doet belofte aan Eberhard van der Laan.

Lees ook: Burgemeester Van der Laan werkt niet op halve kracht

6 augustus: Glenn Helberg

Psychiater

Glenn Helberg (1955) is psychiater en lid van de Raad van Advies van het College voor de Rechten van de Mens. Tijdens de laatste Tweede Kamerverkiezingen was hij lijstduwer van Artikel 1, de partij van Sylvana Simons.

Helberg werd geboren in Curaçao en verhuisde na zijn middelbare school naar Nederland. In Utrecht studeerde hij geneeskunde, in Groningen specialiseerde hij zich in de psychiatrie en daarna verder in Utrecht in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Hij kreeg tijdens zijn werk vaak te maken met kinderen met een biculturele achtergrond. Daarom besloot hij zich op de transculturele psychiatrie toe te leggen.

Zo kenmerkt het leven van Helberg zich door een uitgesproken culturele identiteit. Op de achtergrond mengt hij zich in het racismedebat, zo ook over Zwarte Piet. Hij was vanaf 2008 tot januari 2017 voorzitter van Overleg Orgaan Caribische Nederlanders (OCAN) en is niet bang om taboes in de Caribisch-Nederlandse gemeenschap te bespreken, zoals homoseksualiteit, afwezige vaders en criminaliteit. Hij was bijvoorbeeld de initiatiefnemer voor de eerste Antilliaanse boot op de canal parade van de Amsterdamse Gay Pride. De uitzending valt op de laatste dag van de Gay Pride.

13 augustus: Wim Opbrouck

Acteur en zanger

De Vlaamse Wim Opbrouck (1969) is bij het Nederlandse publiek vooral bekend van zijn rol in Ventoux (2015). Dit jaar zal hij nog te zien zijn in Cobain (Nanouk Leopold) en Oude Liefde (Nicole van Kilsdonk).

Opbrouck komt uit Bavikhove, op een uurtje van Gent, en is gehecht aan die regio. Hij maakte in dat kader ook een liedjesprogramma over de Eerste Wereldoorlog: We shall overcome. Friede, Vrede, Paix, Peace. Hij is sinds 2005 als acteur verbonden aan NTGent en was daar van 2010 tot 2015 ook artistiek leider, als opvolger van Johan Simons.

Opbrouck is een multitalent. Aanvankelijk wilde hij schilder worden, maar hij ging naar de toneelschool. Naast acteren op het podium en in films, is hij ook accordeonist - hij trad op als countryzanger in biercafé’s - en presentator. Hij was al te zien op de motorfiets door Europa in De Bende Van Wim. Vanaf september gaat hij de Vlaamse variant van Heel Holland Bakt presenteren: Bake Off Vlaanderen. In Zomergasten zal hij “de fragmenten laten zien die ik koester en een kompas zijn in mijn artistieke en private leven”, zegt hij in een persbericht.

20 augustus: Frans de Waal

Primatoloog

Frans de Waal (1948) studeerde biologie in Nijmegen en Groningen en promoveerde in Utrecht in 1977 met onderzoek naar agressie bij makaken. Sinds 1981 doet hij onderzoek in de Verenigde Staten en in 1996 werd hij hoogleraar Psychologie aan de Emory University in Atlanta.

Hij deed veel onderzoek naar chimpansees, zoals naar die in Burgers’ Zoo. In de VS werd hij in 1997 directeur van het Living Links Center van het Yerkes National Primate Research Center. Hij schreef Chimpanseepolitiek (1982) over het gedrag van mensapen. Ook bewees hij dat olifanten over zelfbewustzijn beschikken. Vorig jaar publiceerde hij Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn? over de onderwaardering van dierlijke intelligentie.

Lees ook: Hoe slim moet je zijn om dieren te begrijpen?

In 2007 noemde het tijdschrift Time hem een van de honderd invloedrijkste mensen.

27 augustus: Claudia de Breij

Cabaretier

Claudia de Breij (1975) was afgelopen jaar de eerste vrouw die live op televisie de Oudejaarsconference deed. In 2010 won ze de cabaretprijs Poelifinario voor het beste cabaretprogramma van het seizoen, Hete Vrede. Het nummer Mag ik dan bij jou uit die voorstelling groeide uit tot een grote hit.

Ook is ze de draagster van de Louis Davidsring, een prestigieuze onderscheiding op het gebied van kleinkunst, die ze in 2015 ontving van haar grote voorbeeld Herman van Veen. Momenteel werkt ze aan haar nieuwe voorstelling Nu. Over Zomergasten zegt De Breij in een persbericht: “Volgens mij bedenk ik al vanaf mijn vijftiende wat ik zou laten zien als ik er ooit in Zomergasten zou zitten. Nu ik éindelijk mag (ik probeer al jaren beroemd genoeg te worden om de eer te verdienen) zijn er een paar klassiekers van vroeger overgebleven waarvan ik nog steeds vind dat iedereen ze moet zien, maar er is vooral veel dat me recent heeft geraakt, in positieve of negatieve zin.”

Lees ook het interview met De Breij na haar Oudejaarsconference: ‘Ik wil minder hakketakken over mijn eigen gelijk’