Aboutaleb: politie had mijn toestemming om te schieten

We sluiten af

We sluiten het liveblog af met een overzicht van het nieuws van maandag:

• Turkije eist dat Nederland gerechtelijke stappen onderneemt tegen de Nederlandse politie. De Turkse overheid noemt het optreden van de politie zaterdagnacht tegen demonstranten "disproportioneel".
• Duitsland heeft zich binnen de opgelaaide diplomatieke crisis met Turkije achter Nederland en de beslissingen van minister-president Mark Rutte geschaard. Bondskanselier Angela Merkel zei tijdens een persconferentie maandag in München dat Nederland “haar volledige steun en solidariteit” heeft. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault veroordeelde de nazi-uitspraken van Turkije sterk.
• De Turkse minister van Europese Zaken Omer Celik vindt dat Turkije de deal moet 'heroverwegen' die het heeft gesloten met de EU over de opvang van vluchtelingen. Volgens de minister houdt de EU zich niet aan haar verplichtingen aangaande de deal.
• De Turkse president Recep Tayyip Erdogan stapt naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vanwege het diplomatieke conflict met Nederland. Minister Koenders van Buitenlandse Zaken ziet een eventuele procesgang met "vertrouwen tegemoet", zei hij tegenover ANP.
• De Turkse vicepremier Numan Kurtulmus kondigde diplomatieke sancties tegen Nederland aan. Alle onderhandelingen tussen beide landen op het hoogste politieke niveau worden voorlopig opgeschort. De Nederlandse ambassadeur is niet meer welkom in Turkije en alle Nederlandse diplomatieke vluchten naar het land mogen niet landen. De aangekondigde maatregelen zouden Nederland moeten helpen terug te komen op de fouten die zij hebben begaan. Nederland heeft volgens hem "gestampt" op internationale wetgeving.
• Burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) van Rotterdam heeft in de nacht van zaterdag op zondag agenten toestemming gegeven om te schieten, mochten de beveiligers van de Turkse minister van Familiezaken Kaya naar hun wapens hebben gegrepen. Uiteindelijk kwam het niet zo ver en werd Kaya de Duitse grens over gezet.

Aboutaleb: politie had mijn toestemming om te schieten

Burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) van Rotterdam heeft in de nacht van zaterdag op zondag agenten toestemming gegeven om te schieten, mochten de beveiligers van de Turkse minister van Familiezaken Kaya naar hun wapens hebben gegrepen. Dat zei hij maandagavond in Nieuwsuur. Uiteindelijk kwam het niet zo ver en werd Kaya de Duitse grens over gezet.

Aboutaleb: "Het was schrikaanjagend dat zij twaalf man mee had. Brede mannen, van wie wij niet wisten of ze gewapend waren of niet. Dat heeft ertoe geleid dat wij hele specialistische eenheden hebben laten komen. Zodat wij er zeker van waren dat als het tot een treffen zou komen, wij de baas zouden zijn. De toestemming om te schieten was gegeven"

Volgens Aboutaleb heeft het vlagvertoon van Turkse Nederlanders bij veel mensen angst veroorzaakt. In Rotterdam gingen meer dan duizend mensen de straat op om te protesteren tegen de Nederlandse weigering van de Turkse ministers. Behalve Kaya werd ook minister Cavusoglu de toegang tot het land ontzegd.

Aboutaleb verdedigde opnieuw het optreden van de politie en zei dat hij de eindverantwoordelijkheid had voor hun handelen. Ook zei hij dat hij de uitspraak van Erdogan over dat Nederlanders nazaten van de nazi's zijn "heel erg" vond. "Een beetje historisch besef kan geen kwaad", aldus de burgemeester.

"Het ernstigst vond ik de uitspraak van Erdogan dat wij nazaten van nazi's zijn. Een beetje historisch besef kan geen kwaad." pic.twitter.com/3J87rlrSXJ

— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) 13 maart 2017

Oostenrijk toont begrip voor Nederlandse reactie

De Oostenrijkse bondskanselier Christian Kern heeft maandagavond begrip voor de Nederlandse reactie op de spanningen met Turkije uitgesproken. Dat meldt persbureau Reuters. Als zich een soortgelijke situatie zou voordoen waarbij een Turkse minister campagne zou willen voeren in Oostenrijk "zouden wij proberen dit te verbieden", aldus Kern.

Nederlandse ambassadeur niet meer welkom in Turkije

De Turkse vicepremier Numan Kurtulmus heeft maandag diplomatieke sancties tegen Nederland aangekondigd. Alle onderhandelingen tussen beide landen op het hoogste politieke niveau worden voorlopig opgeschort. De Nederlandse ambassadeur is niet meer welkom in Turkije en alle Nederlandse diplomatieke vluchten naar het land mogen niet landen, schrijven Reuters en AP. Kurtulmus deed deze uitspraken op een persconferentie.

"We doen exact hetzelfde als zij tegen ons deden. Vliegtuigen met Nederlandse diplomaten of gezanten laten we niet in Turkije landen, of van ons luchtruim gebruikmaken", zei de vicepremier. "Zij die verantwoordelijk zijn voor het creëren van deze crisis, moeten deze ook oplossen."

Hij bracht ook de vluchtelingendeal ter sprake, waarvan Turkije eerder op maandag al zei deze te willen 'heroverwegen'. Als het moet, gaat Turkije "stappen ondernemen", zei Kurtulmus, zonder daar verder op in te gaan.

De aangekondigde maatregelen zouden Nederland moeten helpen terug te komen op de fouten die zij hebben begaan, zei de vicepremier volgens Reuters. Nederland heeft volgens hem "gestampt" op internationale wetgeving.

Ook Turkije zelf zal lijden onder sancties

Naar aanleiding van het conflict rond de komst van de Turkse ministers naar Nederland dit weekend, kondigde Turkije aan sancties tegen Nederland in te stellen. Maandag herhaalde de Turkse president deze dreiging. Maar wat zou precies het effect van dit soort maatregelen zijn - mochten ze inderdaad ingevoerd worden?

Volgens economieredacteur Maarten Schinkel zal ook Turkije zelf lijden onder sancties. "De Turkse economie heeft het al zwaar onder de gevolgen van de conflicten in de regio, de couppoging van vorig jaar én de terroristische aanslagen", schrijft hij. Hoe dan ook: de gevolgen voor Nederland kunnen óók kwalijk uitpakken, aldus Schinkel.

Lees hier het hele stuk: Ook Turkije zelf zal lijden onder sancties

'Rutte profiteert electoraal van conflict met Turkije'

Het was een van de grote vragen van afgelopen weekeinde: wat voor effect heeft de Turkije-Nederland-rel op de Nederlandse verkiezingen? Volgens een meerderheid van het politieke panel van NRC, bestaande uit 62 prominente politieke insiders, gaat Mark Rutte's VVD ervan profiteren. Driekwart denkt dat lijssttrekker Rutte woensdag extra stemmen kan halen door het conflict.

Een oud-SP-politicus: "In een crisis gaan mensen doorgaans achter de crisismanager staan." Zelfs PVV'ers die in het panel zitten, laten zich positief uit over het optreden van VVD-lijsttrekker Mark Rutte de laatste twee dagen. Een oud PVV'er: "Eindelijk eens een daadkrachtig besluit."

Lees hier het hele stuk over de mening van het Politiek Panel: 'Rutte profiteert electoraal van conflict met Turkije'

Erdogan stapt naar het Europees Hof vanwege conflict

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan stapt naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vanwege het diplomatieke conflict met Nederland. Dat heeft het staatshoofd maandagavond op een persconferentie gezegd, meldt persbureau Reuters.

Ook kondigde Erdogan opnieuw sancties aan tegen Nederland. Hij zei niet wat voor strafmaatregelen hij wil opleggen.

Erdogan had ook harde woorden voor de Duitse bondskanselier Angela Merkel. De Turkse president bekritiseerde haar voor het kiezen van de kant van Nederland. Ook beweerde Erdogan dat Berlijn terrorisme steunt. Hij riep Turken die elders in Europa wonen op "niet te stemmen op anti-Turkse partijen".

Merkel heeft Erdogans opmerkingen maandagavond "absurd" genoemd.

Turkse hackers leggen Nederlandse sites plat

Een groep Turkse hackers heeft maandag verschillende Nederlandse websites platgelegd. Webhostingbedrijf Versio meldt op zijn site dat een hack gevonden is op twee verschillende servers, waardoor mogelijk honderden sites zijn geïnfiltreerd.

Klanten van Versio melden op het vragenforum van het bedrijf dat afbeeldingen met Turkse leuzen op hun sites werden geplaatst. "Jullie Nederlanders mogen dan denken dat we jullie niets zullen doen, maar dat hebben jullie mis. We zullen nooit vergeven wat jullie ons hebben aangedaan", was op verschillende sites enige tijd te lezen.

Screenshot van een getroffen site van een klant van hostingbedrijf Versio.

Versio zegt aangifte te gaan doen bij de politie. "Wegens de gevoeligheid van deze kwestie gaan wij momenteel niet in op de details omtrent de hack", schrijft Reshad Bashir, directeur van Versio, op het forum. De gehackte sites zijn volgens hem weer hersteld.

Meerdere Nederlandse websites meldden maandag dat ze van soortgelijke hacks het slachtoffer waren. Zo verscheen bovenstaande foto op de websites van de Vrienden van het Oorlogsmuseum Overloon en Het Nieuwe Dijkhuis in Doetinchem.

Ook de site van het populaire lifestyle-merk Rumag is gehackt. Erop is een foto van de Turkse president Erdogan te zien, vergezeld met de tekst:

"Hey Europa! Jullie praten altijd over democratie, mensenrechten en vrijheden. Maar jullie angst voor een 'Groot Turkije' heeft jullie kolonialistische, racistische en fascistische Kruistocht-mentaliteit onthuld. Dat is jullie ware gezicht!"

Wilders en Rutte botsen over Turkije

Het EenVandaag-debat tussen lijsttrekkers Geert Wilders (PVV) en Mark Rutte (VVD) begon zojuist met de actualiteit: de diplomatieke crisis met Turkije. Rutte (VVD) vindt dat hij de crisis goed heeft aangepakt en zou het opnieuw zo doen als het weer zou gebeuren. Wilders (PVV) noemde het goed dat het kabinet de Turkse minister heeft uitgezet naar Duitsland, maar zei dat het echte probleem is dat veel Turkse Nederlanders "geen Nederlanders, maar Turken" zijn. Wilders refereerde aan de uit de hand gelopen betoging bij het consulaat in Rotterdam zaterdag.

Rutte stelde dat 80 procent van de Turkse Nederlanders "een positieve bijdrage" aan het land levert, hoewel hij wat er zaterdag gebeurde "totaal onacceptabel" noemt. Wilders vindt het onzin dat Turkse Nederlanders goed zijn geïntegreerd. De PVV vindt dat het kabinet Turkije harder moet straffen voor afgelopen weekend en stelt voor de Turkse ambassadeur uit te zetten. In reactie op dat laatste zei Rutte:

"Kijk, dat is nou het verschil tussen vanaf de bank twitteren of het land besturen."

Screenshot van het debat:

Rutte en Turkse premier gaan samen eten

Ze moeten gauw eens gaat eten, hij en de Turkse premier Yildirim, zei Mark Rutte zondag tegenover NRC in een interview over (onder andere) de diplomatieke rel met Turkije. Rutte: "Omdat ik heel boos ben. Hij ook, zei hij, nou, dan moeten we dat uitpraten.”

En, zo meldt het Algemeen Dagblad maandag, Rutte's Turkse ambtgenoot is op zijn uitnodiging ingegaan. "We hebben dat voornemen over en weer uitgewisseld en bevestigd dat we dat gaan doen", aldus de VVD-voorman tegenover AD. Wanneer de ontmoeting plaatsvindt, is nog niet bekend.

Lees hier het interview met Rutte: Rutte in NRC: Turkse premier en ik moeten snel gaan eten

Kuzu reageert op aantijgingen nepaccounts

Wat was er aan de hand met het Twitteraccount van Denk-lijsttrekker Tunahan Kuzu? Die vraag zong zondag rond, nadat onderzoeker Thomas Boeschoten opperde dat Kuzu's eerste reacties op het conflict tussen Nederland en Turkije wel erg vaak geretweet en geliked werden. Die steun, zo ontdekte Boeschoten, bleek vaak van nepaccounts te komen.

Kuzu heeft maandag - ook middels Twitter - gereageerd op de beschuldigingen. Volgens de Denk-voorman kan hij er zelf weinig aan doen. "De verdubbeling in een paar dagen van volgers en retweets door fakeaccounts zijn niet 'gekocht' door mij", schrijft Kuzu.

De verdubbeling in een paar dagen van volgers en retweets door fakeaccounts zijn niet 'gekocht' door mij. Ik heb er zelfs last van.

— Tunahan Kuzu (@tunahankuzu) March 13, 2017

Rotterdamse gemeenteraad debatteert donderdag over Turkse consul

Donderdag debatteert de Rotterdamse gemeenteraad over de demonstraties bij het Turkse consulaat van afgelopen weekend en de rol die de Turkse consul-generaal in Rotterdam, Sadin Ayyildiz, daarin speelde. Volgens ANP is het agendapunt maandag aan de raadsagenda toegevoegd op unaniem verzoek van de Rotterdamse fractievoorzitters.

Na de rellen had burgemeester Ahmed Aboutaleb kritiek op het handelen van consul Ayyildiz. Hij zou Aboutaleb "op schandalige wijze" hebben voorgelogen over de Turkse demonstraties. De consul zou niet eerlijk zijn geweest over de de komst van de Turkse minister voor familiezaken naar Rotterdam.

Tegenover ANP noemt Ronald Buijt, fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam, de grootste partij in de gemeenteraad, het handelen van de consul "onbestaanbaar". Het was niet de eerste keer dat de consul in opspraak kwam. In augustus stuurde hij een brief aan de burgemeesters in de Rotterdamse regio die werd opgevat als advies hoe gemeenten met spanningen tussen hun Turks-Nederlandse inwoners kunnen omgaan, naar aanleidingen van de couppoging die afgelopen zomer in Turkije plaatsvond.

Burgemeester Aboutaleb reageerde hierop dat hij "geen inmenging duldt" in de manier waarop "wij hier onze vrijheden uitoefenen". Een afspraak die daarna gepland stond met Aboutaleb om over de kwestie te spreken, annuleerde de consul.

Fractievoorzitter Buijt van Leefbaar Rotterdam reageerde zondag ook al op het conflict met Turkije:

Reactie van @Buijtleefbaar op de #Turkijerel. #Tegenlicht #Erdogan #Rotterdam https://t.co/KMgPm2Yq0e pic.twitter.com/01NM2bfDad

— VPRO Tegenlicht (@VPROTegenlicht) March 12, 2017

Commentaar: 'In wat voor land Turkse Nederlanders ‘eigenlijk’ leven'

De diplomatieke rel tussen Nederland en Turkije is "meer dan een stresstest voor twee landen", schrijft NRC maandag in een hoofdredactioneel commentaar.

"Turkse Nederlanders zijn dezer dagen gevangen in het kruisvuur van twee campagnes – van de regering Erdogan die zich uit politiek eigenbelang fel afzet tegen Europa en in het incident een perfecte stok vond om de hond te slaan. En van de Nederlandse politiek, waar geen enkele partij nu wil opkomen voor burgers met twee paspoorten."

Het conflict draait vooral ook om de vraag van welk land Turkse Nederlanders "nu 'eigenlijk' staatsburger zijn". En die kwestie heeft gevaarlijke aspecten.

Lees hier het volledige commentaar: In wat voor land Turkse Nederlanders ‘eigenlijk’ leven

AD-columniste Fidan Ekiz bedreigd

AD-columniste Fidan Ekiz is door meerdere mensen bedreigd naar aanleiding van haar column maandag. De Nederlands-Turkse journaliste haalde daarin uit naar de demonstranten in Rotterdam zaterdagnacht.

De bedreigingen komen van anonieme personen, via Twitter en e-mail, schrijft het AD. Ekiz zegt ook een bericht zogenaamd van de Turkse veiligheidsdienst te hebben gekregen, waarin haar verteld werd dat ze Turkije niet meer inkomt. Tegelijkertijd zegt ze dat ze van veel mensen ook steun heeft ontvangen.

In haar column riep ze de “zwijgende meerderheid” van Turkse Nederlanders op om hun stem te laten horen.

Ik weet dat er een zwijgende meerderheid is van Nederlandse Turken die afstand nemen van wat zich dit weekend afspeelde in Rotterdam. Die mensen zijn het zat om in die spagaat gedwongen te worden waarin ook zij rekenschap moeten afleggen over hún loyaliteit aan Nederland – waar niks mis mee is - omdat zij meegesleurd worden in de onheilspellende duistere wereld waarin Erdogan god is en Nederland een land van 'fascisten en nazi's'.

Ekiz zegt dat ze vaker negatieve reacties krijgt vanuit de Turkse gemeenschap, en onder andere soms landverrader wordt genoemd.

Turkse minister: 'Turkije moet vluchtelingenakkoord heroverwegen'

De Turkse minister van Europese Zaken Omer Celik vindt dat Turkije de deal moet 'heroverwegen' die het heeft gesloten met de EU over de opvang van vluchtelingen. Celik heeft dat maandag tegenover staatspersbureau Anadolu gezegd, meldt Reuters.

In maart vorig jaar sloot de Europese Unie een akkoord met de Turkse regering waarin geregeld wordt dat vluchtelingen die illegaal aankomen in Griekenland, teruggestuurd kunnen worden naar Turkije. Voor elke Syrische vluchteling die Turkije opvangt, moet de EU er ook één opnemen. Het akkoord zorgde voor een indamming van de illegale vluchtelingenstromen die veel Zuid-Europese landen zoals Griekenland de afgelopen jaren onder druk zetten.

AP meldt dat Celik tegen Anadolu heeft gezegd dat de EU zich niet aan haar verplichtingen heeft gehouden aangaande de deal. De minister: "Naar mijn mening, zou de kwestie omtrent doorgang over land opnieuw bekeken moeten worden." Onderdeel van de deal is dat Turkije alle nodige maatregelen neemt om te voorkomen dat door het afsluiten van de zee-overgang vluchtelingen nieuwe migratieroutes openen, bijvoorbeeld via Bulgarije.

Het tegengaan van overgang over de Egeïsche Zee, die aan veel mensen het leven heeft gekost, blijft Turkije zich aan wijden, zei de minister volgens AP.

Rutte heeft 'niet om deze situatie gevraagd'

Premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte heeft tijdens een persconferentie in een zaal vol internationale media opnieuw gereageerd op het conflict met Turkije. Op de vraag of hij zich dit weekend zo hard tegen Turkije heeft opgesteld vanwege de verkiezingen woensdag zei hij dat het Nederlandse kabinet “niet om deze situatie heeft gevraagd”.

Rutte gelooft ook niet dat Turkije zich met de Nederlandse verkiezingen heeft willen bemoeien.

“Zij wilden hier komen spreken over het Turkse referendum over de grondwet. Wij willen deëscaleren, maar daar zijn twee partijen voor nodig.”

Rutte hield zijn persconferentie voorafgaand aan het EenVandaag-debat met PVV-leiders Geert Wilders. Die wilde volgens EenVandaag geen persconferentie vooraf geven.

De premier liet verder weten dat hij "zeer blij" is met de steun van bondskanselier Merkel eerder op maandag.

Franse minister: ‘Turkse nazi-uitspraken onacceptabel’

Naast bondskanselier Merkel heeft ook de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault de nazi-uitspraken van Turkije sterk veroordeeld. Maandag noemde hij de kritiek van president Erdogan, die leden van de Nederlandse regering uitmaakte voor nazi’s en fascisten, 'onacceptabel'.

Het bezoek van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavuşoğlu aan Frankrijk zondag ging wel gewoon door. Daar liet de Turkse minister weten dat een formele excuses van de Nederlandse overheid niet genoeg zullen zijn om de relatie tussen beide landen te normaliseren.

Merkel staat ‘volledig’ achter Nederland

Duitsland heeft zich binnen de opgelaaide diplomatieke crisis met Turkije achter Nederland en de beslissing van minister-president Mark Rutte geschaard. Bondskanselier Angela Merkel zei tijdens een persconferentie maandag in München dat Nederland “haar volledige steun en solidariteit” heeft, schrijven Duitse media.

Ze zei dit naar aanleiding van de uitlatingen van de Turkse president Erdogan die leden van de Nederlandse regering uitmaakte voor nazi’s en fascisten. Merkel keurde het af dat Turkije met dit soort uitspraken het lijden van Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog "bagatelliseert, al helemaal van een land als Nederland dat zo geleden heeft onder het nationaal-socialisme".

Merkel riep Turkije op om verder te stoppen met dergelijke vergelijkingen. Die zijn volgens de bondskanselier “volledig onacceptabel”.

Eerder vorige week verweet Erdogan Duitsland ook al van ‘nazipraktijken’.

EU: 'Turkije moet buitensporige verklaringen achterwege laten'

Volgens de Europese Unie (EU) moet Turkije "buitensporige verklaringen" achterwege laten naar aanleiding van oplopende spanning met Nederland, zo laten de EU-commissaris voor Uitbreiding Johannes Hahn (Uitbreiding) en de EU-commissaris voor Buitenlandse Zaken Federica Mogherini maandag in een verklaring weten.

"In reactie op spanningen van de afgelopen dagen tussen Turkije en bepaalde lidstaten is het cruciaal verdere escalatie te voorkomen en manieren te vinden om de situatie te kalmeren. (...) De Europese Unie roept Turkije op zich te onthouden van buitensporige verklaringen en acties die het risico hebben de situatie te verergeren."

Met de verklaring reageert de Europese Commissie op de oplopende spanningen tussen de EU en Turkije over de campagne voor het referendum die Turkije in lidstaten wil voeren. De EU benadrukt dat lidstaten zelf kunnen bepalen welke bijeenkomsten wel of niet mogen plaatsvinden. Ook stelt ze dat de diplomatieke ruzie alleen kan worden opgelost via open en directe communicatie, en dat "buitensporige verklaringen en acties" de situatie alleen zullen verergeren.

In een verklaring aan NRC laat een woordvoerder van de Europese Commissie weten dat vice-voorzitter Frans Timmermans duidelijk afstand neemt van de vergelijkingen die de Turkse president Erdogan maakte met "fascisme en nazisme". Die uitspraken zijn volgens de Commissie onaanvaardbaar, en ook is het volgens de Commissie niet aan Erdogan om zich uit te spreken over hoe landen zich moeten gedragen.

In de verklaring van Mogherini en Hahn stelt de EU verder dat de geplande constitutionele wijzigingen die Turkije wil doorvoeren na een referendum op 16 april worden getoetst in het licht van de verplichtingen die Turkije aan de EU heeft als kandidaat lidstaat.

NAVO: ‘Turkije en Nederland moeten situatie deësclaren’

NAVO-lidstaten Nederland en Turkije moeten ervoor zorgen dat de diplomatieke rel tussen beide landen deëscaleert. Daartoe heeft het hoofd van de NAVO Jens Stoltenberg maandag de landen opgeroepen.

Volgens de secretaris-generaal is een krachtig debat tussen democratieën net zo belangrijk als wederzijds respect. "Ik roep alle NAVO-bondgenoten op respect voor elkaar te tonen en de situatie te deësclaren”, aldus Stoltenberg. Hij liet verder doorschemeren dat er geen sprake is van mogelijke terugtrekking van de NAVO in Turkije. De samenwerking is volgens Stoltenberg namelijk van gezamenlijk belang.

Stoltenberg deed de uitspraken tijdens de presentatie van een jaarverslag van de NAVO in Brussel. In dat rapport worden lidstaten aangespoord om hun defensie-uitgaven op te voeren.

Amnesty: Geen mensenrechten geschonden door Rotterdamse politie

Tijdens het optreden van de politie zaterdagnacht in Rotterdam tegen Turkse demonstranten zijn geen fundamentele mensenrechten geschonden, zo concludeert mensenrechtenorganisatie Amnesty International maandag. Maandagochtend eiste Turkije dat Nederland gerechtelijke stappen onderneemt tegen de Nederlandse politie, omdat hun optreden "disproportioneel" zou zijn.

Volgens Amnesty was daarvan echter geen sprake, zo laat de organisatie weten aan persbureau ANP. Voor zover Amnesty op dit moment kan beoordelen werden geen mensenrechten geschonden. Er waren door de gemeente Rotterdam plekken aangewezen waar gedemonstreerd mocht worden, maar op de plek waar demonstranten verschenen gold een noodbevel. De manier waarop de politie hen tegemoet trad was niet buitenproportioneel, aldus Amnesty.

Amnesty benadrukt voorts dat in Turkije wel mensenrechten worden geschonden, bijvoorbeeld in de behandeling van journalisten.

Bijna 50.000 mensen in Nederland hebben Amnesty petitie voor vrijlating 120 Turkse journalisten al getekend https://t.co/kcRMW2mGr2 #Turkije pic.twitter.com/eBa8mdXoCb

— Emile Affolter (@emileaffolter) March 13, 2017

Çelik: 'Zeker sancties tegen Nederland'

Volgens de Turkse minister van Europese Zaken Ömer Çelik zal Turkije "zeker sancties treffen" tegen Nederland, zo zei hij maandag in Brussel. Op verdere details ging Celik niet in, zo meldt persbureau Reuters.

Al sinds Nederland het bezoek van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavusoglu aan Rotterdam probeerde te verhinderen dreigde Turkije met sancties. Zondag riep de Turkse president Tayyip Erdogan internationale organisaties eveneens op sancties op te leggen aan Nederland. Erdogan bekritiseerde in dezelfde toespraak ook andere Europese landen, omdat ze geen kritiek hebben geuit op de manier waarop Nederland de Turkse ministers zaterdag heeft behandeld.

Reisorganisaties merken weinig van rel

Reisorganisaties zeggen dat ze vooralsnog weinig van de rel merken. Een woordvoerder van Corendon, een bedrijf dat vliegvakanties naar Turkije aanbiedt, zegt tegen NRC:

"We krijgen wel telefoontjes van mensen die willen weten of onze de vluchten nog doorgaan. Nog maar een paar vakantiegangers hebben gevraagd of ze hun reis naar Turkije kunnen omboeken."

Het aantal vakantiegangers dat op het moment in Turkije zit is beperkt, omdat het vakantieseizoen pas in april begint.

Asscher in gesprek met Turkse organisaties

Minister Lodewijk Asscher (Integratie, PvdA) had vanmorgen op zijn ministerie een gesprek met verschillende Turks-Nederlandse groeperingen en organisaties. “Zij hebben beloofd bij te dragen om te deëscaleren”, zei Asscher na afloop. Er waren onder meer Koerden, Gülenisten en vertegenwoordigers van de Turkse moskeekoepel Diyanet. Eerder nodigde Asscher deze groeperingen al uit na de mislukte coupppoging in Turkije.

Deze organisaties willen dat het rustig blijft, zei Asscher. “Ze gaven allemaal aan: we willen niet dat dit gaat over de 400.000 Nederlanders met een Turkse achtergrond.” Ze zeiden volgens Asscher dat terwijl er duizend mensen stonden te demonstreren, er nog veel meer Turkse Nederlanders waren die “Studio Sport zaten te kijken of iets anders deden, ganzenbord wat mij betreft”.

Een vertegenwoordiger van de islamitische stichting Milli Görüş, Yusuf Altuntas, zei na afloop dat politici “de boosdoener” zijn van dit diplomatieke conflict, “zij moeten het oplossen”. Hij vindt dat Nederland én Turkije schuld hebben aan de escalatie. Zo zei Altuntas dat Nederland niet de toegang had hoeven weigeren aan de Turkse minister van Buitenlandse Zaken. “Maar als Nederland zegt: je bent niet welkom, dan moet je ook niet komen.”

'Ambassade Turkije weer open'

De Nederlandse ambassade en het consulaat in Turkije zijn weer open. Ook kunnen Nederlanders gewoon naar Turkije reizen, zei minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken, PvdA) maandag. Sinds zaterdag waren de ambassade in Ankara en het consulaat in Istanbul gesloten vanwege de diplomatieke rel tussen beide landen.

Wel is vanwege de politieke spanningen het reisadvies aangepast, zei Koenders tegenover journalisten. Ook liet hij weten dat de Nederlandse ambassadeur nog altijd niet kan terugkeren naar Turkije. “We proberen de zaak te deëscaleren”, aldus Koenders, die de Turkse beweringen “onaanvaardbaar” en “buiten alle proporties” noemde.

De Nederlandse zaakgelastigde, die bij afwezigheid van een ambassadeur de diplomatieke missie leidt, moest maandag opnieuw op het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken verschijnen. Wat daar besproken is, kon Koenders nog niet zeggen. “Er is kritiek overgebracht van de Turken over het optreden van de Nederlandse politie. Ook daarover zeg ik: dat is een zaak van de Nederlandse politie.”

Asscher: beschuldigingen nazisme moeten van tafel

Turkije moet de beschuldigingen van nazisme en fascisme richting Nederland terugnemen. Dat zei vicepremier en minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken, PvdA) maandag tegenover het Radio 1 Journaal. “Ik vind dat zo’n ernstig verwijt, en dat van iemand die zelf steeds autocratischere, dictatoriale neigingen laat zien.” Hij zei daarover:

“Ik vind het pijnlijk, eerlijk gezegd. Dat we door een regime dat qua mensenrechten achteruit kachelt uitgemaakt worden voor nazi’s is natuurlijk echt walgelijk. Ik vind het allemaal buitengewoon onverkwikkelijk.”

Op zondag zei minister Koenders (Buitenlandse Zaken, PvdA) nog dat hij excuses “prettig” zou vinden, maar dat hij er niet van uitging dat Turkije ook daadwerkelijk berouw zou tonen. Kort daarop eiste premier Rutte wel excuses. Wat was nu de lijn van het kabinet over de beschuldigingen, wilden de presentatoren van Radio 1 weten. “Die moeten van tafel”, antwoordde Asscher.

Toetreden tot EU voorlopig 'niet handig'
Als Turkije de verwijten niet intrekt, dan “blijven de verhoudingen zo stroef als ze nu zijn”, denkt de bewindsman. “En dat is zeer betreurenswaardig.” Sancties instellen ziet Asscher daarentegen niet zitten. “Maar we zullen wel moeten opkomen voor onze eigen waarden die in Nederland gelden en die we verdedigen voor álle Nederlanders.”

Duidelijk is volgens de PvdA-leider wel dat Turkije voorlopig niet kan toetreden tot de Europese Unie. Tijdens een interview met de NOS zei hij daarover:

“Dat lijkt mij voor de komende paar lichtjaren niet handig. Het enige dat je ziet is dat ze verder wegdrijven van meewerken aan de Europese samenwerking. […] Compleet kansloos.”

Turkije wil gerechtelijke stappen tegen Nederlandse politie

Turkije eist dat Nederland gerechtelijke stappen onderneemt tegen de Nederlandse politie. De Turkse overheid noemt het optreden van de politie zaterdagnacht tegen demonstranten "disproportioneel", meldt het persbureau Reuters.

De Nederlandse politie zette afgelopen weekend onder andere honden en een waterkanon in toen honderden Turkse demonstranten zich verzamelden voor het consulaat in Rotterdam om hun steun te betuigen aan de Turkse overheid. Zestien mensen werden gearresteerd. Zeven mensen, onder wie een agent, raakten gewond.

Lees ook: En dan vliegen de stenen richting de ME-busjes. Tak. Tak.

Ook wil Turkije meer informatie over Turkse burgers die tijdens de demonstratie gewond zijn geraakt. Een vertegenwoordiger van de Nederlandse ambassade werd maandag op het matje geroepen door het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara.

Hem werden twee protestnota overhandigd. Daarin werd verder het optreden tegen de Turkse minister van Familiezaken zaterdagavond een schending van de Conventie van Wenen genoemd. In dat verdrag is onder andere de onschendbaarheid van diplomaten vastgelegd.

Ministerie past reisdvies Turkije aan

Het reisadvies voor Turkije is zondagavond door het ministerie van Buitenlandse Zaken aangepast. Nederlanders moeten in het land extra alert zijn en drukke plaatsen mijden, schrijft het ministerie op zijn website.

De aanleiding is de diplomatieke crisis tussen Nederland en Turkije het afgelopen weekend. "Vooral op sociale media worden zeer kritische uitlatingen over Nederland en zijn inwoners gedaan", aldus het ministerie. Hoewel de Turkse overheid heeft gezegd dat de huidige situatie geen invloed heeft op de veiligheid van bezoekende Nederlanders, adviseert het ministerie om in het hele land samenscholingen en demonstraties te mijden.

Ambassade gesloten

Eerder liet zowel het consulaat in Istanboel als de ambassade in Ankara weten tot nader order gesloten te blijven. De Nederlandse ambassadeur, die dit weekend op vakantie was, hoeft van de Turkse president Erdogan voorlopig nog niet terug te keren.

Announcement: The Consulate General of the Netherlands in Istanbul is closed on Monday 13 March.

— CG Istanbul (@NLinIstanbul) March 12, 2017

Het reisadvies voor het overgrote deel van het land heeft de codekleur geel gehouden, wat betekent dat reizigers rekening moeten houden met veiligheidsrisico's. Er zijn het afgelopen jaar in het land herhaaldelijk terroristische aanslagen gepleegd.

Lees ook: Toeristen mijden Turkije massaal na aanslagen en onrust

Turkije is normaal gesproken een populaire Nederlandse vakantiebestemming, maar door de aanslagen en de politieke onrust in het land is het toerisme sterk teruggelopen. Afgelopen zomer daalde het aantal buitenlandse bezoekers met meer dan veertig procent ten opzichte van het jaar ervoor.

Nieuw blog

Welkom bij een nieuw blog. Hier kunt u alle laatste ontwikkelingen over de diplomatieke rel tussen Nederland en Turkije volgen.

Dit gebeurde er allemaal op zondag:

• Fatma Betül Sayan Kaya, de Turkse minister van Familiezaken die zaterdagnacht door Nederland tot ongewenste vreemdeling werd verklaard en naar Duitsland werd uitgezet, is terug in Turkije. Daar zei ze door de Nederland “onmenselijk” behandeld te zijn.
• Recep Tayyip Erdogan zei dat Nederland “de prijs zal betalen” voor de “schaamteloze” behandeling van de minister en sprak opnieuw van Nederlands “nazisme en fascisme”. Hij riep tijdens een campagnebijeenkomst in Turkije internationale organisaties op sancties aan Nederland op te leggen. Daar noemde hij Nederland ook een “bananenrepubliek”.
• Mevlüt Çavusoglu, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken die zaterdag van de Nederlandse regering niet in Nederland mocht landen, eist excuses van Nederland, en zei dat Turkije anders vergeldingsmaatregelen blijft nemen. Hij noemde het Nederlandse handelen ook een “fascistische actie”. Zijn campagne-evenement in de Franse stad Metz ging wél door.
• De Deense premier Lars Løkke Rasmussen heeft een bezoek van de Turkse premier Yildirim, later deze maand, echter uitgesteld vanwege de diplomatieke rel.
• Bert Koenders was te gast in Buitenhof en achtte excuses “totaal uitgesloten”. CDA-lijsttrekker Sybrand Buma zei in het programma het EU-associatieverdrag met Turkije te willen opzeggen.Zo ver wilde Mark Rutte niet gaan. “Leiderschap betekent dat je gaat voor deëscalatie. En niet, zoals Buma doet, olie op het vuur gooien.” Hij zei in WNL op Zondag dat hij niet van plan is zijn excuses aan te bieden, zoals Turkije eist. Sterker nog, hij hoort graag excuses van de Turkse regering, zei hij tegen de (internationale) pers tijdens een campagneactiviteit bij de NN CPC Loop in Den Haag. In een interview met NRC zegt hij gauw met de Turkse premier Yildirim de ruzie uit te willen praten tijdens een etentje.
• Alle zestien personen die zaterdagavond in Rotterdam zijn gearresteerd, zijn zondag vrijgelaten, in afwachting van hun proces. Ze worden verdacht van openbare geweldpleging, vernieling, dan wel het niet voldoen aan vorderingen van de politie.
• Nieuwe demonstraties bleven in Rotterdam uit. In Amsterdam waren wel kleinschalige betogingen op het Mercatorplein, het Bos en Lommerplein en de Dam. Op Plein 40-45 moet de Mobiele Eenheid ingrijpen.
• Bij het Nederlandse consulaat is een half uurtje de Nederlandse vlag vervangen door de Turkse vlag. Door wie is onbekend. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft protest aangetekend.
• De tweets van Denk-lijsttrekker Tunahan Kuzu over de ongeregeldheden in Rotterdam lijken veelvuldig te zijn verspreid door nepaccounts. Eerder kwam Denk in het nieuws vanwege het gebruik van internettrollen op sociale media.
  Lees alle NRC-artikelen in ons dossier.

Lees hier het vorige blog terug