Elke telefoon zou standaard een ‘auto’-knop moeten hebben

Mea culpa, mea maxima culpa. Als er al een hemel voor automobilisten bestaat dan kom ik daar vast niet terecht. Een bon voor te hard rijden, een oranjerood stoplicht of een stiekeme busbaan – ik heb het allemaal gedaan. Maar de meest risicovolle overtreding bega ik elke keer opnieuw, en met mij bijna alle weggebruikers: afgeleid worden door een speeltje – de dodelijke smartphone.

Onderweg turen naar een berichtje of scrollen door je Spotifylijst is de belangrijkste oorzaak van ongelukken, vaker dan te hard rijden of rijden onder invloed. Het aantal Nederlandse verkeersdoden daalt sinds 1971, toen de gordel verplicht werd. Maar in 2015 steeg het aantal doden naar 621, bijna 10 procent meer dan in 2014.

In de jongste ANWB-gids noemen de directeuren van Veilig Verkeer Nederland en de ANWB twee oorzaken: meer kwetsbare ouderen in het verkeer (onder de slachtoffers) en smartphones achter het stuur (bij de veroorzakers). In de VS steeg het aantal dodelijke ongevallen in het afgelopen half jaar met 10 procent. Ook daar wordt de telefoon als mede-dader gezien.

Het alziende, zelfrijdende voertuig is nog miljarden testkilometers van ons verwijderd. Toch doen we alsof we al door de computer gereden worden, in een kooi vol sussende elektronica en infotainmentschermen. Knietjes aan het stuur; even de mail checken en boem is ho.

De hoofdzonde van de 21ste eeuw: afgeleid

Ondanks een voorlichtingscampagne – ONderweg ben ik OFFline – zitten de wegen vol met mensen die 230 euro boete trotseren. Omdat gezond verstand tekort schiet, bedachten verzekeraars apps die het scherm op zwart zetten als je harder dan 15 of 20 kilometer per uur rijdt en notificaties wegdrukken. Maar ja, zulke apps hoef je niet perse te installeren en je kunt ze onderweg bovendien uit zetten.
Er is meer dwang nodig – ook voor mijzelf. Ik pleit voor een ‘auto’-knop op elke telefoon, als standaard onderdeel van iOS en Android. Zie het als een vliegtuigmodus voor auto’s: zodra je boven de 15 km per uur rijdt valt de telefoon in slaap. Heb je die ‘automodus’ niet geactiveerd, dan begint het voertuig zelf irritant te piepen. Net als je vergeet je gordels om te doen.

Youtube

Ook Youtubende en appende fietsers – één op de vijf fietsongevallen bij jongeren is te wijten aan de telefoon – zullen eraan moeten geloven. De smartphone is net zo hinderlijk in het gewone verkeer als in het sociale verkeer.

Onze zeven hoofdzonden (ijdelheid, hebzucht, wellust, afgunst, vraatzucht, wraak en luiheid) stammen nog uit de Middeleeuwen. Hoogste tijd om daar een nieuwe, 21ste eeuwse hoofdzonde aan toe te voegen: afgeleid.
Amen.