Modi gunt Nederland halve dag

Vorig jaar ging de Indiase premier Modi nog aan Nederland voorbij, toen hij België bezocht voor een staatsbezoek en besprekingen met de EU. Maar nu doet de politiek leider van de snelst groeiende grote economie ter wereld onverwachts toch Den Haag aan. Een leider ook in wiens land de democratische waarden volgens critici steeds meer onder druk staan.

Dinsdagmiddag wordt hij op het Catshuis ontvangen door premier Mark Rutte voor een lunch met enkele leden van het demissionaire kabinet. Zijn bezoek duurt een halve dag. Het bezoek heeft vooral symbolische waarde. Voor echte diepgang is het te kort.

Van Indiase zijde wordt de nadruk gelegd op de viering van zeventig jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en India: in 1947 werd India onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk. Nederland lijkt India vooral economische waarde toe te kennen. De ontmoeting op het Catshuis wordt afgesloten met een bijeenkomst van CEO’s van Nederlandse bedrijven.

Met de economische samenwerking loopt het niet altijd even soepel. Na Ruttes bezoek in 2015 kreeg Nederland de status van ‘voorkeurspartner’ bij het schoonmaken van de rivier de Ganges, een megaoperatie waarbij de Nederlandse kennis op het gebied van watertechnologie van pas kan komen. Hoewel enkele Nederlandse bedrijven en consortia het met hun presentaties schopten tot in het secretariaat van premier Modi zelf, verloopt het zakendoen met de Indiase overheid volgens ingewijden op dit gebied stroef. Hoewel de schoonmaak van de zwaar vervuilde rivier die voor hindoes heilig is, al drie decennia op India’s verlanglijstje staat, is er nog altijd geen omvattend plan.

Nederlandse bedrijven proberen verder aan te haken bij het Indiase mammoetproject ter waarde van zo’n 13,5 miljard euro om honderd steden het predikaat ‘smart city’ te verlenen na een organisatorische en technologische ‘remake’. De concurrentie met andere landen, waaronder Japan, Maleisië, Duitsland, Frankrijk en het VK is echter groot. „Wegens dit project kijkt de hele wereld nu naar India”, zegt Vincent van Noord, directeur bij het European Business and Technology Centre (EBTC). Volgens Van Noord, die al ruim tien jaar in India woont, maakt Nederland wél kans als het zich richt op het vergroten van de leefbaarheid in de Indiase steden.

„Indiërs zijn daarin zeer geïnteresseerd. Er zijn nauwelijks voorzieningen om kinderen veilig buiten te laten spelen, terwijl elke ouder dat graag wil. Er zijn hier ook nauwelijks bruikbare sportveldjes en goed uitgeruste stadions.”

Maar India is méér dan een snel groeiend economisch afzetgebied. Het land is, met 1,3 miljard inwoners en een seculiere constitutie, tevens de grootste democratie ter wereld. Volgens mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights Watch staan sinds premier Modi’s hindoeïstische BJP-partij aan het bewind is sommige democratische vrijheden in India onder druk.

Lees ook: Moeder Koe is een politiek dier geworden

Met name de behandeling van de moslimminderheid, die 14 procent van de Indiase, verder overwegend hindoeïstische bevolking uitmaakt, is volgens activisten zorgelijk. Vorige week nog werd een jonge moslim in de trein gelyncht door een menigte hindoes, omdat hij een ‘koeien-eter’ zou zijn. De koe is heilig in de ogen van hindoes. Indiase intellectuelen, zoals de beroemde schrijfster Arundhati Roy, verzetten zich steeds openlijker tegen de opkomst van het hindoe-radicalisme dat zij verbinden aan Modi’s premierschap.

Ook terrorismebestrijding kan ter tafel komen bij de ontmoeting in het Catshuis. India is al maanden bezig buurland Pakistan diplomatiek te isoleren omdat Islamabad volgens New Delhi terroristische groeperingen ongemoeid laat die vanuit Pakistan opereren en die het op India en op westerse doelen hebben gemunt.