‘Schiphol staat hoog op onze lijst’

In de taxi op weg naar het station checkt Bjørn Kjos zijn telefoon. „Even kijken of ik wel ben ingecheckt. Ja, ik zit op de vlucht.” De hoogste baas van de Noorse budgetmaatschappij Norwegian regelt zijn eigen vervoer. Na een dag in Brussel reist hij met de Thalys naar Schiphol, en van daar met zijn eigen maatschappij naar Oslo.

Kjos was woensdag in Brussel bij een bijeenkomst van Airlines for Europe (A4E), de nog jonge maar actieve lobbyorganisatie van Europese luchtvaartmaatschappijen. Twee bestuursvoorzitters trokken de meeste aandacht van journalisten. De opgewonden Ier Michael O’Leary van Ryanair en de minzame Noor Kjos zijn schijnbare tegenpolen. Samen staan ze voor het radicaal goedkoper maken van vliegen. Zij zijn de uitdagers van de gevestigde orde in het Europese luchtruim: Air France-KLM, British Airways en Lufthansa.

Norwegian is nog relatief onbekend in Nederland, maar dat gaat veranderen. De pionier van het opkomende bedrijfsmodel long haul, low cost – lange afstanden voor bodemprijzen – mikt ook op Nederlandse passagiers voor de VS. Het is ook de maatschappij die veel kritiek krijgt, omdat de arbeidsvoorwaarden voor piloten en cabinepersoneel minimaal zijn. Norwegian geldt als succesvol door zijn agressieve groei, maar ook als aanvoerder van de race naar de bodem op sociaal gebied.

Lees ook: Budgetvliegers veroveren Europa

‘Groot economisch belang’

Om die reden hoopten Amerikaanse vakbonden en andere maatschappijen dat de Amerikaanse president Trump de omstreden licentie voor Norwegian om vanaf deze zomer tussen Ierland en de Amerikaanse oostkust te mogen vliegen zou intrekken. In december, na drie jaar vertraging, kreeg Norwegian die vergunning van het Amerikaanse ministerie van Transport. De vluchten van Norwegian zijn volgens de bonden in strijd met Open Skies, het luchtvaartverdrag tussen de Verenigde Staten en Europa. Van intrekken is vrijwel zeker geen sprake, want Trumps woordvoerder Sean Spicer zei dinsdag dat Norwegian van „groot economisch belang” is voor de VS.

Was u opgelucht door die lof vanuit het Witte Huis?

„Natuurlijk was ik daar blij mee. Maar het verraste me niet, want ik weet dat we voor veel Amerikaanse banen gaan zorgen. We vliegen alleen met Boeing-toestellen, we hebben er 120 in bestelling. We hebben nu al 500 bemanningsleden in de VS gestationeerd, er komen er honderden bij. Spicer had het over 50 procent Amerikaanse werknemers, maar ik denk dat het zelfs meer is. We hebben ons al op twee vliegvelden gevestigd met een basis voor personeel, daar komen er binnenkort nog twee bij.

Het verwijt aan Norwegian is dat u personeel uit goedkope landen zoekt, bijvoorbeeld uit Thailand.

„Die zetten we alleen in op onze vluchten naar Bangkok, die gaan we echt niet inzetten op onze transAtlantische vluchten. Dat zou heel dom zijn, veel te duur. Dat onze tegenstanders volhouden dat we Thaise werknemers naar Europa halen om naar de VS te vliegen is rubbish talk.”

Is dochtermaatschappij Norwegian Air International gevestigd in Ierland om Noorse normen voor arbeid en belastingen te omzeilen?

„Daar moet ik om lachen, want we hebben helemaal geen vliegend personeel in Ierland. We hebben wel een kantoor in Dublin, en dat is duurder dan ons kantoor in Oslo. Het belastingklimaat in Noorwegen is eigenlijk heel gunstig. Niet voor burgers, wel voor bedrijven. We hebben ook een leasingbedrijf in Ierland, want de hele leasinggemeenschap zit daar.”

U belooft het trans-Atlantische vliegen op zijn kop te zetten. Hoe begint u daarmee?

„Vanaf 15 juni vliegen we met zes gloednieuwe Boeings 737 MAX van Ierland en Schotland naar drie vliegvelden ten noorden van New York en ten zuiden van Boston. Qua vliegbereik moeten we vanuit de westkant van Europa vliegen, vanaf Duitsland gaat niet met een 737. In de VS kiezen we voor kleine vliegvelden, waar we snel weer kunnen vertrekken en waar de luchthavenbelasting laag is. We houden de kosten minimaal, net als de ticketprijzen. We mikken op 70 dollar. Hoe dan ook wordt het niet meer dan 100 dollar.”

Vorige week kondigde u een verbond aan met Ryanair en easyJet. Wat houdt dat in?

„Ryanair gaat passagiers uit heel Europa aanleveren voor onze vluchten naar de VS. We moeten onze schema’s op elkaar afstemmen, maar dat is lastig door de verschillende computersystemen. Met easyJet willen we hetzelfde doen, maar daar zijn we minder ver mee.”

U zoekt piloten voor een basis op Schiphol. Wat zijn uw plannen?

„Onze oproep heeft veel respons opgeleverd. We houden van Nederlandse piloten, ze zijn heel toegewijd. Amsterdam is heel interessant voor vluchten naar de VS. Het staat hoog op onze lijst, maar niet eerder dan 2018. Je hoeft geen Einstein te zijn om te bedenken dat we komen.”