‘Zit ik hier omdat ik een vrouw ben, of omdat ik goed ben?’

Er moet dit jaar een vrouw in het Glazen Huis van 3FM’s Serious Request. En daarna moet er een vrouw overdag doordeweeks op de zender. De tijd is rijp, vindt Roosmarijn Reijmer (37), dj en programmamaker bij 3FM. Ze wil daarmee nu eens haar nek uitsteken voor vrouwelijke collega’s. Sinds ze veertien jaar geleden als eerste vrouwelijke muzieksamensteller bij 3FM begon, probeerde ze altijd „one of the guys” te zijn. Ze had „ballen” en ze stond „haar mannetje”. Die tijd is voorbij. „Ik heb lang nodig gehad om me te realiseren dat ik helemaal niet ‘one of the guys’ ben. En dat ik me ook niet zo moet laten behandelen.”

Reijmer is sinds 2011 dj bij 3voor12 Radio op 3FM, een dagelijks programma rond nieuwe popmuziek. Ze won er in 2015 de Zilveren Radioster mee. Ze is het gewend de enige vrouw te zijn in een team met alleen mannen. Vond ze al die jaren ook helemaal niet erg, maar het laatste jaar begon er iets te knagen. „Het betekende dat ik een hoop foute grappen moest doorstaan” vertelt Reijmer op een terras in haar woonplaats Utrecht. „Over vrouwen ‘volyoghurren’ enzo. Ik had mezelf erop getraind die grappen te negeren, en ze zeiden tegen me: ach jij telt niet, jij bent toch een van de mannen. Pas onlangs besefte ik: nee, dat ben ik helemaal niet.”

mijn buurvrouw staat in de krant met een mooi stukkie! #meerbuurvrouwen #radio https://t.co/OmBxWkRGDI

— sander hoogendoorn🤘 (@sander3fm) June 27, 2017

Toen je zes jaar geleden begon bij 3voor12 Radio, had je ook een interview met NRC. De kop was: ‘Voor een vrouw weet ik gênant veel van muziek’. Je zei dat luisteraars jou serieus kunnen nemen, omdat je one of the guys bent. Wat vind je daar nu van?

„Oh nee, verschrikkelijk! Hoe kón ik het zeggen? (Ze schiet in de lach). Dit bewijst dus mijn hele punt. Kijk, als je als vrouw tussen de mannen wordt gezet, ben je een rondje tussen de vierkantjes. En dan kan je wel doen alsof je een vierkantje bent, maar dat word je gewoon niet. Toch deed ik dat tot vorig jaar wel, tot ik zag hoe nieuwere vrouwen bij ons dezelfde valkuilen inliepen als waar ik in was gelopen. Het ergste was dat ik ze helemaal niet hielp, want ik was ook niet geholpen. En dat wil ik nu graag veranderen. Als ik nu zie dat collega’s het soort dingen zeggen dat ik toen in de krant zei, ga ik er als een pijl uit een boog op af om te vertellen dat ze dat niet moeten doen. Je maakt jezelf er zo ontzettend klein mee. En waarom?”

Nou, waarom?

„Dat gebeurt dus met vrouwen die op zulke posities komen met alleen mannen om zich heen. Dan ga je je klein maken. Ik kreeg een eigen programma, maar wel late night. Dan denk je als vrouw: oké, ik hoor er wel bij, maar ik kan geen schade doen. Hoeveel vertrouwen krijg ik precies van de zender? Ik had moeten denken: er is superveel vertrouwen! Ik zit hier om nieuwe muziek aan de man te brengen, daar waar het speelt, mensen nemen dingen van me aan. Maar ik ben van het slechtste uitgegaan. Gewoon pure paniek. Ik had geen idee wat ik toen zei.”

Je noemde in dat interview een paar van je radiohelden. Giel Beelen, Jaap Boots. Mannen.

„Natuurlijk, er waren niet zoveel vrouwelijke voorbeelden aan wie ik me kon optrekken. Ik vind het zelfs rete-irritant dat ik nou een voorbeeld ben voor jongere meiden. Superongemakkelijk. Maar als ik dan toch een beetje de wegbereider zit te zijn, dan ga ik de weg ook zo geplaveid mogelijk maken.”

Hoe pak je dat aan?

„Door mijn wensen duidelijker uit te spreken. Ik vind bijvoorbeeld dat er dit jaar een vrouw in het Glazen Huis moet. Ik hoef het niet zelf te zijn, maar moet je eens kijken hoeveel goeie vrouwen we bij 3FM hebben lopen. Er is nu echt geen enkel excuus meer. Er móét gewoon een vrouw in dit jaar.”

Wat zeggen ze bij 3FM als je dat zegt?

„Nou, dat heb ik nog niet durven zeggen. Dus bij deze. Zet maar in de krant.”

Weten ze bij de zender niet dat je dit vindt?

„Dit is geen gesprek dat je hebt bij ons.”

Dat vind ik wel opvallend.

„Dat vind ik eigenlijk ook wel opvallend. Ik reageerde voorheen nooit in het openbaar op de keuzes voor dj’s in het Glazen Huis, want ik vond dat ik de zaak niet mocht afvallen. Maar de keuze voor alleen maar mannen, al jarenlang, die deel ik niet langer. Juist omdat vrouwen in de muziek nu zo’n onderwerp van gesprek is, vind ik dit een goed moment om me uit te spreken.”

Dat onderwerp van gesprek gaat vaak over vrouwenquota, en of die er moeten komen voor festivals, podia en radio. Heb je het gevoel dat het over jou gaat?

„Ja, ik vraag me natuurlijk ook wel eens af: zit ik hier omdat ik een vrouw ben, of omdat ik goed ben? Dat is echt moeilijk, want niemand is zo zeker van zichzelf. Toen ik de eerste vrouwelijke muzieksamensteller bij een jongerenzender werd, had ik echt wel bewezen dat ik hartstikke goed was in m’n werk. Maar ze maakten daarna wel reclame met de eerste vrouwelijke muzieksamensteller.”

Dan denk je: ze moesten er nog een vrouw bij hebben?

„Precies. Maar je doet het toch maar, want fuck it.”

Vraag je dan hoe het zit?

„Toen niet. Ik was hartstikke groen en deed gewoon m’n best. Nu zou ik het wel vragen en dat zou ik iedereen aanraden. Daar heb je ballen voor nodig, maar dan weet je het maar.”

Dat lijkt me best eng.

„Dat is het ook. En als je de hele dag ballen zit te hebben, dan zijn ze een keer op. En met wie praat je dan? Nou niet met je mannelijke collega’s hoor.”

Met wie wel?

„Vrouwen in mannenteams hebben overal dezelfde problemen, waar ze ook werken. Ik zoek de laatste tijd daarom ook vrouwen buiten m’n vakgebied op, en dat is zó’n warm bad. Je moet je een beetje kwetsbaar opstellen, en dan blijkt dat we allemaal goede raad voor elkaar hebben. Waarom heb ik dat in godsnaam niet eerder gedaan?”

Maar als ik dan toch een beetje de wegbereider zit te zijn, dan ga ik de weg ook zo geplaveid mogelijk maken

Nu zit er een man tegenover je om over dit onderwerp te praten. Is dat ongemakkelijk?

„Er wordt de laatste tijd heel veel over emancipatie geschreven door mannen. En dat is tof, want het bewijst dat er een hele generatie mannen is die ook met die issues zit, ook al gaat het niet over hen. Ik denk dat vrouwen zelf nog een beetje worstelen met hoe ze daarmee om moeten gaan. Ik ook. Want iedere keer dat een man me op dit onderwerp aanspreekt vraag ik me eerst af: wat is je agenda? Wat wil je bereiken? En als dan blijkt: nou eh, gewoon, meer diversiteit. Dan kan ik dat haast niet geloven.”

Zou het beter zijn geweest als dit interview werd gedaan door een vrouw?

„Ja. Het zou beter zijn geweest als jij een vrouw was. Vandaar dat ik van tevoren ook vrij strakke afspraken wilde maken, over wat en hoe er in de krant komt.”

Die afspraak was dat je vóór publicatie helemaal achter je citaten moet kunnen staan. [Reijmer heeft niets in de citaten willen wijzigen]

„Ja. En dat is flauw, dat besef ik. Zo benadruk ik nog meer vooroordelen. Ik bedoel, ik kan best raden dat dit ook wel goed gaat. En toch neem ik dat risico niet.”

Wat kan er dan misgaan?

„Ik voel een soort verantwoordelijkheidsgevoel omdat ik op dit podium ga staan en iedereen, inclusief mezelf, naar voren wil helpen in deze kwestie. Als ik dat niet op precies de goede manier doe, dan duwen ze me in het vrouwengezeik-hoekje en dan ben ik uitgeluld. Daar heb je haar ook weer. Dan luistert er niemand meer.”

Op 3FM is slechts een op de vijf gedraaide artiesten vrouw, berekende De Correspondent onlangs. Hoe kan dat?

„In het aanbod aan muziek dat we krijgen van platenmaatschappijen is slechts ongeveer een kwart vrouw, en doorgaans hoor je dat ook op de zender. In mijn programma heb ik stiekem een quotum van eenderde aan vrouwelijke artiesten. Dat doet niemand anders op de Nederlandse radio. En waarom niet? Omdat je in de industrie altijd hoort dat vrouwenstemmen irritant zouden zijn. Dat zou blijken uit een onderzoek dat ik in al die jaren dat ik hier werk nog nooit uit een la heb zien komen. Dus heb ik bij wijze van experiment dit jaar een keer of acht een uitzending gemaakt met alleen maar vrouwenstemmen. Honderd procent. De prijswinnaars waren vrouwen, de nieuwslezers, de kenners, alle artiesten die ik draaide, ikzelf natuurlijk - alleen maar vrouwen. En denk je dat het ook maar één iemand is opgevallen? Helemaal niemand. Nie-mand.”

Ik voel een soort verantwoordelijkheidsgevoel omdat ik op dit podium ga staan en iedereen, inclusief mezelf, naar voren wil helpen in deze kwestie

Vind je 3FM een voorbeeld voor andere zenders?

„Absoluut. Luister maar eens naar Radio2 en 538, daar zit geen vrouw op de belangrijkste uren. Geen enkele. En dat zijn de grootste zenders van Nederland. Ik ben de enige op 3FM doordeweeks en ik zit ook nog eens ’s avonds. Maar ik ben hoopvol. Bij ons zijn er net een boel vrouwen bijgekomen. Angelique (Houtveen) in het weekend bijvoorbeeld, die is echt supergoed, en die maak je helemaal niets. Die is weer een voorbeeld voor mij. En zo hebben we er een stuk of zes lopen. Bij Q Music zitten er ook een heleboel. De volgende stap is een vrouw overdag op 3FM doordeweeks. En ook op Radio2, en 538. En niet één, maar drie.”