Uitgekiende strategie van hedgefonds maakte Whole Foods tot prooi

Een scenarist uit Hollywood, die een filmscript met als titel The End of Whole Foods moest maken, zou het nauwelijks beter hebben kunnen bedenken.

Tussen 9 februari en 10 april van dit jaar koopt hedgefonds Jana Partners uit New York zich stilletjes in bij de Texaanse biologische supermarktketen Whole Foods. Terwijl de prijs fluctueert van 20 tot 32 dollar per aandeel krijgt Jana 9 procent van de aandelen in handen ter waarde van 800 miljoen dollar. Het doel is om onrust en twijfel te zaaien over de topman en de financiën, om te zorgen dat het ploeterende Whole Foods wordt overgenomen voor meer dan 32 dollar per aandeel.

Ruim twee maanden later is het zover. Nadat de belegerde topman John Mackey zich heeft beklaagd over de greedy bastards van Jana – op geld beluste rotzakken – meldt winkelmoloch Amazon zich. De onlinewinkelier wil Whole Foods overnemen, tegen de zin van Mackey. De geboden prijs is 42 dollar per aandeel, wat betekent dat de activistische beleggers van Jana na één drukke lente zo’n 300 miljoen dollar kunnen opstrijken, ofwel 287 miljoen euro.

Lees ook: Help, Amazon komt eraan

Bedrijven met een goede reputatie en een wankele financiële staat van dienst worden wel vaker het doelwit van hedgefondsen die mikken op verkoop. Maar de snelheid, timing en het menselijke drama van de deal tussen Whole Foods en Amazon is ongewoon. Dat is de schuld – of de verdienste – van het porrende hedgefonds. Zoals zakenblad Forbes schreef: „Een homerun voor Jana.”

Idealen vs. kapitalistisch succes

Hun winst kent ook een schaduwkant, gezien de linkse idealen van Mackey. In 1978 zette hij met zijn vriendin de natuurwinkel Safer Way op in Austin, een progressieve stad in het conservatieve Texas. Na een fusie ontstond Whole Foods, in 1992 ging de onderneming naar de beurs.

Sindsdien is de aandelenprijs vertienvoudigd. In de winkels in New York en Los Angeles zijn vermogende consumenten bereid fors te betalen voor kleinschalig geproduceerde geitenyoghurt en biologisch-dynamische veggieburgers.

Maar zoals tijdschrift Texas Monthly schrijft in het juninummer: de kloof tussen Mackeys idealen en het kapitalistische succes van zijn bedrijf werd groter. Hij geloofde in bewust en ascetisch leven en eten. Intussen verwachtten aandeelhouders een stijgende beurskoers en meer dividend.

Groeien of doodgaan, luidt het credo op Wall Street. De afgelopen jaren zijn de resultaten van Whole Foods gestagneerd – en dus hebben de aasgieren van Jana zich gemeld. Dat hedgefonds van Barry Rosenstein is altijd op zoek naar ‘ondergewaardeerde bedrijven’. Door een flink percentage van de aandelen aan te schaffen, vergaart het fonds invloed. Onrust stoken wordt snel en vakkundig gedaan, een ‘activisme’ dat doorgaans leidt tot een overname.

Niet dat Rosenstein het geld nodig heeft. Hij is een van de rijkste hedgefondsmanagers van Amerika. In 2014 kon hij zich een landgoed van 147 miljoen dollar veroorloven in vakantiestreek The Hamptons. Naar verwachting zullen de opgestreken dollars op hun beurt worden geïnvesteerd in andere worstelende bedrijven, waar het proces zich ongetwijfeld zal herhalen.

Ze maken de reputatie van mij en Whole Foods bewust kapot

John Mackey, oprichter Whole Foods

Biedingenstrijd

Dat zijn geliefde zaak een speelbal van kapitalisten is geworden, doet Mackey pijn. „We zijn een bedrijf met een missie”, zei hij in Texas Monthly. „Whole Foods was niet opgericht om geld op te leveren. We zijn niet zoals andere bedrijven. Het gaat ons om het hogere doel.”

Nu lijkt Mackey zichzelf te vervloeken: als topman van een beursgenoteerd bedrijf kon hij niets doen tegen de inmenging van Jana. Alleen foeteren: „Ze maken de reputatie van mij en Whole Foods bewust kapot.” Hij zei het kort voordat die angst bewaarheid werd: de nieuwe instabiliteit leidde tot de overname.

Amerikaanse analisten wijzen erop dat de deal nog niet beklonken is. De mogelijkheid van een bidding war tussen concurrenten, een biedingenstrijd, zou voor de hand liggen. Zeker nu de waarde van het aandeel van Whole Foods is gestegen tot boven de prijs die Amazon ervoor heeft geboden: 42 dollar.

Karen Strong van zakenbank Barclays schreef maandag in een rapport dat andere kanshebbers „te veel te verliezen hebben” om niet te bieden op de natuurwinkelketen. Een tegenbod zou de prijs nog verder kunnen opdrijven, volgens Short is een overnamebod van 48 dollar per aandeel niet ondenkbaar. In dat geval zou de top van Jana nog harder in zijn vuistje kunnen lachen. De winst voor de greedy bastards zou dan honderden miljoenen hoger kunnen uitvallen dan die nu al lijkt te zijn.