Wereldleiders: Trump schendt internationale verdragen

Het besluit van president Trump om burgers afkomstig uit zeven overwegend islamitische landen te weren uit de Verenigde Staten is wereldwijd op een storm van kritiek gestuit. Driftig twitterend vanaf hun weekendadressen gaven allerlei hoogwaardigheidsbekleders, ook uit landen die traditioneel nauwe banden met de VS onderhouden, uiting aan hun verontwaardiging. De teneur van de meeste kritiek: Trump schendt hiermee internationale verdragen en lapt bovendien essentiële (westerse) normen van medemenselijkheid aan zijn laars.

Zelfs leiders die Trump tamelijk goed gezind zijn, zoals de Britse premier Theresa May, zagen zich na een dagje aarzelen genoopt het verbod op de toegang van burgers uit Syrië en zes andere landen alsnog te veroordelen. Het verzet in eigen land, ook in eigen Conservatieve kring, was groter dan May had gedacht. Zo zag haar regering zich genoopt tot een snelle inhaalmanoeuvre: „Verdelend en verkeerd om te stigmatiseren op grond van nationaliteit”, twitterde Boris Johnson, Mays minister van Buitenlandse Zaken, zondag.

We will protect the rights and freedoms of UK nationals home and abroad. Divisive and wrong to stigmatise because of nationality

— Boris Johnson (@BorisJohnson) January 29, 2017

‘Diversiteit is onze kracht’

Zo terughoudend als May was de Canadese premier Justin Trudeau allerminst. „Aan diegenen die vervolging, terreur en oorlog ontvluchten, de Canadezen zullen jullie verwelkomen, ongeacht je geloof. Diversiteit is onze kracht”, twitterde hij zaterdag. Hij voegde er bovendien een tweet aan toe met een fotootje van hemzelf, terwijl hij een Syrisch meisje in Canada verwelkomt. Canada nam het afgelopen jaar 40.000 Syrische vluchtelingen op.

JustinTrudeau Justin Trudeau To those fleeing persecution, terror & war, Canadians will welcome you, regardless of your faith. Diversity is our strength #WelcomeToCanada 28 januari 2017 @ 20:20

Volgen

Ook de Duitse bondskanselier Merkel, wier regering sinds de zomer van 2015 vele honderdduizenden, overwegend islamitische vluchtelingen heeft toegelaten, hekelde zondag Trumps besluit. Volgens haar woordvoerder, Steffen Seibert, zei Merkel zaterdag telefonisch tegen Trump dat de strijd tegen het terrorisme geen excuus vormde „om mensen met een specifieke achtergrond of geloof over de hele linie tot verdachten te bestempelen”. Merkel herinnerde Trump er tevens aan dat de Conventie van Genève van de internationale gemeenschap verlangt dat die vluchtelingen uit oorlogsgebieden om humanaitaire redenen opvangt.

Dat ook Merkel nogal in haar maag zat met Trumps besluit bleek uit het feit dat haar commentaar pas zondag naar buiten kwam. In een gezamelijk communiqué van zaterdag over haar gesprek met Trump werd over het inreisverbod met geen woord gerept.

‘Discriminatie is geen antwoord’

Ook de Franse president Hollande belde naar Trump en hield hem voor dat de VS verplichtingen hebben jegens vluchtelingen. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Marc Ayrault, twitterde:

„Het terrorisme heeft geen nationaliteit, discriminatie is geen antwoord.”

In de islamitische wereld zorgde Trumps besluit voor grote opschudding. Sommige van de zeven door Trump gebrandmerkte landen maakten geen geheim van hun woede. Het besluit van Trump, twitterde de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif, „helpt de terroristen”. Die kunnen volgens hem makkelijker nieuwe mensen aantrekken. Iran liet verder weten de Amerikanen lik op stuk te geven: Amerikanen zijn niet langer welkom in Iran.

Lees ook: Plots is het land van de vrijheid een gevaar geworden

Soedan, dat nog maar een paar weken geleden te horen had gekregen dat de VS economische sancties tegen het land ophieven, betreurde het besluit van Trump. Het door de VS overigens niet erkende bewind van de Houthi’s in de Jemenitische hoofdstad Sana’a noemde Trumps decreet „illegaal en niet legitiem”.

In Irak pleitte de invloedrijke radicale shi’itische geestelijke Muqtada al-Sadr ervoor om de Amerikanen met gelijke munt terug te betalen. Amerikanen in Irak moeten het land wat hem betreft verlaten. De Iraakse regering, die nog altijd nauwe banden heeft met de VS, onthield zich van commentaar. Sommige Iraakse parlementsleden merkten op dat Irak niet op de lijst hoort omdat het zich bevindt „in de frontlinie van de oorlog tegen het terrorisme”. De regering moet daarom lobbyen om Irak er snel van af te krijgen.

Ook de leiders van Syrië, Somalië en Libië onthielden zich van reacties. Indonesië daarentegen, het land met de grootste moslimbevolking ter wereld, zei Trumps besluit „diep te betreuren”.

Opvallend stil bleef het uit de Golfstaten, Saoedi-Arabië incluis. Op twitter vroegen sommige waarnemers zich af waarom Saoedi-Arabië, vaak gezien als een belangrijke sponsor van radicale moslims in de islamitische wereld, buiten de lijst was gehouden. Had dat te maken met Trumps zakelijke belangen in Saoedi-Arabië?

Bijval kreeg Trump slechts van rechtsradicalen, zoals de PVV in Nederland en de Alternative für Deutschland in Duitsland.