Ondernemer Aik Deveneijns twijfelt nog of de naam, achteraf gezien, wel zo’n goed idee was. Sinds zijn platform IHateRecruiters een maand geleden door een paar bloggers werd opgepikt, heeft hij wat uit te leggen. Op zijn LinkedIn-pagina bijvoorbeeld, waar buitenlandse recruiters hem bestoken met kwade berichtjes. „Ze vinden dat ik het probleem alleen maar erger maak met zo’n negatieve naam. Blijkbaar raakt dit een gevoelige snaar.”
Recruitmentbureaus kampen met een imagoprobleem. Er bestaan talloze fora en websites waarop met name IT’ers zich beklagen over hun manier van werken. Zo mailen en bellen ze ongewenst met allerlei aanbiedingen. Ook plaatsen ze spookvacatures op hun websites; functies die allang gevuld zijn of überhaupt nooit hebben bestaan. De cv’s die dat trucje oplevert, kunnen ze vervolgens weer verspreiden onder andere opdrachtgevers met openstaande vacatures.
IHateRecruiters is een reactie op deze collectieve ergernis, maar ook een knipoog. Het platform is gekoppeld aan Level-Up Ventures, een bedrijf dat personeelswerving regelt voor snelgroeiende start-ups. Oprichter Deveneijns heeft zelf dus ook een recruitmentbureau. Alleen gebruikt hij die term liever niet, omdat de werkwijze van zijn bedrijf anders is.
„Onze klanten zijn start-ups die een grote investering hebben gekregen en dus in één keer een hoop nieuwe mensen kunnen aannemen. LevelUp Ventures fungeert als een soort tijdelijke HR-afdeling van zulke bedrijven. Dat doen we niet op no cure no pay-basis, maar tegen een dagtarief.”
/s3/static.nrc.nl/images/2016/06/18/stripped/1806zatsollicitatietinderapp.jpg)
Hoge bonus
De werkwijze van veel ‘bureaurecruiters’ is anders: die zijn erbij gebaat om zoveel mogelijk vacatures van opdrachtgevers te vullen, omdat ze alleen dan betaald krijgen. Bovendien staat er een hoge bonus tegenover: zo’n 20 tot 30 procent van het jaarsalaris van de geplaatste kandidaat. Deveneijns: „Een bonus van 25.000 euro is niet ongewoon. Met zo’n bedrijfsmodel trek je recruiters aan die snel veel geld willen verdienen, en dat doen met agressieve verkooptechnieken. De spamtelefoontjes en nepvacatures.” LevelUp Ventures ontvangt ook een bonus bij elke succesvolle plaatsing, maar die is een stuk kleiner: 6 procent.
Dat sommige personeelswervers zich misdragen, beaamt recruitment-adviseur Bas van de Haterd. Dat vooral IT’ers ermee te maken krijgen, komt doordat er in hun sector zoveel banen beschikbaar zijn. Van de Haterd: „Als je twee keer per jaar ongevraagd wordt gebeld met een aanbieding, is dat nog wel vleiend. Als dat elke week gebeurt, wordt het irritant.” Hij stelt dat de agressieve werkwijze van recruitmentbureaus niet alleen wordt gestimuleerd door hoge bonussen, maar ook door de heersende opvatting dat kwantiteit beter is dan kwaliteit.
„Recruiters die vijftig mensen precies dezelfde mail sturen omdat ze in hun cv hebben staan dat ze programmeren in JavaScript, en hopen dat er één bijt. Dat werkt niet.”
Verzonnen naam
Webontwikkelaar Mischa Rodermond kan hierover meepraten. Talloze malen werd hij ongewenst benaderd door bureaus, terwijl hij niet op zoek was naar een nieuwe baan. De spreekwoordelijke druppel was een Linkedin-uitnodiging van een vrouw die zich voordeed als collega-webontwikkelaar. Na acceptatie bleek ‘ze’ werkzaam voor een recruitmentbureau. De profielfoto was van internet geplukt, en de naam bleek verzonnen.
Hierop besloot hij in 2014 een online zwarte lijst te lanceren. Via zijn website Blacklist-recruiters.nl kunnen IT’ers anoniem een melding maken van ongewenste praktijken van recruitmentbureaus. Rodermond: „Denk bijvoorbeeld aan stalking, spammen, mensen lastig vallen tijdens werktijd, geen kennis van details hebben, niet-bestaande vacatures aanbieden, of liegen over afspraken. En het is niet één bedrijf dat dit doet, of twee, maar de meerderheid.” Op zijn website zijn inmiddels 28 IT-recruitmentbureaus geregistreerd. Sommige hebben meer dan twintig klachten.
Bij IHateRecruiters, waar momenteel een paar duizend baanzoekers zijn aangemeld, moet dat anders. Wie zich aanmeldt, wordt alleen na toestemming voorgesteld aan potentiële werkgevers; de start-ups die Deveneijns via LevelUp Ventures binnenhaalt. Op dit moment staat het platform nog in de kinderschoenen: er zijn ongeveer een dozijn kandidaten geplaatst. Maar Deveneijns hoopt uiteindelijk een grote vijver van talentvolle kandidaten aan te leggen, waaruit LevelUp Ventures vervolgens kan vissen.
IHateRecruiters screent die start-ups wanneer ze zich aanmelden, bijvoorbeeld op levensvatbaarheid. Er bestaat namelijk het risico dat IT’ers zich laten verleiden door de vlotte babbel van een oprichter, die zijn bedrijf succesvoller presenteert dan het in werkelijkheid is. Deveneijns: „Ik heb een paar jaar voor een durfkapitaalfirma gewerkt, waar ik beoordeelde in welke bedrijven geïnvesteerd moest worden. Dus ik ben redelijk goed in staat om een bullshitverhaal te doorprikken.” Bovendien neemt hij contact op met de investeerder. „Wij gaan nooit in zee met een bedrijf dat nog geen financiering binnen heeft.”
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/04/0604eco_carriere_binnen.jpg)
‘Control your data’
Mischa Rodermond wil de website IHateRecruiters niet op het eerste gezicht afkeuren, maar is wel sceptisch. „Ik ben benieuwd hoe IHateRecruiters gaat concurreren met bedrijven die niet terugdeinzen voor het stalken en spammen van potentiële kandidaten, en daardoor een stuk zichtbaarder zijn.” Ook heeft hij moeite met de aanmeldprocedure; dat kan alleen met Facebook of LinkedIn. „Dan is de eerste kernwaarde van IHateRecruiters – control your data, ofwel: je privacy blijft gewaarborgd na aanmelding – in mijn ogen al niet meer te controleren.” Deveneijns begrijpt de kritiek. „We hebben dat systeem omdat het technisch een stuk simpeler is. Maar hopelijk kunnen we aanmeldingen in de toekomst loskoppelen van sociale mediaprofielen.”
Hoe vervelend sommige IT-recruiters ook zijn, er is meer aan de hand. Ook de opdrachtgevers dragen bij aan het probleem, stelt adviseur Van de Haterd. Omdat zij hun vacatures doorgaans uitzetten via meerdere bureaus, in plaats van exclusief met één bedrijf te werken, jagen er nog meer recruiters achter dezelfde kandidaten aan.
Bovendien zouden de IT’ers zich wat bescheidener kunnen opstellen, vindt hij. „Programmeurs hebben de neiging zichzelf te overschatten. Ze vinden altijd dat hun manier van programmeren de beste manier is.” Het gevolg is dat recruiters al die moeite doen voor IT’ers die bij nader inzien niet in een functie passen. Van de Haterd pleit daarom voor een verplichte technische screening, zoals bijvoorbeeld de Berlijnse recruitmentstart-up Honeypot heeft. Elke kandidaat die zich aanmeldt, wordt gevraagd een stuk code aan te leveren, bij wijze van portfolio. „Dan wordt het proces voor opdrachtgevers een stuk efficiënter.”
Een interessant idee, vindt Deveneijns. „Vroeger dacht ik: alle recruiters zijn ratten. Maar zo simpel is het niet. Een van de redenen voor die hoge bonussen is dat het proces zo omslachtig is.” Hij wil dan ook niet beweren dat IHateRecruiters de silver bullet is die alles gaat oplossen.
„Anders kom ik binnen twee maanden mijn eigen naam tegen op die Blacklist.”