Trouwen nieuwe stijl betekent houden wat je hebt

Een jeugdige collega van mij is op zoek naar een heel oude zeer gefortuneerde man. Doel: huwelijk. En zij voegt daar meteen en zeer beslist aan toe: de enige gemeenschap die er zal zijn, is die van goederen.

Tot nu toe is het zo dat als je vóór je huwelijk geen huwelijkse voorwaarden maakt, je standaard in een gemeenschap van goederen terechtkomt. Zo ongeveer alles, zowel schulden als bezittingen, wordt gemeenschappelijk. Afhankelijk van de uitgangspositie kan dat voordelig maar ook nadelig uitpakken, voor één van de echtelieden.

Nederland is een van de weinige landen op de wereld die de algehele gemeenschap van goederen als uitgangspunt neemt, tenzij partijen het vóór of tijdens hun huwelijk anders regelen. Het overgrote deel van de gehuwde Nederlanders (ongeveer 75%) is dan ook in gemeenschap van goederen getrouwd. Hoewel het maken van huwelijkse voorwaarden in de loop der tijden iets gebruikelijker is geworden, doen veel mensen het niet. Is dat gemakzucht of een uiting van het volstrekte vertrouwen in de ander, zowel voor het huwelijk alsook bij de echtscheiding?

Niet alleen de rijkdom

Bij de financiële gevolgen denken de meeste mensen dat het gaat zoals in het voorbeeld waar ik mee begon: de onschuldige rijkaard (m/v) wordt de dupe van een arglistige grijpster (m/v). Maar ook het omgekeerde komt voor, en waarschijnlijk nog wel vaker ook. Zo verscheen er laatst in een schuldsaneringszaak een echtpaar met meer dan €100.000 schuld. Die schuldenlast was gemeenschappelijk. Sinds enkele maanden.

De voorheen schuldenloze mevrouw was een paar maanden geleden zonder over de vermogensrechtelijke gevolgen na te denken getrouwd met een man met zeer forse schulden. In ieder geval financieel een heel pijnlijke vergissing.

Maar deze situatie gaat veranderen. Afgelopen dinsdag stemde de Eerste Kamer in met een wetswijziging die ertoe leidt dat men niet zonder meer in volledige gemeenschap van goederen trouwt. Het wordt een beperkte. Kort gezegd komt het erop neer dat eenieder houdt wat hij heeft (schulden en bezittingen) en slechts hetgeen tijdens huwelijk wordt verworven, wordt gemeenschappelijk. En zaken of schulden die vóór het huwelijk al gemeenschappelijk waren, blijven dat. Slechts bij huwelijkse voorwaarden is nog een volledige gemeenschap van goederen te vestigen.

Vechtscheidingen

Deze wijziging van het standaardregime voorkomt in ieder geval feesten of drama’s waarbij een der partners in één dag veel rijker of armer wordt. Voorstanders van de wijziging hopen ook dat het aantal vechtscheidingen hierdoor vermindert.

Ik weet niet of dat uit gaat komen; mensen die al dan niet uit rancune heel vervelend willen gaan doen, zullen zich niet echt storen aan het huwelijksgoederenregime. Misschien dat de mogelijkheden tot dwarsliggen wat worden verminderd. Maar het zal, zeker als een huwelijk een tijdje heeft geduurd, best lastig zijn om te bepalen wat nog privévermogen is en wat gemeenschappelijk.

Er blijven dus mogelijkheden bestaan om te klieren. Het is als met veel dingen: als partijen redelijk zijn, doet het er niet toe of een regeling of overeenkomst niet erg duidelijk is en als partijen onredelijk zijn, helpt zelfs de beste regeling of overeenkomst niet.

In ieder geval is het goed dat de wijziging voorkomt dat iemand door onnadenkendheid in één klap de helft van zijn vermogen kwijt is of opeens diep in de schulden zit.

En mijn jeugdige collega? Die moet dus op zoek naar een oude gefortuneerde man én een notaris.