Onderzoek naar gevolgen van plasticvervuiling ‘deugt niet’

Een recente publicatie in Science over schadelijke effecten van plasticvervuiling op vissen bevat „potentieel kritieke fouten”. De experimenten zijn veel minder uitgebreid uitgevoerd dan in het artikel staat, schrijven zeven onderzoekers in een brief die ze aan Science hebben gestuurd. Diezelfde brief is ook naar bestuursleden van de Universiteit van Uppsala verzonden. Daar werd het onderzoek uitgevoerd door de biologen Oona Lönstedt en Peter Eklöv.

Het op 3 juni verschenen artikel beschrijft de invloed van verschillende concentraties microplastic op het uitkomen van baarzeneitjes en de ontwikkeling van baarzenlarven. Bij hogere concentraties microplastic in het water kwamen er minder eitjes uit, waren er meer larven inactief, en aten de larven minder.

Volgens de zeven briefschrijvers ontbreken er gegevens en rammelt de statistiek. Maar het „meest zorgwekkend” vinden ze het grote verschil tussen de experimenten zoals die in het Science-artikel worden beschreven en wat „ooggetuigen” hebben gezien. Wie die ooggetuigen zijn, wil Fredrik Jutfelt, onderzoeker aan de Norwegian University of Science and Technology, desgevraagd niet zeggen. Hij is de bovenste van de zeven die de brief hebben ondertekend; één van de briefschrijvers werkt bij de Universiteit van Uppsala.

Volgens de briefschrijvers zijn de eitjes en larven minder lang blootgesteld aan microplastic dan beschreven. Ook is het aantal aquaria en vissen dat is gebruikt om het onderzoek te herhalen, lager dan beweerd. De briefschrijvers verdenken de twee auteurs van het artikel van fraude. Auteur Oona Lönstedt wilde tegenover de blog Retraction Watch niet reageren.

Een woordvoerder van de universiteit laat weten dat een groep van externe wetenschappers is samengesteld om de zaak te onderzoeken.