Interactief: zo lopen de lijnen van Trump naar Poetin

De FBI onderzoekt de banden van Trumps entourage met Rusland en de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. NRC maakte een interactieve graphic die laat zien hoe de lijnen lopen tussen Trumps inner circle en die van Poetin.

Foto Spencer Platt/Getty Images/AFP
Foto Spencer Platt/Getty Images/AFP Muurschildering in New York, waarop president Poetin zijn Donald Trump-masker afzet.

Geen kwestie achtervolgt de Amerikaanse president Donald Trump zo hardnekkig als de kwestie Rusland. Maandag bevestigde FBI-directeur James Comey tijdens een hoorzitting in het Congres dat de recherchedienst onderzoek doet naar de connecties tussen Russische functionarissen en medewerkers van de verkiezingscampagne van Trump.

Hoe lopen de lijnen tussen vertrouwelingen van de twee presidenten? NRC heeft het netwerk van nu bekende contacten in kaart gebracht, op basis van Amerikaanse en Russische media.

Lees ook het achtergrondstuk: Donald Trumps Kremlin-connecties

Wie heeft contact gehad met wie? Klik op de afbeelding van een persoon of organisatie om in het midden van de graphic de banden te bekijken. Klik op het vraagteken voor een korte omschrijving van de betrokkene:

  • Donald Trump
  • Rex Tillerson
  • Jeff Sessions
  • Michael Flynn
  • Trump Organization
  • Donald Trump Jr.
  • Ivanka Trump
  • Jared Kushner
  • Michael Cohen
  • Carter Page
  • Paul Manafort
  • J.D. Gordon
  • Roger Stone

  • Vladimir Poetin
  • Igor Setsjin
  • Rosneft
  • Sergej Ivanov
  • Sergej Kisljak
  • Arkadi Dvorkovitsj
  • GROe
  • Aras Agalarov
  • Sergej Millian
  • Felix Sater
  • Tevfik Arif
  • Alfa Bank
  • Echtpaar Abramovitsj
  • Russia Today
  • Gazprom
  • Andrii Artemenko
  • Viktor Janoekovitsj
  • Dmytro Firtasj
  • Oleg Deripaska
  • Fancy Bear
  • Guccifer 2.0
  • WikiLeaks
  • CPFA

Donald Trump

President van de Verenigde Staten. Laat zich steeds welwillend uit over Vladimir Poetin, en zegt de Amerikaans-Russische relatie te willen verbeteren. Amerikaanse inlichtingendiensten hebben vastgesteld dat de Russen de campagne van Trump hielpen door die van Clinton actief tegen te werken. Trump zei in interviews in 2014 en 2015 Poetin te kennen, maar heeft dat sindsdien ontkend.

Bekijk de connecties

Rex Tillerson

Minister van Buitenlandse Zaken. Als topman van ExxonMobil sloot hij in Rusland contracten die ExxonMobil miljarden opleverden. Heeft een goede band met Poetin en met Igor Setsjin, de baas van het Russische staatsoliebedrijf Rosneft. In 2011 sloten de drie een miljardenakkoord dat ExxonMobil het recht gaf naar olie te boren in het Russische deel van het Arctisch gebied. Door de Amerikaanse sancties tegen Rusland na de Russische interventie in Oekraïne is dit akkoord bevroren, waardoor Exxon naar schatting een miljard dollar misliep. Tillerson bezocht zeker twintig keer Obama’s Witte Huis om te pleiten tegen de sancties. Tijdens de hoorzitting voor zijn benoeming tot minister zei Tillerson dat het bedrijf nooit tegen de sancties tegen Rusland heeft gelobbied.

Bekijk de connecties

Jeff Sessions

Minister van Justitie, eerder Senator voor de staat Alabama. Sessions ontmoette de Russische ambassadeur Kisljak twee keer tijdens Trumps campagne en verzweeg dit tijdens een hoorzitting onder ede in de Senaat. Beloofde nadien zich afzijdig te houden van onderzoeken van de FBI naar Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen.

Bekijk de connecties

Michael Flynn

Voormalig Nationaal Veiligheidsadviseur. Stapte op nadat bleek dat hij had gelogen over gesprekken met ambassadeur Kisljak tijdens de transitieperiode tussen de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de beëdiging van president Trump. Anders dan Flynn eerst zei kwamen de sancties die Obama uiteindelijk tegen Rusland afkondigde wel degelijk ter sprake. Flynn reisde in december 2015 naar Rusland op kosten van de Russische staat. Hij werd betaald voor een toespraak bij het tienjarig jubileum van de propagandazender RT (Russia Today) en zat bij dat gala aan tafel bij Poetin.

Bekijk de connecties

Trump Organization

Zakenimperium van Donald Trump en drie van zijn kinderen. De holding, bestaande uit honderden bedrijven die deels in licentie opereren, werkt in zeker achttien landen. Er werken meer dan 22.000 mensen en de omzet bedroeg in 2016 9,5 miljard dollar. Vanaf 2007 werkte de Organization met Russische investeerders op de Amerikaanse vastgoedmarkt en verkende de Russische markt. Plannen voor projecten in Rusland werden wel gemaakt, maar nooit verwezenlijkt.

Bekijk de connecties

Donald Trump Jr.

Oudste zoon van Donald Trump, samen met zijn broer Eric verantwoordelijk voor het zakelijke imperium van de president, de Trump Organization. Zei in 2008 bij een vastgoedconferentie dat „Rusland nogal een disproportioneel deel uitmaken van onze bezittingen”, en dat „we veel geld zien binnenstromen uit Rusland”. Sprak in oktober 2016 in Parijs op een bijeenkomst bij van het Center of Political and Foreign Affairs (CPFA), een pro-Russische Franse denktank opgericht door Fabian Baussart, een zakenman met brede connecties in Rusland. CPFA nomineerde Poetin voor de Nobelprijs voor de Vrede.

Bekijk de connecties

Ivanka Trump

Oudste dochter van Donald Trump. Is bevriend met zakenvrouw Dasja Abramovitsj, echtgenote van de Russische oligarch Roman Abramovitsj. Ivanka Trump en haar echtgenoot Jared Kushner bezochten samen met het echtpaar Abramovitsj de U.S. Open. Dasja was gast van Ivanka bij de inauguratie van Trump.

Bekijk de connecties

Jared Kushner

Schoonzoon en adviseur van Donald Trump (getrouwd met Ivanka Trump). Heeft zijn eigen Russische zakenbelangen, zoals met technologie-investeerder Yuri Milner (niet in het schema). Samen met Ivanka bevriend met het echtpaar Abramovitsj. Kushner had in december een ontmoeting met ambassadeur Kisljak in de Trump Tower.

Bekijk de connecties

Michael Cohen

Advocaat van Donald Trump, vice-president van de Trump Organization. Ontmoette in januari in New York zakenman Felix Sater en Andrii Artemenko, een Oekraïense politicus, om een vredesplan voor Oekraïne te bespreken. Artemenko zei tegenover CNN dat Cohen had toegezegd het plan aan de regering-Trump door te spelen, specifiek aan Michael Flynn. Cohen zei tegen The New York Times dat hij het plan achterliet in het kantoor van Flynn.

Bekijk de connecties

Carter Page

Voormalig adviseur van Trump op het gebied van buitenlands beleid. Werkte meer dan tien jaar geleden in Rusland bij een investeringsbank, werd daarna energieconsultant. Had belangen in Gazprom. Werkte met Gazprom, maar op welke manier is niet duidelijk. Behoort volgens Amerikaanse media tot degenen die worden onderzocht door veiligheidsdiensten wegens contacten met vooraanstaande Russen, onder wie Igor Setsjin. Sprak met ambassadeur Kisljak tijdens de Republikeinse conventie.

Bekijk de connecties

Paul Manafort

Voormalig campagneleider van Donald Trump. Stapte in augustus op nadat hij in opspraak raakte over betalingen die hij had ontvangen uit Oekraïne. Werkte meer dan 10 jaar als lobbyist in dat land, met name voor oud-president Viktor Janoekovitsj, een bondgenoot van Poetin. Behoort vermoedelijk tot degenen die worden onderzocht door de FBI wegens contacten met Russen. Ontkent dat hij ooit „bewust met Russische inlichtingenofficieren heeft gesproken”. Heeft volgens het Nationale Anti-Corruptiebureau van Oekraïne 12,7 miljoen dollar aan betalingen ontvangen. Manafort deed zaken met de Russische aluminiummagnaat Oleg Deripaska en met de aan Poetin gelieerde tycoon Dmytro Firtasj.

Bekijk de connecties

J.D. Gordon

Voormalig adviseur van Trump op het gebied van nationale veiligheid. Werkte ooit als woordvoerder van het Pentagon. IJverde op de Republikeinse Conventie, naar hij tegen CNN zei op persoonlijke instigatie van Trump, met succes voor het schrappen van een alinea over wapenleveranties aan Oekraïne uit het partijprogramma. Ontmoette ook Kisljak bij de Republikeinse Conventie.

Bekijk de connecties

Roger Stone

Republikeinse mannetjesmaker, flamboyante adviseur van Donald Trump op een informele basis. Suggereerde dat hij voorkennis had over de inhoud van e-mails uit de Clintoncampagne die door WikiLeaks werden gepubliceerd. Gaf toe via Twitter contact te hebben gehad met de vermoedelijk Russische hacker Guccifer 2.0. Het contact was volgens Stone onschuldig.

Bekijk de connecties

Vladimir Poetin

President van Rusland. Bestuurt het land met harde hand, met hulp van zijn inner circle van oligarchen en politici. Van Igor Setsjjn, CEO van staatsoliebedrijf Rosneft, tot Sergej Ivanov, een van Poetins oudste vertrouwelingen. Poetin, die tijdens de regeerperiode van Barack Obama herhaaldelijk in conflict kwam met de Verenigde Staten, leek Trump in eerste instantie te verwelkomen. Inmiddels lijkt hij zijn verwachtingen te hebben bijgesteld.

Bekijk de connecties

Igor Setsjin

Nauwe bondgenoot en adviseur van Poetin, tevens CEO van het machtige oliebedrijf Rosneft. In het onbevestigde rapport van de Britse oud-spion Christopher Steele wordt gesteld dat Setsjin een aandeel van 19 procent in Rosneft zou hebben geboden in ruil voor het opheffen van de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Bijgenaamd Darth Vader. Ligt vanwege zijn luxueuze levensstijl regelmatig onder vuur van de media en is gewend de rechterlijke macht naar zijn hand te zetten.

Bekijk de connecties

Rosneft

Russisch staatsoliebedrijf. Staat onder leiding van Igor Setsjin, een machtige bondgenoot van Poetin. Deed zaken met de Amerikaanse oliegigant ExxonMobil, tot voor kort geleid door minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson. Volgens het rapport van de Britse oud-spion Christoper Steele zou Trump-adviseur Carter Page een aandeel van 19 procent in Rosneft aangeboden hebben gekregen in ruil voor afschaffing van Amerikaanse sancties tegen Rusland door president Trump.

Bekijk de connecties

Sergej Ivanov

Een van Poetins oudste vertrouwelingen en KGB-collega’s, voormalig minister van defensie, vicepremier en stafchef van Poetin. Zijn ontslag als stafchef, vorige zomer, werd in verband gebracht met de interne spanningen die ‘Clinton-gate’ veroorzaakten binnen de Russische regering. Trumps campagneleider Carter Page zou met Ivanov hebben gesproken over de sancties. Page ontkent de ontmoeting niet, maar wel het onderwerp van gesprek.

Bekijk de connecties

Sergej Kisljak

Russisch diplomaat en ambassadeur in de VS, met een enorm netwerk in Washington. Sprak bij verschillende gelegenheden met leden van Trumps entourage en kabinet en ontmoette Trump in ieder geval eind april 2016 tijdens een Republikeinse bijeenkomst in het Mayflower Hotel. Omschreven als „het zachtaardige gezicht van het Poetinisme”. Kisljak begon in 1977 bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zijn specialiteit is wapenbeheersing en nucleaire proliferatie. Eerder was hij plaatsvervangend minister en ambassadeur bij de NAVO en in België.

Bekijk de connecties

Arkadi Dvorkovitsj

Econoom, vice-premier en lid van Poetins inner circle. Sprak met Carter Page tijdens diens roemruchte speech in de prestigieuze Moskouse Hogeschool voor de Economie in juli 2016. Page zei tijdens de bijeenkomst tegen jounalisten dat hij de lezing gaf als ‘privépersoon’ en wilde geen commentaar geven op mogelijke ontmoetingen met Russische ambtspersonen.

Bekijk de connecties

GROe

Russische militaire inlichtingendienst. Werd in 2013 bezocht door Michael Flynn, toenmalig directeur van de Amerikaanse militaire inlichtingendienst. GROe zou Fancy Bear aansturen, de Russische hackersgroep die in verband wordt gebracht met de diefstal van e-mails van de Democraten.

Bekijk de connecties

Aras Agalarov

Azerbaidjaans zakenman bij het bedrijf dat Trump’s Miss Universe naar Moskou haalde en contacten legde voor Trump in de Russische zakenwereld. Agalarov zou ook als tussenpersoon gefungeerd hebben tussen Poetin en Trump. Trump figureerde in 2013 in een videoclip van Agalarov’s zoon, zanger Emin. Volgens Amerikaanse en Russische media zou Agalarov in november 2013 een ontmoeting tussen Trump en Poetin hebben gepland, maar ging die niet door wegens een bezoek aan Poetin van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima. Na de Miss Universe-show zou Poetin Trump als geschenk een traditionele Russische lakdoos hebben gestuurd.

Bekijk de connecties

Sergej Millian

In Wit-Rusland geboren, Amerikaanse consultant. Hoofd van een de Russisch Amerikaanse kamer voor handelsconnecties (RACC), waarmee hij zakelijke connecties tussen beide landen wil bevorderen. Werkte samen met Rossotrudnichestvo, een Russisch cultureel instituut dat bij de Amerikaanse inlichtingendiensten onder het vergrootglas lag wegens de geheel verzorgde reizen voor Amerikanen naar Rusland die het organiseerde. Millian ontmoette Trump in 2007 op de Millionairs Fair in Moskou en verkende in de jaren daarna de Russische markt voor Trump, zonder dat dit tot concrete resultaten leidde.

Bekijk de connecties

Felix Sater

Russisch-Amerikaanse beurshandelaar, tweede man van vastgoedbedrijf Bayrock Group. Vermeend oud ‘senior advisor’ van Trump. Sater is de zoon van een bekende Russische crimineel. Tussen 1993 en 1995 maakte Sater, samen met Russische maffiosi, 40 miljoen dollar buit bij een grote beursfraude. Na zijn bekentenis werd Sater informant voor de FBI. Trumps samenwerking met Sater kwam aan het licht bij een schandaal rond de verkoop van appartementen in Trump SoHo complex. Trump werd onder ede gehoord, maar verklaarde Sater nauwelijks te kennen. De Amerikaanse zender ABC viste echter een authentiek visitekaartje op waarop Sater staat aangeduid als ‘senior adviseur voor Donald Trump’. Bedacht samen met de Oekraïense parlementariër Andrii Artemenko en Trumps advocaat Michael Cohen een vredesplan voor Oekraïne, dat zij aanboden aan Michael Flynn.

Bekijk de connecties

Tevfik Arif

Directeur van vastgoedbedrijf Bayrock Group, waarmee Trump vanaf 2004 een reeks vastgoedprojecten realiseerde, waaronder het Trump SoHo complex in New York. In 2010 werd Arif, van Kazachstaanse afkomst, door de Turkse politie aangehouden. Hij zou op zijn jacht de Savarona, ooit het eigendom van Atatürk, seksfeesten hebben gefinancierd met deels minderjarige prostituees. Arif ging in 2012 vrijuit, vier anderen werden veroordeeld.

Bekijk de connecties

Alfa Bank

Russische bank die wordt geleid door oligarchen rond Poetin. Een computerserver van de bank heeft naar verluidt de afgelopen zomer uitzonderlijk vaak contact gezocht met een server van de Trump Organization in New York. De FBI doet onderzoek naar dat ongebruikelijke digitale contact.

Bekijk de connecties

Echtpaar Abramovitsj

Russisch powerkoppel. Hij is een steenrijke Russische oligarch en lid van Poetins inner circle. Zij is zakenvrouw en kunstmecenas en bevriend met Ivanka Trump. Dasja Abramovitsj, geboren Zjoekova, was op uitnodiging van Ivanka aanwezig bij de inauguratie van Donald Trump. Zjoekova gaf in 2015 financiële steun aan de Democratische partij.

Bekijk de connecties

Russia Today

Russische propagandazender, spreekbuis voor het Kremlin van Vladimir Poetin. Michael Flynn gaf in 2015 een toespraak bij een gala in Moskou ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van RT. Hij zat bij die gelegenheid aan tafel bij Vladimir Poetin.

Bekijk de connecties

Gazprom

Russische energiegigant, grootste gasbedrijf ter wereld.

Bekijk de connecties

Andrii Artemenko

Pro-Russisch Oekraïens parlementariër en zakenman. Bedacht samen met de veroordeelde zakenman Felix Sater en Trumps advocaat Michael Cohen een vredesplan voor Oekraïne dat zij zouden hebben aanboden aan Michael Flynn.

Bekijk de connecties

Viktor Janoekovitsj

Pro-Russische oud-president van Oekraïne en oligarch die in 2014 na de Majdan-opstand in Kiev naar Rusland vluchtte. Wordt sindsdien gezocht door Interpol. Tussen 2005 en 2014 was Trumps latere campagneleider Paul Manafort campagneleider van Janoekovitsj en zijn Partij van de Regio’s. Volgens de Oekraïens-Amerikaanse politicoloog Taras Kuzio zou Janoekovitsj zowel de Democratische als Republikeinse partij financieel hebben gesteund.

Bekijk de connecties

Dmytro Firtasj

Oekraïens titanium-oligarch en filantroop met grote zakelijke belangen. In 2008 zou Firtasj van plan zijn geweest 100 miljoen te investeren in de transformatie van het New Yorkse Drake Hotel door Paul Manafort tot winkelcentrum en spa (Bulgari Tower). Het plan kwam niet van de grond. Firtasj werd in 2014 gearresteerd in Oostenrijk. In februari 2017 besloot het hof in Wenen tot zijn uitlevering aan de VS. De Amerikaanse justitie wil hem spreken, wegens een omkopingszaak in India en wegens zijn banden met Poetin.

Bekijk de connecties

Oleg Deripaska

Russisch aluminium-oligarch, schoonzoon van de dochter van oud-president Boris Jeltsin. Lid van Poetins inner circle. Deed zaken met Paul Manafort in diens Oekraïense periode.

Bekijk de connecties

Fancy Bear

Russische hackersgroep die wordt verdacht van het hacken van de servers van de Democratische en de Republikeinse partij, in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Volgens het Amerikaanse cyberbedrijf CrowdStrike, dat onderzoek deed naar de hack, zou de groep werken in opdracht van de Russische militaire inlichtingendienst (GROe).

Bekijk de connecties

Guccifer 2.0

Hacker of hackers die claimden de inbraak in de computer van de Democratische partij te hebben verricht. Amerikaanse inlichtingendiensten leggen een link met Rusland.

Bekijk de connecties

WikiLeaks

Klokkenluidersplatform, dat tijdens de Amerikaanse campagne de gehackte e-mails van de Democraten publiceerde. Er zijn aanwijzingen dat het platform als verlengstuk van Russische hackers opereert.

Bekijk de connecties

CPFA

Center of Political & Foreign Affairs. Franse, pro-Russische denktank opgericht door Fabian Baussart, een Franse zakenman met brede connecties in Rusland. Don Trump Jr. sprak in oktober 2016 in Parijs op een bijeenkomst van de club, die Vladimir Poetin voordroeg voor de Nobelprijs voor de Vrede.

Bekijk de connecties