Leerlingen schrijven slecht door gebrekkige lesmethoden

Gebrekkige lesmethoden zorgen ervoor dat het slecht is gesteld met de schrijfvaardigheid van Nederlandse basisschoolleerlingen. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Monica Koster en Renske Bouwer van de Universiteit Utrecht. Vrijdag verdedigen zij hun gezamenlijke proefschrift.

Aanleiding voor het promotieonderzoek is het rapport van de Onderwijsinspectie uit 2010. Hieruit bleek dat het schrijfvaardigheidsniveau van leerlingen, net als de scholing van leerkrachten, achterblijft. Volgens Koster komt dat omdat er op zowel basisscholen als de pabo onvoldoende aandacht wordt besteed aan schrijfvaardigheid:

“Er is op basisscholen vooral veel aandacht voor lezen en woordenschat, niet voor schrijfvaardigheid. Ook is het voor leerkrachten lastiger dergelijke teksten na te kijken.”

Nieuwe lesmethode

In het proefschrift is de schrijfvaardigheid van bijna drieduizend leerlingen van 52 basisscholen onderzocht. Door middel van een nieuwe lesmethode, die de promovendae ontwikkelden in samenwerking met leerkrachten, werd vastgesteld dat de leerlingen na vier maanden met de nieuwe lesmethode een vooruitgang boeken waarvan normaal gesproken pas na anderhalf jaar sprake is. Uit de resultaten bleek verder dat teksten beter gestructureerd zijn en dat de inhoudelijke boodschap beter wordt overgebracht. Koster:

“We leerden leerlingen eerst na te denken over wat ze gaan schrijven, in plaats van meteen te beginnen.”

De onderzochte leerlingen kwamen uit groep zes, zeven en acht. In de lesmethode werd systematisch toegewerkt naar een bepaald niveau. Voor de leerlingen uit groep zes lag de focus op het verzinnen en ordenen van een tekst. In groep zeven lag de nadruk op het kritisch kijken naar de eigen tekst en in groep acht kwam daar het redigeren bij. Ook werd de leerlingen geleerd uiteindelijk ook formele brieven te schrijven aan verschillende instanties.

Oplossing

Volgens Koster kan de nieuwe lesmethode een aanzet zijn tot de oplossing van het probleem:

“Maar er moet over het algemeen op scholen meer aandacht worden besteed aan schrijfvaardigheid, net als dat nu het geval is met lezen en rekenen.”

In het onderzoek werd de invloed van de digitale wereld op leerlingen niet meegenomen. Volgens Koster zou het ontwikkelen van een digitale lesmethode een goede vervolgstap in het onderzoek kunnen zijn.