Rechter berispt voor het eerst gemeente om jeugdzorg

De uitspraak stelt duidelijke zorgvuldigheidseisen en heeft gevolgen voor alle Nederlandse gemeenten.

Archiefbeeld van de rechtbank in Utrecht, waar de Centrale Raad van Beroep zetelt.
Archiefbeeld van de rechtbank in Utrecht, waar de Centrale Raad van Beroep zetelt. Foto Remko de Waal / ANP

De hoogste bestuursrechter heeft maandag in Utrecht voor het eerst een gemeente op de vingers getikt die onzorgvuldig is omgegaan met de verlening van jeugdzorg. De gemeente Steenwijkerland moet van de Centrale Raad van Beroep de eerder afgewezen hulpvraag van een meisje met psychische problemen opnieuw beoordelen.

De uitspraak heeft gevolgen voor alle gemeenten: het is nu duidelijk aan welke zorgvuldigheidseisen zij moeten voldoen bij de zorgverlening aan jongeren. Sinds 1 januari 2015 moeten de gemeenten centraal alle jeugdzorg regelen. Voorheen waren de taken verdeeld over een woud aan instanties, zoals Bureau Jeugdzorg, de ggz en justitie. Dat systeem zorgde voor moeizame samenwerking tussen hulpverleners, en een hoop bureaucratie. De zorg leed daaronder.

Jeugdwet

Onder de nieuwe Jeugdwet hebben de gemeenten de taak in kaart te brengen wat er precies aan de hand is met iedere hulpbehoevende jongere. Ze moeten bepalen of er psychische klachten spelen, en of de gezinssituatie voor problemen zorgt. Daarna kijken de gemeenten of de ouders zelf de benodigde hulp kunnen bieden. Bij dat hele beoordelingsproces mag hulp worden ingeroepen van deskundigen.

Lees ook: ‘Jij hebt helemaal geen psychiater nodig, kind’

Daar ging het fout bij de zaak in Steenwijkerland. Het meisje had onder het oude jeugdzorgstelsel begeleiding voor haar psychische problemen. Op basis van een advies van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) besloot de gemeente dat haar moeder die taak voortaan kon overnemen. Volgens de bestuursrechter schoot het advies van de CJG echter tekort. Het bleef bijvoorbeeld onduidelijk welke stoornis het meisje precies heeft.

‘Aandachtspunt’

Een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Gemeenten zegt tegen NRC dat de uitspraak van de bestuursrechter een “aandachtspunt” is. “We kunnen hiervan leren.” Hij benadrukt echter ook dat er nu niet opeens nieuwe spelregels zijn opgesteld. “Het gold voor alle gemeenten al dat we op alle gebieden zorgvuldig moeten handelen. Dat is niets nieuws.”

Of meer gemeenten problemen hebben met de zorgvuldigheid van hun jeugdzorg, kon de woordvoerder niet zeggen. Ook over eventuele financiële gevolgen van de uitspraak is nog niets bekend.