Zorgt druk verkeer inderdaad voor een grotere kans op dementie?

Van wonen langs een drukke weg kun je dement worden. Dat is deze week groot nieuws. Is het echt zo erg? Vijf vragen over dementie en druk verkeer.

1. Wat is er gevonden?

Mensen die binnen 50 meter van een drukke doorgaande weg of van een snelweg wonen, hebben 7 procent meer kans op dementie dan mensen die verder dan 300 meter van zo’n weg verwijderd wonen. Mensen die 50 tot 100 meter van zo’n weg wonen hebben een 4 procent verhoogde kans op dementie.

Het is erg nauwkeurig onderzoek, bij 2,2 miljoen 55- tot 85-jarigen in het Canadese Ottawa waarbij tien jaar is gekeken wie er dement werd. Het onderzoek is woensdag gepubliceerd in het Britse medisch-wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.

2. Wat betekent dat?

Een verhoogde kans van 7 procent op een ziekte is iets wat een individu niet merkt. Met kansverhogingen van 30 tot 50 procent beginnen mensen rekening te houden, zeggen epidemiologen vaak. De kans om van roken longkanker te krijgen is bijvoorbeeld meer dan 1.000 procent verhoogd. Alleen meeroken al verhoogt de kansen op longkanker en een hartaanval ieder met 25 procent.

Maar voor politici, ministers en beleidsmakers die zich met volksgezondheid bezig houden is die 7 procent meer dementie belangrijk. Dementie is een jarenlange slopende ziekte die de gezonde levensduur verkort. Een overheid die daar betaalbaar iets tegen kan doen, hoort dat niet na te laten.

3. Dus de overheid kan huizen langs drukke straten en snelwegen maar beter afbreken?

Er zijn andere mogelijke maatregelen: de maximumsnelheid van auto’s op ringwegen beperken. Of minder auto’s in de steden toelaten, zodat er minder fijnstof en uitlaatgassen vrijkomen waar mensen wonen.

Maar op grond van dit onderzoek kan een tegenstribbelende overheid daar nog wel onderuit komen. De onderzoekers keken ook naar andere hersenziekten waarvan gedacht werd dat die door fijnstof, uitlaatgassen en lawaai worden bevorderd. In dit onderzoek is géén hogere kans op de ziekte van Parkinson en multipele sclerose (MS) gevonden. Samen met dementie zijn dat de drie belangrijkste neurogeneratieve ziekten.

En er is nog iets: in het onderzoek zijn correcties toegepast voor andere oorzaken van dementie: lage opleiding, roken, bewegen, hoog lichaamsgewicht, diabetes. Het is bekend dat in wijken langs drukke wijken meer arme mensen met chronische ziekten wonen. De vraag is of die correcties zo goed zijn dat dit kleine verschil overeind blijft.

4. Waardoor ontstaat dementie bij mensen die langs een drukke weg wonen?

Dat is onbekend. Dit was epidemiologisch onderzoek waarin een statistisch verband is aangetoond. Er is geen oorzaak gevonden en daar is in dit onderzoek ook niet naar gezocht.

Het onderzoek is gedaan omdat er goede aanwijzingen waren dat uitlaatgassen, fijnstof en veel geluid slecht zijn voor de hersenen.

5. Helpt het om te verhuizen?

Er zijn veel meer goede redenen om zo snel mogelijk te verhuizen als je vlakbij een drukke weg woont. Wonen langs een drukke weg verhoogt veel meer de kans op bijvoorbeeld astma, hart- en vaatziekten en sommige kankers. Het verhoogt de kans op chronische ziekten en een voortijdige dood. Dat is al lang bekend.

Punt is: veel mensen die langs een drukke weg wonen, hebben geen geld om te vertrekken.