‘Zestigplussers gaan niet naar hippe bars vol binkies’

Het oude pand aan de Schiedamsesingel, pal naast voormalig discotheek Gay Palace, is na jaren achterstallig onderhoud nodig aan renovatie toe. Na talloze huiseigenaren weten Jan (69) en Glenn (66), die beneden de Cosmobar bestieren en boven twee etages bewonen, al lang niet meer wie hun huidige huisbaas is. Wel is zeker dat ze in maart 2017 het pand moeten verlaten. De Cosmobar gaat voorgoed dicht om plaats te maken voor luxe appartementen.

„Het einde van een geweldige tijd”, zegt Jan. „De Cosmobar was veertig jaar mijn leven. Maar het is mooi geweest, ik ben te oud geworden voor die ongein. Erger vind ik het voor al die oude nichten die straks nergens heen kunnen.” Door de komst van datingsites- en apps speciaal voor homo’s liepen de bezoekersaantallen de laatste jaren al langzaam terug. Feestjes werden vaker thuis gegeven en door de crisis gaven klanten minder geld uit in de bar. De hoogtijdagen lagen vooral in de jaren negentig, toen de zaak een verlengstuk was van Gay Palace en bezoekers na sluitingstijd een afzakkertje kwam halen in de Cosmobar. De muren van het raamloze café hangen vol foto’s van vaste klanten en feestgangers, mannen in dameskleding en bekende travestieten.

„We zijn hier één grote familie, iedereen kan zichzelf zijn”, vertelt Glenn. Getrouwde mannen arriveren in driedelig pak, duiken het toilet in en komen naar buiten in een jurk. Dan noemt Glenn ze de rest van de avond bij hun vrouwennaam. „Zoals de Turkse Fatima. Of Alexis, een kerel die er steevast uitziet als Joan Collins uit Dynasty.” Bekende Rotterdammers als André van Duin en Pim Fortuyn liepen er jarenlang de deur plat. „Iedereen is hier geweest: oud, jong, beroemd en allochtoon. Ze kwamen overal vandaan. Ook zanger Benny Neyman was hier kind aan huis. Die zoop een fles Bacardi leeg en dook vervolgens de dark room in.”

De dark- en leather room en de sauna zijn op last van de gemeente al enige tijd gesloten. Seks mocht niet meer, hoewel de uitgebreide openingstijden ondanks het uitblijven van een nachtvergunning altijd werden gedoogd. Problemen bleven uit, zelfs in de begindagen, toen de bar in 1937 werd geopend door de Duitse schippersvrouw ‘Mutti’ en homo’s nog in een taboesfeer leefden. Matrozen die Rotterdam aandeden zorgden voor mond-tot-mondreclame, en in de oorlog werd de bar zelfs bezocht door Duitse soldaten, op zoek naar vertier. Nooit werd er stiekem gedaan over de bar ‘speciaal voor heren’. „Alleen de jaren tachtig waren vreselijk”, zegt Jan. „Door de AIDS-epidemie stonden we wekelijks bij iemand aan het graf.”

Naast het ontmoeten van gelijkgezinden konden mensen in de Cosmobar ook terecht voor hulp. Glenn: „We hebben heel wat mensen over het randje geholpen. De goede kant op hoor, mannen die het niet meer zagen zitten hielpen wij er bovenop. Het leek soms wel patiëntenzorg.” Waar de oudere generatie Rotterdamse homo’s nu naar toe moet weten de heren niet. Jan: „Mannen van boven de zestig gaan niet naar hippe bars vol binkies. Hier kun je als ‘vrouw’ nog lekker anoniem in een hoekje zitten. Die nieuwe tenten zijn daar niet zo van.”