:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/03/anp-49866712.jpg)
Op vakantie naar de Griekse eilanden of Turkije deze zomer, is dat wel een goed idee? Menig Nederlander zal zich op dit moment achter de oren krabben. Er is veel aandacht voor de zogeheten Turkijedeal en voor de vreselijke omstandigheden in de kampen op de Griekse eilanden. Eén punt blijft echter overal ongenoemd: wat betekent de Turkijedeal voor de afspraken uit september 2015?
Hoe zat het ook alweer? In 2015 konden Griekenland en Italië de toestroom van mensen over zee niet aan. Dus maakten de EU-lidstaten afspraken over herverdeling van die mensen over de verschillende EU-landen. Per land concrete aantallen. Voor Nederland: 8.712.
De toestroom nam daarna nog toe. Zodoende sloot de EU in maart 2016 de deal met Turkije. Bedoeling was om mensen terug te sturen naar Turkije. En in gelijke mate mensen dan weer vanuit Turkije naar de EU te sturen. Tot zover helder. Die deal werkt echter niet. Er zijn tienduizenden mensen aangekomen over zee, maar er zijn er nog geen duizend teruggestuurd naar Turkije. Turkije dreigt bovendien de deal op te zeggen. Zo zitten tienduizenden mensen vast op de Griekse eilanden in openluchtgevangenissen.
Maar waarom worden die dan niet over de EU-lidstaten verdeeld, volgens de afspraken van 2015? Dat komt omdat Nederland en andere landen stellen dat de Turkijedeal in de plaats is gekomen van die afspraken. En daar gaat het mis: dat is niet het geval. De afspraken over concrete aantallen blijven van kracht. Dat is bij de Turkijedeal nog eens expliciet bevestigd. Maar dat komt Nederland en andere landen politiek niet uit. Dus laten we de mensen die ná die deal zijn aangekomen, verpieteren op de Griekse eilanden.
Neem een voorbeeld aan Finland
Hoe verdedigt staatssecretaris Dijkhoff zich? Door te beweren dat er veel minder vluchtelingen zijn dan in 2015 werd verwacht. Dat is aantoonbaar onjuist. Die mensen zijn er wel. Alleen zitten ze vast op de eilanden. Omdat de EU-lidstaten hun afspraken niet nakomen. En er komen nog dagelijks mensen aan. Het is niet voor niks dat UNHCR, Amnesty International, Vluchtelingenwerk Nederland en andere organisaties zich hier collectief druk over maken. Hierover zijn tal van rapporten verschenen. Zoals ook recent in opdracht van het Europees Parlement.
Inmiddels heeft ook de rechter zich erover uitgelaten, in een vonnis van 24 maart. De rechter bevestigt dat de staat gebonden is aan de afspraken uit september 2015. De rechter bevestigt ook dat de Turkijedeal daarin geen verandering brengt. Maar de rechter stelt dat pas in september 2017 kan worden beoordeeld of Nederland zijn verplichtingen is nagekomen. Dat is wrang, want in het huidige tempo gaat dat nooit lukken. Terwijl vluchtelingen vaak al meer dan een jaar en soms wel twee jaar wachten.
Het wordt tijd dat Nederland doet wat een beschaafd land doet: zijn afspraken nakomen en mensen bescherming bieden die dat verdienen. Laten we een voorbeeld nemen aan landen die dat wel doen, zoals Finland en de Baltische Staten. In plaats van te wijzen naar andere landen die ook hun verplichtingen ontduiken. Als D66 en GroenLinks dit nu op de formatietafel leggen, kunnen alle Nederlanders deze zomer met een gerust hart op vakantie naar Lesbos.
