Waarom China twee panda’s naar Ouwehands stuurt

Op 12 april is het zover. Dan arriveren de panda’s Wu Wen en Xing Ya in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Maar ze zijn geen gift, slechts een lening: over maximaal vijftien jaar moeten de beren terug naar China. Ook de eventuele kinderen van het paar blijven eigendom van de Chinese regering. Waarom? Dát ligt aan de kern van het fenomeen ‘panda-diplomatie’.

De warmte van de banden tussen China en een land kunnen gemakkelijk worden afgelezen aan het aantal panda’s dat in dat land mag blijven. Of omgekeerd: de Verenigde Staten moesten daarom recentelijk juist panda’s afstaan. De vier jaar oude Bao Bao - geboren in Washington, D.C. - werd naar China gestuurd. Zijn broertje moest al eerder weg, hoogstwaarschijnlijk omdat de toenmalige president Barack Obama met de dalai lama had gesproken.

Vox dook daarom voor dit filmpje in de panda-diplomatie en legt precies uit hoe die werkt.

Panda’s in Nederland

Reuzepanda’s leven alleen in China in het wild. De zeldzame dieren kunnen dus alleen in het buitenland worden vertoond als China het goed vindt. Het aantal landen waar panda’s te vinden zijn is de afgelopen jaren wel groter geworden: sinds een aardbeving in 2008 grote delen van het leefgebied van de panda vernietigde, blijkt het financieel aantrekkelijk voor China om de dieren elders te huisvesten. Maar waar precies?

Tot kort geleden hoorde Nederland nooit bij de uitverkorenen. De komst van de panda’s naar Rhenen heeft dan ook een lange voorgeschiedenis.

Er is namelijk meer nodig dan diplomatieke overwegingen om een panda uit China te ontvangen. Vroeger waren cadeaupanda’s gratis, maar toen de dieren in de jaren tachtig op de bedreigde diersoortenlijst kwamen moest er een andere oplossing gevonden worden. Nu worden panda’s vaak gebruikt als economische ‘lijm’ tussen China en handelspartners - en komt er een flinke som geld bij kijken.

Ouwehands

Daar kwamen de medewerkers van Ouwehands ook achter, na al vijftien jaar te hebben gelobbyd voor de dieren. Het park moet elk jaar een miljoen euro betalen aan China, om de conservering van de diersoort te bevorderen. En het grote pandaparadijs van het dierenpark - Pandasia geheten - moest goedgekeurd worden door de Chinese autoriteiten.

Na een bezoek van koning Willem-Alexander aan China kreeg de Nederlandse dierentuin eindelijk het groene licht. Nu komen de panda’s eraan - tenzij China op het laatste moment besluit dat het diplomatiek tóch geen goede keuze is.