Tweede Kamer wil groepsbelediging niet uit de wet schrappen

Over de veroordeling van PVV-leider Geert Wilders werd weinig gesproken in het debat over de vrije meningsuiting. Toch had de initiatiefwet van Tweede Kamerlid Joram van Klaveren (VNL) die veroordeling kunnen voorkomen: door zijn wetswijziging zouden groepsbelediging en aanzetten tot haat of discriminatie uit het wetboek worden geschrapt. Dat zijn precies de twee artikelen waarvoor Wilders vorige week is veroordeeld.

Het ging donderdag vooral over Joden, homo’s en gehandicapten. Zij zijn straks vogelvrij, waarschuwde CDA-leider Sybrand Buma. „Met een hakenkruisvlag of in neonaziuniform naar een synagoge gaan is groepsbelediging. Dat mag straks wel.”

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer moet niets hebben van het wetsvoorstel van Van Klaveren. Alleen de PVV steunt de volledige wetswijziging.

Regeringspartij VVD wil alleen groepsbelediging uit het wetboek halen. En die partij kreeg de felste kritiek. „Het ontkennen van de Holocaust mag vanaf nu van de VVD”, zei CDA-leider Sybrand Buma. SP-Kamerlid Michiel van Nispen zei dat discriminatie – dus ook antisemitisme – bijna altijd wordt vervolgd op grond van artikel 137c, groepsbelediging. In 80 procent van de discriminatiezaken legt het OM dat wetsartikel ten laste, blijkt uit cijfers van het Landelijk Expertise Centrum Discriminatie. Waarom zou de VVD dat dan willen schrappen?

Antisemitisme

Volgens VVD-Kamerlid Joost Taverne blijft belediging van een individu strafbaar. Je kunt daar gewoon aangifte van blijven doen. Maar groepsbelediging vindt de VVD’er overbodig. Hij ziet als liberaal liever het individu en vindt het „raar” dat artikel 137c ervan uitgaat „dat een hele groep beledigd kan zijn”. Bovendien, zei hij: „Als je je beledigd voelt is dat uiteindelijk een individuele keuze.”

De andere Tweede Kamerleden bleven Taverne aanvallen. Wat dacht hij dan van de vervolging van antisemitisme? Joden vormen ook een groep. Dat kan op grond van artikel 137d, zei Taverne, aanzetten tot haat of discriminatie. Hij gaf toe dat ‘groepsbelediging’ „heel veel wordt gebruikt”, maar er zijn meer mogelijkheden.

Taverne kreeg het pas echt zwaar toen Buma een heel stapeltje vonnissen langsliep om dat te weerleggen. De CDA’er noemde twee zaken waarin het OM veroordeling had geëist op grond van artikel 137c én 137d, maar waarin de rechter alleen 137c bewezen achtte. In die zaak schreef iemand de tekst: „Ik heb 1000 kuub gas klaar staan voor alle Likudniks en wat mij betreft worden alle zionistenzwijnen opgesloten in sterfkampen.” Dus, zei Buma: „De VVD wil het misschien niet, maar dit mag straks gewoon.”

Volgens SP’er Van Nispen kun je „heel goed” gebruik maken van een ruime vrijheid van meningsuiting „zonder mensen te beledigen en aan te zetten tot haat of discriminatie”.

Historische fout

CDA-leider Buma wil het aanzetten tot haat zelfs strenger gaan bestraffen. Wat hem betreft gaat de maximumstraf van één naar twee jaar cel. Hij noemde deze initiatiefwet een „historische fout”. „Nederlanders willen niet meer belediging, maar minder. Niet meer haatzaaien maar minder.” Hij vindt het hypocriet dat juist de PVV en VNL altijd protesteren tegen de komst van ‘haatimams’. „Straks moet de minister hem een visum geven, want hij doet niets strafbaars meer. Pas als hij oproept tot geweld zal het strafbaar zijn.”

Geert Wilders voerde niet zelf het woord namens de PVV. Dat deed Martin Bosma, die zelf ook een initiatiefwet op zijn naam heeft waarmee de artikelen 137c en d worden geschrapt. Daar heeft hij nooit veel werk van gemaakt. Waarom had hij die wet niet ingediend, vroegen Tweede Kamerleden hem. Dan had hij de veroordeling van Wilders wellicht kunnen voorkomen. „Omdat ik zag aankomen wat er vandaag gebeurd is”, zei Bosma. „Dat dit het bij lange na het niet gaat halen.” Overigens maakt Bosma wel veel werk van een wet die verplicht dat Zwarte Piet zwart blijft – een wet waar ook amper steun voor is.

Joram van Klaveren krijgt nu de tijd om antwoorden voor te bereiden op de vragen die zijn collega’s hem in het debat hebben gesteld. Als hij daar klaar mee is, zal de Tweede Kamer verder praten over zijn voorstel. Dan zal ook minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie, VVD) zijn mening geven.