Het gaat erom wie straks de abortuspil mag voorschrijven

Er zijn wel véél vrouwen in Nederland die abortus laten plegen, vindt minister Edith Schippers (Volksgezondheid, VVD). Ze wil dat het er minder worden, met de hulp van huisartsen. Ze zegt dat vrijdag in een interview met het orthodox-protestantse Nederlands Dagblad. „Abortus is geen verkapte anticonceptie.”

Annet Jansen, voorzitter van het Nederlands Genootschap van Abortusartsen, zegt aan de telefoon vanuit haar Drentse vakantiehuisje dat ze niet goed begrijpt waarom de minister dit zo zegt. „Alsof vrouwen niet heel goed zelf weten wat ze willen als ze voor een abortus komen. Het heeft iets bevoogdends.” Daarbij: „Het aantal abortussen in Nederland is al jaren stabiel, rond de 30.000, en daarmee hebben we een van de laagste abortuscijfers ter wereld. Bij vrouwen jonger dan 19 is het de afgelopen vijf jaar met 25 procent gedaald.”

De cijfers haalt Annet Jansen uit de Jaarrapportage van de Wet afbreking zwangerschap 2014, van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Ze is zelf ook abortusarts in Amsterdam, en ze is lid van de The European Society of Contraception and Reproductive Health. Ze gaat verder: „Alleen bij vrouwen tussen de 29 en 34 zien we de laatste jaren een lichte stijging, 7 procent. We zien ook recidivisten, vrouwen die voor de tweede of derde keer komen. Maar het totale aantal blijft dus hetzelfde of daalt licht.”

Lees ook Schippers wil minder abortussen door grotere rol huisarts

Waardoor daalt het aantal abortussen onder jonge vrouwen?

„Dat willen we het komende halfjaar gaan onderzoeken. Ook waarom het aantal bij vrouwen vanaf hun 29ste licht stijgt, en waarom een deel van de vrouwen weer terugkomt voor een volgende abortus. We hebben er wel ideeën over. Jonge vrouwen krijgen tot hun achttiende de pil vergoed vanuit het basispakket. Ze hebben er dus gemakkelijk toegang toe. Tot hun eenentwintigste betalen ze wellicht een eigen bijdrage en daarna vervalt de vergoeding. Een hormoonspiraal kost rond de 150 euro en daar komen de kosten voor de plaatsing nog bij. Als je gezond bent en je verder je eigen risico niet hoeft aan te spreken, dan is dat een flink bedrag. Je laat het er misschien wat sneller op aan komen. ”

U ziet ook dat vrouwen vanaf hun vijfentwintigste, dertigste minder vaak de pil slikken?

„Ja, ze worden pilmoe. Ze beginnen klachten te ervaren.” (In 1993 slikte 47 procent van de vrouwen de pil, in 2013 was het 37 procent.) „Het is ook de periode waarin de eerste scheidingen komen en vrouwen aan een andere relatie beginnen. Het zou een rol kunnen spelen bij het iets hogere aantal abortussen op die leeftijd. Dat willen we allemaal gaan uitzoeken.”

De minister wil alle vormen van zwangerschapsafbreking onder de wet brengen

Wat vindt u ervan dat Edith Schippers de huisartsen een rol wil geven bij het terugdringen van het aantal abortussen?

„Ze zegt dat je bij een abortuskliniek anoniem naar binnen loopt en dat dat bij de huisarts anders is. Maar om te beginnen komt meer dan de helft van de vrouwen via de huisarts bij de abortuskliniek, en verder praten wij ook met vrouwen die een abortus willen. Het is vanzelfsprekend en het staat in de wet. Als wij merken dat een vrouw ook maar een heel klein beetje aarzelt, zeggen we: ga nadenken, praat er nog eens over, bijvoorbeeld met je huisarts.”

Kunnen huisartsen net zo goed met vrouwen over een abortus praten als een abortusarts?

„Als ze er de tijd voor nemen wel, ja. Dat kan dus niet in een tienminutenconsult. Bij ons duurt zo’n gesprek een halfuur. Ik vraag me ook af of het goedkoper wordt als de huisartsen een grotere rol krijgen. Er moet toch een echo worden gedaan en daarvoor moet een vrouw weer worden doorverwezen.”

Edith Schippers wil dat huisartsen ook de abortuspil mogen gaan voorschrijven. Wat vindt u daarvan?

„Ik denk dat het haar daar allemaal om begonnen is. Nu valt het gebruik van de abortuspil tot een zwangerschapsduur van zes weken en twee dagen onder de overtijdbehandeling. Dat stamt nog uit de tijd dat je voor die zes weken een zwangerschap niet met zekerheid kon vaststellen. De minister wil alle vormen van zwangerschapsafbreking onder de wet brengen en alle huisartsen een vergunning geven om de abortuspil voor te schrijven.”

Lees ook: NRC checkt: ‘Een op de zeven zwangerschappen eindigt in abortus’