Tweede Kamer steunt inlijven ProRail door ministerie

Een meerderheid in de Tweede Kamer stemt in met het voorstel van staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur & Milieu, PvdA) om ProRail in te lijven bij haar ministerie als zelfstandig bestuursorgaan. Ook de VVD, de afgelopen twintig jaar bevlogen voorstander van marktwerking op het spoor, kan zich vinden in het inlijven van de spoorbeheerder.

Dat bleek donderdagmiddag tijdens een debat over de toekomst van ProRail. Twee weken geleden kreeg Dijksma al toestemming van de ministerraad om die plannen voor ProRail verder uit te werken. Het is daarmee de opmaat voor besluitvorming over de toekomst van het gehele spoor. De enquêtecommissie die het Fyra-drama onderzocht, liet zich daar vorig jaar niet over uit, maar schetste daar wel vier scenario’s voor. Het kabinet zou die verder uitwerken.

Die scenario’s variëren van volledige privatisering van spoor en spoorbeheerder tot volledige nationalisatie ervan. De uitwerking wordt nog dit najaar verwacht. Volgens Dijksma geldt voor alle scenario’s dat het naar het ministerie halen van ProRail een voorwaarde is. Als zou worden besloten om het hele spoor in Nederland te liberaliseren, is het des te belangrijker dat de spoorbeheerder een publieke en onafhankelijke positie heeft, aldus Dijksma. Hetzelfde geldt volgens haar als een Kamermeerderheid de splitsing van 2001 ongedaan wil maken en ProRail en NS weer wil samenvoegen.

Lees ook: Dijksma: Inlijven ProRail niet slecht voor reiziger

Dijksma wees erop dat er jaarlijks 2 miljard euro rond gaat in ProRail en dat het bedrijf opereert op een markt zonder concurrentie. „Iets wat publiek is, moet dan ook publiek worden.” Volgens Dijksma is de Tweede Kamer decennia lang gegijzeld geweest in een stelseldiscussie over het spoor en is zij dat niet van plan. „Ik wil niet alleen op de winkel passen, ik wil ook iets doen.”

Sinds dit jaar lijkt het rustiger met incidenten bij ProRail, aldus Dijksma. „Dat lijkt op stilte na de storm, maar het is stilte na de klap.” Volgens Dijksma heeft inlijving van ProRail ook de nodige consequenties voor haar eigen departement.

De staatssecretaris wist zich donderdag verzekerd van een kamermeerderheid, ondanks hevig verzet uit de spoorsector. ProRail zelf, reizigersorganisatie Rover, FNV en werkgeversorganisatie VNO-NCW hekelden de afgelopen dagen het besluit.

SP, GroenLinks en ChristenUnie vinden de plannen van Dijksma echter nog niet ver genoeg gaan. Zij willen dat NS en ProRail in een holdingstructuur moeten gaan samenwerken. Het VVD-Kamerlid Betty de Boer hield zich tijdens het debat op de vlakte, maar zei de keuze van Dijksma „te kunnen billijken”.

Lees ook: Kabinet: overgang ProRail naar publieke organisatie geen gevolgen voor reizigers

Alleen het CDA-Kamerlid Martijn van Helvert had kritiek. Hij wil eerst de beloofde scenario’s zien die het kabinet heeft toegezegd. Hij wees er op dat het kabinet in reactie op de conclusies van de Fyra-commissie met het voorstel kwam om ProRail te nationaliseren, terwijl dat bedrijf in het eindrapport helemaal niet bekritiseerd werd

Volgens Dijksma heeft zij nu helderheid gegeven aan de 4.000 ProRail-medewerkers. Zij behouden in deze constructie hun huidige cao.