President Tsaar op Obama Beach

Wat voorafging: Op Eindhoven Airport, waar hij herenigd werd met Branda, was Natan getuige van het ceremonieel rond de veertig kisten.

Bij Best vloog de helikopter laag over een viaduct, volgepakt met mensen die witte bloemen wierpen naar de stoet lijkauto’s die er juist onderdoor reed.

‘Ik wil vastgelegd zien dat het om witte rozen gaat,’ riep de regisseur boven het pulserende geluid van de wieken uit. Omdat de piloot, na een zwenking, probeerde nog dichter bij het viaduct te komen, richtten alle toeschouwers de blik omhoog in plaats van op de zwarte karavaan. Ik kon op de monitor aan boord heel precies volgen wat de thuisblijver live te zien kreeg. Ook op de vluchtstroken stonden massa’s mensen, allemaal schaars gekleed in ‘vrijetijdslompen’, zoals mijn vader die speciale confectie uit de dumpmanden noemde. Bijna zonder uitzondering hielden ze bij het passeren van de stoet hun arm omhoog – niet bij wijze van groet, maar om de lijkwagens te fotograferen met hun smartphone in de hand. Het tafereel op het moment zelf, in heel z’n verpletterende echtheid, aanschouwen zonder beschermend digitaal kleitabletje ertussen, was meer dan ze aankonden.

Op lange stukken snelweg, waar de veertig limousines in kaarsrechte formatie tussen de witte lijnen over de middenbaan reden, werd vanuit de helikopter geen commentaar bij de beelden geleverd – behalve, met de microfoon uit, door de inzittenden onderling. Op Eindhoven Airport had de geluidsman een ‘inkijkje in de kleine macht’ gekregen. Het liep naar vieren: de twee vrachtvliegtuigen uit Charkov konden elk moment aan de blauwe hemel verschijnen. De commandant van de luchtmachtbasis wees de hoogwaardigheidsbekleders hun plaats: alleen de voorste rij, met koning, koningin en premier zou in beeld komen. ‘Het moet geen Prinsjesdag worden,’ zei hij. ‘Geen democratisch verdeeld camerastandpunt om elke nieuwe hoed uit te lichten. Het zou niet passen bij het karakter van deze plechtigheid.’

‘Dus zouden diverse fracturen’ (zoals de geluidstechnicus de fractievoorzitters noemde) ‘buiten beeld gehouden worden. En jawel hoor, de enige fractuur die tegen deze gang van zaken protesteerde, was van de partij die ik altijd Democracy Light noem. Met het oog op de komende verkiezingen konden ze wel wat extra televisielicht gebruiken: wat is tenslotte een santenkraam zonder halo’s? De commandant bleef onverbiddelijk… geen VIP-behandeling voor de fracturen. Die pief van Democracy Light bleef tot aan de landing van de Hercules zitten mokken. Op een afstandje zag het eruit als diep doorvoelde rouw…’

‘Wat zeg je nou van zo’n hork,’ zei de regisseur.

‘Sommige ijdeltuiten,’ zei ik, ‘wens je een circumcisie toe.’

De snelweg bleef recht en van commentaar verstoken. Ik was bijna een week van het reguliere nieuws afgesneden geweest, en wilde van de televisieploeg wel eens weten hoe het er met de sancties voorstond. De regisseur klemde de koptelefoon om zijn hals: ‘Speldenprikniveau. Het is net als bij de jijbak op het schoolplein. Als jij mijn hinkelspel uitveegt, laat ik jouw fietsband leeglopen.’

Ik wees naar de karavaan beneden ons. ‘Als de gruwel echt zo onbevattelijk is als al die politici roepen, en dat is het… stel er dan de gruwel van een totale boycot tegenover. Laat niet eerst laf de Rekenkamer becijferen wat het allemaal kost.’

‘We zitten natuurlijk wel nog met de gevolgen van de recessie,’ brulde de cameraman boven het lawaai van de wieken uit. ‘Onze economie is nog steeds een kasplantje… je blaast het zo weg.’

‘Snap dan,’ schreeuwde ik terug, ‘dat het prille stekje sowieso door sancties vertrapt wordt. Waarom niet meteen alles uit en naar Rusland aan de grens tegengehouden? Niet bangig gaan zitten afwachten tot de Russen snoevend uitroepen dat ze onze tomaten en paprika’s niet langer nodig hebben. Subiet alle export stop. Gun die als democraten vermomde apparatsjiks hun scheurbuik…’

‘Dan sluiten ze het gas af,’ wist de geluidsman, ‘en draaien ze hun oliekranen dicht.’

‘Contracten verscheuren,’ riep ik, ‘en hun kranen en pijpleidingen dichtlassen aan de grens. Laten zien dat we heel goed onszelf kunnen bedruipen… op het randje desnoods, als in de Hongerwinter. Gemeentes verlenen voortdurend kapvergunningen voor bomen die bij herprofilering van straten in de weg staan. De kouwelijke burger kan ze ook, in het kader van de Totale Boycot, zelf omhakken… om er zijn allesbrander mee te vullen. Het is oorlog, godnogaantoe. De provincie Groningen, die onzalige uithoek, waarom die niet in z’n geheel opgeofferd aan onze eigen gaswinning? Laat het Groningse land beven en schudden en verzakken… om de rest van de natie aan een warme prak te helpen. Al moeten die moordenaars in het Kremlin er maar heel even van slikken…’

Het negenentwintigste deel van dit feuilleton verschijnt donderdag 28 juli op nrc.nl/afth.