De echte hufters staan niet in je brief, Mark

Ik zit in Amsterdam in tram 9. Zinnetjes uit de brief van Mark Rutte dwarrelen door mijn hoofd. „U herkent het wel. Mensen die zich steeds asocialer lijken te gedragen.” En: „Mensen die onze vrijheid misbruiken om hier de boel te verstieren.” Een brief als een zelfhulpboek aan zijn eigen deplorables: vol vage symptomen, vergezeld van de aanmoediging zelf oplossingen te vinden.

Dan komt er een zestiger met een schaatsmuts de tram binnen. „Kun je niet opstaan, zwarte”, zegt hij tegen een vrouw met lang krullend haar die op de gehandicaptenplek zit. Als ze weigert, zegt hij: „Je bent zeker verbouwd.” Hij gaat aan de andere kant van het gangpad zitten.

De bestuurder zet de tram stil, draait zich om en zegt: „Als u uw mond niet houdt, zet ik u eruit. U valt iemand lastig die niets heeft gedaan.”

En daarmee is de kous af. „Zo’n akkefietje lossen we zelf op”, zegt de trambestuurder achteraf. „Daar heb ik Mark Rutte niet voor nodig.”

Ik loop even later over de Wallen met Janny Alberts, directeur van de NV Zeedijk, die de straat op de junks heeft veroverd. Lippenstift op, camera mee. NV Zeedijk, een publiek-private organisatie, kocht panden op en zoekt daar bonafide huurders voor: winkels, restaurants, cafés. Zo probeert de NV de georganiseerde misdaad op afstand te houden.

Maar nu is er iets aan de hand in de buurt, constateert Alberts. Ze wijst op ATM-pinautomaten, zwart, blauw, rood, aan de Oudezijds Voorburgwal, in de Lange Niezel, de Warmoesstraat en rondom de Oude Kerk. Het wemelt er ineens van, in souvenirwinkels, in wafelbakkerijtjes, in ijssalons. De uitbater is het Nederlandse filiaal van multinational Euronet, die de geldautomaten plaatst en de winkelier maandelijks een soort huur betaalt, 500 euro of meer, zo horen we.

Tegen een euro of 4, 5, 6 per transactie kunnen toeristen hier contant geld trekken en dat is wettelijk toegestaan. Waarom vindt Janny Alberts dat verdacht? Omdat Nederland in toenemende mate elektronisch betaalt, behalve op deze vierkante kilometer.

NV Zeedijk heeft de winkels in hun eigen panden bevolen de geldmachines weg te halen. „Het past niet bij een transparante bedrijfsvoering.” De rest van de winkeliers op de Wallen kan gewoon z’n gang gaan. Sommigen kunnen hun geldmachines eigenhandig bijvullen. „Dat kan witwassen van zwart verdiend geld in de hand werken”, zegt PvdA-raadslid Dennis Boutkan. „Zaakjes met weinig handel grijpen naar andere middelen om de hoge huur te kunnen betalen.”

Zoek je hufterigheid? Dít is hufterigheid, zeggen ze bij de NV Zeedijk. „Laat Rutte dit liever helpen op te lossen.”

Jutta Chorus (@juttachorus) schrijft op deze plek een wisselcolumn met Tom-Jan Meeus

Lees ook de reacties van onze lezers op de open brief van Mark Rutte: Wat onze lezers vinden van de open brief van Rutte