‘Topmannen verdienen meer dan honderd keer zo veel als werknemer’

De aanleiding

In een opiniestuk in de Volkskrant hield minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem vorige week een pleidooi voor het beperken van topsalarissen bij bedrijven. Vorig jaar kreeg de top bij Nederlandse bedrijven er 4,25 procent bij terwijl cao-lonen gemiddeld met 1,4 procent stegen. De topsalarissen moeten gekoppeld worden aan de stijging van cao-lonen, vindt Dijsselbloem. En bonussen moeten net zoals in de financiële sector gemaximeerd worden op 20 procent van het jaarsalaris. Dijsselbloem ondertekende als minister van Financiën, maar hier leek vooral de PvdA-politicus aan het woord.

Om zijn argumenten kracht bij te zetten schreef Dijsselbloem dat de verhoudingen binnen bedrijven uit het lood zijn geslagen. „Zo verdienen de topmannen van bedrijven als Ahold, Heineken en Unilever meer dan honderd keer zoveel als de gemiddelde werknemer in hun bedrijf.”

Waar is het op gebaseerd?

De woordvoerder van Dijsselbloem laat weten dat de bewering is gebaseerd op het jaarlijkse onderzoek naar topbeloningen van de Volkskrant van 23 juli. In het artikel staat dat de beloning van Heineken-topman Jean-François van Boxmeer 353 keer hoger is dan die van de gemiddelde werknemer; die van Unilevers Paul Polman 278 keer en die van Aholds Dick Boer 107 keer hoger.

En, klopt het?

Als we puur op het desbetreffende krantenartikel afgaan wel. Als proef op de som maken we zelf de berekening voor Dick Boer van Ahold (tegenwoordig AholdDelhaize) die maar net boven de grens van 100 uitkomt.

In het jaarverslag 2015 van Ahold zoeken we de totale loonkosten op (5,7 miljard euro) en delen die door het aantal werknemers op fte-basis (129.000). Dat levert 44.217 euro op: het bedrag dat Ahold gemiddeld per fulltimewerknemer kwijt is.

Ahold toont in het jaarverslag ook de opbouw van de totale beloning van Boer. Naast een basissalaris van 1 miljoen euro, is dat onder andere 1,35 miljoen bonus en 1,6 miljoen aan beloning in Ahold-aandelen. In totaal komt Boers beloning in 2015 uit op 4,3 miljoen euro. Zo bekeken zou hij 98 keer zo veel verdienen als de gemiddelde werknemer en dus net niet de honderd halen.

We doen navraag bij de Volkskrant en leren dat het verschil wordt veroorzaakt door de wijze waarop de aandelenbeloning wordt berekend. Ahold hanteert daarbij een gemiddelde over de afgelopen vijf jaar, de Volkskrant kijkt hoeveel aandelen in 2015 zijn toegekend aan de topman en kent daar een waarde aan toe aan de hand van de slotkoers op de laatste dag van het jaar. Die rekenmethode past de krant naar eigen zeggen al sinds jaar en dag toe en lijkt ons goed verdedigbaar.

De aandelenbeloning van Boer bedraagt zo niet 1,6 miljoen maar 2 miljoen euro en hij verdient dan inderdaad 107 keer zo veel als de gemiddelde werknemer.

Dat grote verschil in beloning is overigens goed verklaarbaar: Aholds personeelsbestand bestaat voor een aanzienlijk deel uit jonge vakkenvullers en caissières voor wie het wettelijke minimumjeugdloon geldt. Dat het verschil bij Unilever en Heineken nog groter is, komt doordat zij veel werknemers hebben in Azië en Afrika, waar de loonkosten lager liggen.

Conclusie

Op basis van het jaarlijkse beloningsonderzoek van de Volkskrant stelt Jeroen Dijsselbloem dat de topmannen van Ahold, Unilever en Heineken meer dan honderd keer zo veel verdienen als de gemiddelde werknemer in hun bedrijf. De onderzoekers berekenen de aandelenbeloning anders dan Ahold dat doet, maar die wijze is goed verdedigbaar. Wij beoordelen de bewering daarom als waar.

Ook een bewering zien langskomen die je gecheckt wilt zien? Mail nrccheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nrccheckt