N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Liefdesoproepen uit vervlogen tijden

In het krantenarchief van de Koninklijke Bibliotheek vond Mark Traa ruim 400 liefdesadvertenties. Onlangs verscheen een bundeling. „HENRI. Ik lijd vreselijk onder je stilzwijgen; sinds Maandag liggen mijne brieven aan de Kiosk onafgehaald.”

Mirjam Remie

10 februari 2017

Leestijd 3 minuten

Quest-redacteur Mark Traa struinde vorig jaar voor een artikel door Delpher, de digitale krantenzoekmachine van de Koninklijke Bibliotheek, toen zijn oog bij toeval op een oude liefdesadvertentie viel. Het prikkelde zijn fantasie en algauw was hij elke avond een paar uur op zoek. Zijn vondsten plaatste hij op Instagram, onder de naam ‘Liefde van Toen’.

„Het is een beetje uit de hand gelopen”, zegt Traa, die uiteindelijk meer dan vierhonderd oude contactadvertenties en liefdesoproepen verzamelde uit de periode 1850-1940, waarvan er honderd zijn gebundeld in Steeds blijf ik u beminnen. „Ik heb er héél veel tijd in gestoken, maar dat ervoer ik niet zo omdat het zo leuk is om te doen.” Omdat de advertenties niet in een speciale rubriek stonden maar tussen de artikelen, moest hij voor het zoeken leren denken in de taal van toen. Zo ontdekte hij dat men beleefd en behoedzaam formuleerde: tutoyeren of ‘ik houd van u’ was er niet bij. (Het meest directe bericht dat hij vond: ‘MARIE! Ik zie van je
af.’)

Ook vroeger werd er flink buiten de deur gevreeën, blijkt uit de advertenties (‘Maurice, Adolphe is weg, verlang naar één uur bij jou. Jeanette.’) Verstandshuwelijken waren aan de orde van de dag (‘Geldhuwelijk. Jong zakenman, 25 jaar, zoekt rijke, trouwlustige vrouw.’) En er ging veel mis: stonden verliefde zielen urenlang vergeefs onder een stationsklok. „Ga maar na”, zegt Traa. „Wilde een oproep slagen, dan moest de ontvanger precies op het goede moment de krant lezen, zichzelf erin herkennen, zin en tijd hebben erop in te gaan én vrijgezel zijn.” Communiceren ging vervolgens per post via de kiosk, waar je door een codenaam te noemen (zoals ‘lentebloempje’) je brief kon ophalen.