‘Nederlanders zijn veel te zuinig op hun gigabytes’

Er is een kentering gaande op de smartphonemarkt. De krappe databundels zijn verleden tijd en de mobiele gigabytes lijken tot in de hemel te groeien: up- en downloaden, streamen en casten, delen en mailen tot je erbij neervalt.

In januari begon T-Mobile met een onbeperkt data-abonnement voor 35 euro per maand. In mei deed Tele2 nog eens een tientje van die prijs af. Van schaars goed wordt mobiele data een commodity, een bulkgoed. In Tele2-taal: trek het internet maar leeg.

Nederlanders zijn nog veel te zuinig met hun mobiele data, zegt Jon James, sinds maart de nieuwe topman van Tele2 Nederland. „In Zweden verbruiken mensen gemiddeld 8 gigabyte per maand, in Nederland is dat één of anderhalve GB. De prijzen liggen hier te hoog.”

Tele2 en T-Mobile boksen op tegen marktleiders KPN en VodafoneZiggo. Die providers bieden quadplay-pakketten aan: vaste én mobiele telefonie, internet en tv, voorzien van extraatjes als Spotify, sportzenders en dubbele databundels. Hoe meer diensten worden gecombineerd, hoe moeilijker het is je daarvan los te weken.

Er bestaat een kans dat T-Mobile en Tele2 in deze prijzenoorlog elkaar de tent uitvechten, terwijl het duopolie van KPN en VodafoneZiggo buiten schot blijft. De quadplay-aanbieders kunnen de dalende marges op mobiele verbindingen compenseren door de tarieven van het totale pakket te verhogen. Dat gebeurt al: KPN en VodafoneZiggo voeren hun prijzen op. Langzaam, om geen klanten weg te jagen.

Lees ook: Vodafone en Ziggo spannen samen tegen KPN

Al dwong de Tweede Kamer tijdens de laatste frequentieveiling een plek af voor een nieuwkomer, het is de vraag of Nederland groot genoeg is voor vier netwerken. Over een fusie tussen Tele2 en T-Mobile, of Timo, zoals James zijn ‘maatjes’ van T-Mobile noemt, is veel gespeculeerd: T-Mobile stond al te koop en Tele2 telt slechts één miljoen mobiele bellers, nog geen kwart van de omvang van de concurrentie.

Is een fusie tussen Tele2 en T-Mobile denkbaar? Jon James laat zich van zijn diplomatieke kant zien: „Ik zou me schuldig moeten voelen om zo’n saai antwoord te geven, maar niet schuldig genoeg om er een interessant antwoord van te maken. Geen commentaar dus.”

Er zijn weinig topmannen die zo kort na hun aantreden de pers te woord staan. Maar de 47-jarige Jon James heeft vaker met dit bijltje gehakt. Hij werkte bij Virgin Media, de Britse provider die ook mobiele diensten aanbiedt, en voor Com Hem, de Zweedse kabelmaatschappij. Van daar was het een kleine stap naar de Tele2 Group, het Zweedse moederbedrijf.

James laat zijn lunch – couscous met kip – koud worden tijdens het gesprek. Ondertussen kruidt hij zijn antwoorden met snelle grappen. Als ter sprake komt dat twee bedrijven achter Virgin Media failliet gingen, zegt hij: „I was nowhere near the scene, officer” – ik had er niets mee te maken.

Zijn stoel is nog warm van de voorgangers die er op zaten: James is de vijfde topman in vier jaar tijd. Waarom zou uitgerekend hij na zo’n stoelendans Tele2 wel uit het slop kunnen trekken? „Ik wil niets zeggen over mijn voorgangers, maar ik heb veel ervaring met het veranderen en laten groeien van bedrijven.”

Lees ook: Tele2 waagt zich aan 4G - wordt het nu goedkoper?

Omdat het kan

Tele2 paste zijn uitstraling aan. De advertenties met het zwarte schaap (van sheep en cheap) werden in 2013 al stopgezet. „Het schaap schijnt nu een managementpositie te hebben”, grapt James.

De nieuwe slogan luidt ‘Trek het internet helemaal leeg’. En ‘niet omdat het moet, maar omdat het kan’ op het netwerk van Tele2, dat volgens James nog „vrijwel leeg” is. Al rekent Tele2 erop dat er zo’n 60.000 klanten per maand bij komen, dan nog zal het bedrijf dit jaar geen winst maken. Een groep klanten met oudere toestellen gebruikt namelijk het netwerk van T-Mobile. Daarvoor betaalt Tele2 nog een aantal jaren een forse huur.

Dat zit zo: Tele2 heeft een eigen 4G-netwerk (de snelste smaak van mobiel internet) maar veel klanten gebruiken toestellen die alleen met 2G en 3G overweg kunnen; zij bellen via T-Mobile’s netwerk. Als bestaande klanten overstappen op nieuwere telefoons (die ook bellen via 4G) kan Tele2 het prijzige contract met T-Mobile met een gerust hart opzeggen.

Tele2 verwerkt nu 90 procent van het mobieledataverkeer en 50 procent van de gesprekken via zijn eigen netwerk en laat geen oude toestellen meer toe. Een addertje onder het gras: de vervangingssnelheid van mobiele telefoons neemt af. Providers zijn minder scheutig met het subsidiëren van toestellen en mensen doen langer met hun smartphones.

VodafoneZiggo en KPN verkopen vaste en mobiele verbinding als één product met extra tv-diensten. Kan Tele2 daar tegenop met alleen een mobiel aanbod?

„We hebben wel een vast netwerk waar zo’n 345.000 klanten van gebruik maken. Maar we zijn niet groot genoeg om het tv-aanbod van KPN en Ziggo te verslaan. Zij hebben trucjes om hun klanten vast te houden. De contracten lopen vaak niet tegelijk af, zodat het moeilijker is om te stoppen. Zo sluiten ze hun klanten op. Wij zeggen dat een gezin al snel 200 euro per maand kwijt is bij die providers. Dat kan goedkoper. Tele2 biedt ook meer vrijheid met een maandelijks opzegbaar contract. Er is nog een hoop pret te beleven in de mobiele markt.”

Is Nederland wel groot genoeg voor vier netwerken?

„Er zijn genoeg andere landen in Europa waar vier netwerken naast elkaar kunnen bestaan. Kijk naar Zweden bijvoorbeeld, daar liggen de prijzen voor mobiele data een stuk lager en verbruiken mensen meer gigabytes.”

In de telecomsector wordt volop gefuseerd en overgenomen. Wordt u vaak lastig gevallen door bankiers met wilde voorstellen?

„Het kost inderdaad weinig moeite om een afspraak met een bankier te krijgen. Maar ik kies ervoor mijn tijd te besteden aan ons bedrijf en het verbeteren van de ervaring van onze klanten.”

Wat moet er veranderen aan Tele2?

„We moeten minder complexe producten verkopen en een hogere net promotor score (NPS) halen. Dat cijfer geeft weer hoe groot de kans is dat iemand Tele2 aan een vriend of collega zou aanbevelen. Die score is nu 11. Andere providers halen zo rond 15 of 20, en wij willen naar een NPS van 30.

„Alle telecombedrijven veroorzaken ergernis omdat ze rekeningen sturen en telkens producten veranderen – klanten bellen echt niet op om te zeggen dat ze zoveel van ons houden. Als wij een minder complex aanbod hebben, zullen mensen minder vaak de helpdesk inschakelen.”

Klanten bellen echt niet op om te zeggen dat ze van ons houden

Veel providers bezuinigen op personeel om de kosten te drukken. Kan de huidige Tele2-organisatie van duizend medewerkers blijven bestaan?

„Geen commentaar.”

Daaruit maak ik op dat er een reorganisatie aan komt.

„Die conclusie kun je uit mijn woorden niet trekken. We hebben een lowcost-aanbod en moeten een lowcost-organisatie zijn om dat aanbod te blijven doen.”

De Nederlandse regels voor netneutraliteit worden aangepast zodat providers aparte diensten mogen aanbieden. Gaat Tele2 ook datavrije muziek leveren, zoals T-Mobile dat doet?

„Die Nederlandse uitzondering op netneutraliteit gaat over zero-rating – gratis dataverbruik van bepaalde diensten. Die discussie is achterhaald zodra je onbeperkt data kunt verbruiken, zoals bij ons.”

Lees ook: T-Mobile mag doorgaan met aanbieden van ‘datavrije’ muziek

Maar hoe onbeperkt is onbeperkt? In uw voorwaarden staat een verbod op ‘tethering’ – datagebruik door computers met de telefoon te koppelen.

„Dat verbod was niet juist omschreven en is inmiddels aangepast. We wilden ermee voorkomen dat mensen misbruik maakten van hun vrijheid.”

Dus we kunnen de hele dag Netflix kijken via Tele2? De vaste verbinding is niet meer nodig?

„Je kunt bij ons ongestoord 5 GB per dag verbruiken; daarna krijg je een berichtje dat je nog eens 1 GB kunt opnemen. En daarna nog eens, enzovoorts, enzovoorts. We hebben nog geen aanbod voor een mobiel modem dat de kabel vervangt.”

De omzet van de mobiele markt in Nederland krimpt, u bent de vijfde topman in vier jaar bij de kleinste provider. Spreken we elkaar volgend jaar nog?

„Ja hoor. Laten we nu alvast de afspraak inplannen.”