Recensie

Recensie Boeken

autobiografisch

De ‘vrolijke’ tragiek van roman PAAZ blijft niet overeind in theatersolo Rienstra

Theater

PAAZ van Solo Stories. Gezien: 9/2, Stadsschouwburg Utrecht. Inl: solostories.nl

Daar staat ze: plastic opbergdoos in haar armen met haar spulletjes erin en met viltstift ‘Leren leven’ erop. Zo verlaat Emma de PAAZ, de Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis: hulpeloos en angstig, maar hoopvol. Want leven is voor Emma niet vanzelfsprekend.

Elk rood stoplicht, elke snelweg, elke bevroren vijver is een kans. Maar door haar tijd op de afdeling leert ze in elk geval niet meer steeds dood te willen. Leven, hoe lastig ook, is een optie.

De autobiografische roman PAAZ van Myrthe van der Meer is een even hilarisch als hartverscheurend boek. Van der Meer doet op droge toon verslag van aangrijpende gebeurtenissen, waar zij zelf steeds de grimmige humor van in blijft zien. Verheugend dus dat er een theatersolo van werd gemaakt, met cabaretière Yora Rienstra in de rol van Emma.

Rienstra lijkt een goede keus voor de rol, met haar nuchtere toon en tragikomische expressie. Ze is een fijne verteller en performer, met een talent voor typetjes: op haar best als ze de goedbedoelende psychiater-in-opleiding dokter Visser nadoet. Maar als actrice schiet ze tekort op de momenten dat ze wanhoop of verdriet moet spelen. Dan blijft haar spel eendimensionaal: verdriet is huilen, woede is schreeuwen. Knap aan de roman was juist het scherpe contrast tussen Emma’s opgewekte toon en de onderliggende tragiek. Hier vervaagt dat door de expliciete emotie, wat ten koste gaat van de spanning.

Daarbij wordt Rienstra niet geholpen door de tekst, die wel levendig en geestig is, maar ook een paar te grote sprongen maakt, waardoor een verdrongen jeugdtrauma opeens, hup, boven water komt. Dat is zowel ongeloofwaardig als dramatisch oninteressant.