Argwaan is de nieuwe grondhouding in VS

Amerika is die neef die niet wilde deugen, die door de familie op de boot werd gezet en in een ver land fortuin maakte. De thuisblijvers bezien het met gemengde gevoelens: hij is een hollewaai, maar zijn succes dwingt respect af. Als hij het vaderland komt, neemt hij dure cadeaus mee, praat te hard en legt zijn Texaslaarzen op de salontafel. Wij willen hem vragen dat niet te doen, maar we zeggen niets. Verfijning is niet iets waar een Amerikaan naar streeft.

Kijk naar hun auto’s: ze zijn lelijk, ze rammelen, maar blijven altijd rijden. Iets werkt of iets werkt niet – zodra dat is vastgesteld, zwijgt een Amerikaan het liefst. Steekt hij een grasspriet tussen zijn tanden en tuurt zwijgend in de verte. Maar Amerika is kapot. Talkradio, nieuwszenders als CNN, Fox: non-stop discussie, conversatie, monologen, dialogen, panelgesprekken, commentaren, analyses, interviews, debatten – Amerika wordt overspoeld door gepraat. Verslaafd aan campagnenieuws dompelde ik me erin onder, de laatste weken, een spervuur van gekakel en gekibbel, gerebbel en geratel, op hoge snelheid en volume. Een gletsjer van woorden die niets op zijn pad duldt.

Amerika is kapot; niet Washington, zoals Trump beweert, het hele land. Via deze verkiezing zien wij nu de monsterlijke vorm die het wantrouwen in de politiek heeft aangenomen. Maar het gaat veel dieper. Het is overal. Argwaan en achterdocht zijn de nieuwe grondhouding.

Bijna elke avond keek ik naar The Five van Fox News, met een vast panel commentatoren die luidkeels kibbelen over de campagne. Als ze even uitgetetterd zijn, komen de commercials. Voor vuurwapens, een zaklantaarn waarmee je de inbreker kunt verblinden, baar goud omdat „allerlei instabiele regeringen geld bijdrukken”, of medicijnen waarbij de letterlijk opgelezen disclaimer drie keer zo lang duurt als de boodschap zelf. Talk to your doctor first. Afgezien van dat ene positieve advies gaat het op die zenders alleen maar over naar wie je níet moet luisteren. Iedereen is partijdig en te kwader trouw. Iedereen heeft een agenda, iedereen dient een geheim belang. Aan beide kanten is corruptie en verderf. Ze verlustigen zich er aan, als aan een boosaardig spel, ze wentelen zich erin. Het is morele striptease. Arglist als drug.

Er zijn tientallen concurrerende opiniepeilers, met sterk uiteenlopende cijfers, en dan zijn er meta-peilingen met eveneens afwijkende scores. Want die bureaus zijn helemaal niet neutraal, al beweren ze dat.

Fox en CNN hebben nu ook openlijk partijdige commentatoren. Was de functie van een commentator ooit om, als partijpolitici gesproken hebben, een neutraal en deskundig licht op de zaak te werpen; op de Amerikaanse tv krijg je gewoon wéér twee partijgangers, die de discussie in andere bewoordingen voortzetten. En altijd staat het volume op tien, als bij pubers die om de autosleutels vechten.

Here Jezus, denk je, laat het alsjeblieft snel 8 november worden. Maar dan zal het niet voorbij zijn. Wij leven toe naar een apotheose, zo werken de media, de welbekende horserace, maar dat is een frame. Dit is geen toernooi met een ontknoping, waarna de teams vrolijk verbroederen bij een biertje in de kantine.

„Ja, sorry nog voor die sliding, dat ging een beetje hard.”

„Tuurlijk joh, begrijp ik toch. Proost.”

De Amerikaanse verkiezingen zijn een wedstrijd, maar dan zonder derde helft. De verbittering zal na dinsdag alleen maar dieper worden, aan beide kanten. Het enige dat deze verkiezing bepaalt is aan welke kant van het slagveld de partijen worden opgesteld. Voor de volgende slag.