N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Dit is het politieke A-team van Wilders

De PVV-campagne De PVV gaat weer de straat op. Partijleider Geert Wilders neemt de beslissingen vooral zelf. Toch heeft ook hij een campagneteam.

Enzo van Steenbergen

1 maart 2017

Leestijd 6 minuten

PVV-fractievoorzitter Geert Wilders gaat op de foto na het vragenuurtje in de Tweede Kamer. Foto Bart Maat/ANP

Het bureau in het kantoor van Geert Wilders is bezaaid met kranten, multomappen en rapporten. Aan tafel zitten zes mensen als Wilders zijn telefoon pakt en een foto maakt. Het is begin december. De verkiezingscampagne wordt gepland. „The A-team”, zet Wilders bij de foto op Twitter.

De PVV gaat weer de publiekelijk campagnevoeren, maakte Wilders woensdagavond bekend in een persverklaring. Wilders schortte eerder de publieke campagne op, uit bezorgdheid over het beveiligingslek bij de Dienst Bewaken en Beveiligen (DBB). Het leek er daardoor op dat Wilders zich nauwelijks nog zou laten zien.

Dat is een probleem, want Wilders ziet als zijn grootste opdracht: mensen naar de stembus krijgen. Opmerkelijk genoeg deed hij daar tot nu toe nauwelijks moeite voor. Zo gaf hij vrijwel alleen interviews aan buitenlandse media, maar zegde hij Nederlandse interviews één voor één af.

Luister ook naar Haagse Zaken #2: Geert Wilders, een aflevering van onze politieke podcastserie

Die aanpak bracht de partij in een negatieve spiraal. In de peilingen is de PVV al een tijdje aan het dalen. Volgens de laatste Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van zes peilingen, heeft de PVV de leidende positie verloren en staat de partij nu gelijk met de VVD. Terwijl de PVV eerder zeer stevig aan kop ging. Wilders gaat dat beeld proberen te kantelen met flyeracties in Breda, Valkenburg en Heerlen. Ook zal hij verschillende interviews geven.

Wie waren bij dat besluit betrokken? Wilders neemt zijn beslissingen vooral zelf. Maar ook de PVV-leider heeft een team om zich heen, al is het bij de PVV veel minder duidelijk dan bij andere partijen wie campagneleider is en wie spindoctor.

Martin Bosma De campagneleider

Als de PVV iets moet regelen voor een debat, dan komt Tweede Kamerlid Martin Bosma in beeld. Hij is campagneleider, maar omdat de PVV zo’n opmerkelijke campagne voert (niet de straat op, vooral communicatie via Twitter), is zijn rol niet helemaal duidelijk.

Bosma zit sinds 2006 in de fractie van de PVV, daarvoor had hij een mediabedrijf en was hij journalist. Hij geldt als partij-ideoloog en ‘onelinerman’ van Wilders. Maar hun verhouding is gespannen. De afgelopen jaren citeerde NRC uit mails waaruit bleek dat Wilders hem niet vertrouwt. In oktober 2013 mailde Wilders naar een andere PVV’er: „Nogmaals wees svp voorzichtig met mb.” Wilders noemde het ook „geweldig nieuws” toen hij hoorde dat de uitgever een boek van Bosma over Zuid-Afrika niet wilde publiceren.

Barry Madlener De oudgediende met ’n Fortuyn-hart

Barry Madlener was erbij toen Leefbaar Rotterdam in 2002, met Pim Fortuyn als lijsttrekker, vanuit het niets zeventien zetels haalde. Madlener komt uit Oostvoorne en was makelaar. Veel PVV-stemmers zijn nog altijd Fortuyn-fan en Madlener is daar de belichaming van. In 2006 sloot Madlener zich aan bij de PVV, waarvoor hij Kamerlid werd, daarna leider in het Europarlement, en sinds 2012 weer Kamerlid.

Oud-PVV’ers beschreven Madlener in het verleden als een naaste vertrouweling van Wilders. Het lijkt erop dat Madlener samen met Sietse Fritsma heeft „meegeschreven” aan het verkiezingsprogramma van de PVV. Dat is zeer summier en werd, zo maakte RTL bekend, niet van tevoren besproken met andere fractieleden. Alleen echte intimi waren van de inhoud op de hoogte.

Sietse Fritsma De vicefractievoorzitter en scout

Deze zoon van een Friese palingvisser was in 2006 precies wat de PVV zocht: een oud-medewerker van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die buitengewoon kritisch was over het Nederlandse asielbeleid. Sindsdien spreekt Fritsma in vrijwel elk debat over „massa-immigratie” en zegt hij dat „de sluizen wagenwijd openstaan”.

Zijn voorstellen worden in de Kamer nooit overgenomen, maar publicitair heeft Fritsma waarde. In 2007, net na zijn aantreden, probeerde Fritsma de benoeming van de staatssecretarissen Albayrak (Justitie, PvdA) en Aboutaleb (Sociale Zaken, PvdA) te blokkeren omdat zij een dubbele nationaliteit hebben.

Fritsma was fractieleider in de gemeenteraad van Den Haag toen de partij daar negen zetels haalde. Zijn invloed is steeds groter geworden. Samen met Wilders en PVV-senator Gidi Markuszower stelde hij de kandidatenlijst op voor de komende verkiezingen. Hij zou ook het verkiezingsprogramma (van één A4’tje) mede hebben geschreven.

In mei 2015 heeft hij het vicevoorzitterschap van de fractie overgenomen van Fleur Agema.

Gidi Markuszower De vertrouweling en scout

Zijn Joodse afkomst speelt een hoofdrol in zijn leven. Hij was jarenlang beveiliger voor de stichting Bij Leven En Welzijn, dat de beveiliging verzorgt van synagogen, Joodse scholen- en evenementen. Markuszower kwam in opspraak doordat hij een wapen droeg tijdens een Joodse viering. In 2010 verdween hij van de PVV-kandidatenlijst voor de Tweede Kamer toen minister Hirsch Ballin (Binnenlandse Zaken, CDA) partijleider Wilders in een brief voor hem waarschuwde. Markuszower zou een „risico voor de integriteit” van Nederland zijn vanwege contacten met een buitenlandse veiligheidsdienst, vermoedelijk de Israëlische Mossad. „Absurd”, volgens Markuszower, die zich terugtrok om de partij niet te beschadigen. Later werd hij senator. Markuszower is, zeggen vrienden, familie en collega’s, innemend en integer. Hij combineert dit met een voorliefde voor controverse. Bij de PVV is Markuszower een van de weinige vertrouwelingen van Wilders. Samen met Fritsma en Wilders was hij verantwoordelijk voor de PVV-kandidatenlijst. Zelf staat hij op nummer 4.

Sebastiaan Kruis De persvoorlichter

Hij gaat waar Wilders gaat. Sebastiaan Kruis, zijn woordvoerder. Kruis, geboren in Colombia en daarna geadopteerd, is al sinds de oprichting van de PVV een fan. In 2009 liet hij zich interviewen door HP/De Tijd omdat hij PVV-fanwebsites bijhield. Dat was in zijn flat in Zoetermeer. „70 procent hier is allochtoon, met heel veel islamieten”, zei hij daarin. „Je kunt ’s avonds niet meer over straat en ik sta bekend als volksverrader, omdat ik ook een allochtoon ben.” Op internet zijn van Kruis foto’s te vinden waarop hij bij bijeenkomsten demonstreert waar ook extreem-rechtse activisten aanwezig zijn.

Wilders keert zich altijd fel tegen extreem-rechts. Kruis is zelden bereikbaar en als hij het is, poeiert hij namens Wilders de meeste journalisten af.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 2 maart 2017

Dit is het politieke A-team van Wilders

Meest gelezen

Lees ook deze artikelen