Druk aandeelhouders Shell groeit gestaag

Wat de grote institutionele beleggers doen is nog onduidelijk, maar een ding is zeker: voormalig Shell-man Herman van Wechem steunt de aandeelhoudersresolutie die eist dat Shell leiding gaat geven aan de energietransitie. Aanstaande dinsdag zal op de algemene aandeelhoudersvergadering blijken hoe groot de steun is.

„Vanzelf gaat Shell niet veranderen”, zegt de inmiddels gepensioneerde Van Wechem, die jarenlang leiding gaf aan de innovatie en onderzoeksafdeling van de multinational. „Er moet meer druk komen.”

Afgelopen week heeft hij zijn Shell-aandelen – bijeengesprokkeld tijdens zijn lange carrière – aangemeld en vóór resolutie 21 gestemd. „Put your money where your mouth is”, zegt Van Wechem. Het gaat hem om het klimaat, maar ook om het bedrijf zelf. „Het zou zonde zijn als Shell over een aantal jaren, net als Kodak, de boot gemist blijkt te hebben.”

Waar Kodak niet in de gaten had dat elektronische pixels de rol van fotofilmpjes zouden overnemen, dreigt Shell zich in zijn ogen onvoldoende voor te bereiden op een energiewereld zonder fossiele brandstoffen.

Activistische aandeelhouder

Resolutie 21 is ingebracht door de activistische aandeelhouder Follow This. De oliemaatschappij wordt gevraagd om leiding te geven – met inzet van zijn omvangrijke middelen – aan de overgang naar een energiesysteem met nul uitstoot van broeikasgassen. Niet alleen bij de eigen productie, maar ook bij toeleveranciers en bij gebruikers van Shell-producten. De resolutie vraagt Shell om concrete doelen te stellen. Hoe die bereikt worden, mag het bedrijf zelf weten.

Het is de tweede keer dat Follow This een resolutie op de agenda van de aandeelhoudersvergadering weet te krijgen. De oproep vorig jaar aan Shell om te stoppen met het zoeken naar nieuwe olie- en gasvoorraden en de winsten van de huidige winning te investeren in duurzame energie, kreeg slechts 2 procent van de aandeelhouders achter zich.

Dit jaar is de resolutie, mede op instigatie van een aantal pensioenfondsen, breder opgesteld en zal, naar verwachting, breder worden gesteund. Volgens Follow This „staat een meerderheid van de aandeelhouders in principe achter de resolutie die van Shell doelstellingen vraagt die overeenkomen met het klimaatakkoord van Parijs”.

Shell ontraadt motie

Veel grote institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, onderschrijven de uitkomst van de klimaatconferentie, eind 2015 in Parijs, waar wereldwijd werd afgesproken om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden, en bij voorkeur 1,5 graad. Bijna allemaal hebben ze inmiddels eigen duurzaamheidsbeleid geformuleerd.

Maar dat betekent nog niet dat ze ook daadwerkelijk vóór zullen stemmen. Ten eerste omdat Shell dat zelf ontraadt. Het bedrijf noemt de motie „contraproductief”. De fossiele brandstof aardgas – die minder CO2 uitstoot dan steenkool en olie – moet juist een belangrijke rol spelen in de transitie, zegt Shell tegen zijn aandeelhouders. „Wij zijn voldoende flexibel om relevant en succesvol te blijven, hoe de energietransitie ook verloopt. Maar door ons nu al, in dit vroege stadium, vast te leggen op concrete doelen, ondermijnen we die flexibiliteit.”

De grootste belegger van Nederland, pensioenfonds APG, wil nog niet zeggen wat het gaat doen. Maar een woordvoerder laat wel doorschemeren dat het fonds in zijn maag zit met de eis van Follow This dat Shell ook de uitstoot van gebruikers – lees autorijders – moet terugbrengen. „Wij houden het management verantwoordelijk voor wat zij kunnen beïnvloeden, niet voor wat ze niet kunnen beïnvloeden.”

Tabaksbedrijf

Mark van Baal, oprichter van Follow This, vergelijkt de opstelling van APG met zeggen „dat een tabaksbedrijf dat alleen sigaretten produceert, niet verantwoordelijk is voor het feit dat mensen die ook opsteken”.

APG benadrukt dat het wel aandeelhoudersvoorstellen steunt die fossiele energiebedrijven vragen om „rekening te houden met klimaatverandering”. Zo zal op 31 mei bij de aandeelhoudersvergadering van ExxonMobil een motie op tafel komen om jaarlijks te rapporteren over voorraden en energiebronnen bij een 2-graden-scenario. Shell heeft zich al in 2015 verplicht om in het jaarverslag een klimaatparagraaf op te nemen.

De overstap van een energiewereld die gebaseerd is op fossiele brandstoffen naar energieopwekking die geen CO2 meer uitstoot is een gigantische operatie. ‘Parijs’ heeft de richting bepaald en heeft ook de steun van Shell, maar het gaat met kleine – volgens sommigen te kleine – stapjes.

Op zich zou Shell het kunnen, denkt oud-Shell-man Van Wechem. Het is een kwestie van keuzes maken.

„Kennis genoeg, we hebben altijd de beste mensen aangenomen. Maar er moet binnen het bedrijf een kampioen opstaan én er moet voldoende geld beschikbaar worden gesteld om nieuwe dingen uit te proberen. Er is geld genoeg.”