Het vreemdste aan deze formatie is: ondanks een historisch zwakke uitslag heeft ‘links’ in decennia niet zo’n uitgelezen kans gehad VVD en CDA in de tang te nemen. Maar zoals bekend zijn de verzamelde linkse partijen de Palestijnen van het Binnenhof – they never miss an opportunity to miss an opportunity. Dus mij zou het niet verbazen als ook deze formatie eindigt met de bekende slapstick-taferelen van linkse leiders. Klaver die Roemer beentje licht. Asscher die Klaver de berm in werkt. Etc.
Maar toch: laat ik even vertellen welke uitzonderlijke kans ze hebben – ook omdat ze, tot vervelens toe, in de campagne voor linkse samenwerking pleitten.
Sinds D66-leider Pechtold de ChristenUnie als coalitiepartner torpedeerde, is het speelveld voor het ‘motorblok’ (VVD, CDA, D66) verkleind. Eerder mislukte de poging met GroenLinks. Het lijkt logisch dat Tjeenk Willink, de nieuwe informateur, deze varianten opnieuw bekijkt, maar een vruchtbaar gesprek van Segers met Pechtold lijkt na vorige week onmogelijk.
Dan resteert GroenLinks als laatste kans voor een meerderheidskabinet. In VVD, CDA en D66 bestaat amper animo voor een minderheidsvariant, uit angst dat zo’n kabinet snel valt.
Een linkse prominent legde me dit weekeinde uit wat Klaver, als Tjeenk Willink hem uitnodigt voor een nieuw gesprek met het ‘motorblok’, zou moeten zeggen: ‘Zoals bekend ben ik voor linkse samenwerking. Dus ik kom alleen praten als gelijktijdig PvdA en SP worden uitgenodigd. Jullie een blok, ik een blok.’
Of dit electoraal dan wel inhoudelijk gewenst is, weet ik niet. Links haalde sinds de oorlog niet zo’n karig resultaat. Dat zegt iets.
Maar machtspolitiek zou deze manoeuvre het ‘motorblok’ voor een voldongen feit plaatsen: omdat D66 de CU heeft uitgerookt, en Rutte en Buma persisteren in hun afwijzing van de PVV, zitten VVD, CDA en D66 getalsmatig vast aan één van de linkse partijen voor een meerderheidskabinet. Dus als links óók een blok vormt, heeft het ‘motorblok’ geen keuze meer. Met alle inhoudelijke gevolgen van dien.
Alleen: komt zo’n links blok er? Domme vraag. Maandag merkte ik dat de meeste linkse partijen er niet eens aan gedácht hebben. En dan: Roemer wil niet met Rutte. Asscher wil überhaupt niet regeren. Etc.
Het is de farce van de linkse samenwerking. De farce van links. Nooit haalde het in Nederland een meerderheid: samenwerking met ‘rechts’ is hier altijd nodig. Nooit eerder stond het zo zwak. Maar nu zelfs de kans op uitvergrote invloed zich voordoet, is even niemand thuis.