Rukwinden, vrieskou: de Ventoux is te gevaarlijk

Vlak onder de top van de Mont Ventoux, net na de laatste bocht waarna je bergop zicht krijgt op een weerstation en de finishlijn, wordt een wielrenner die bezig is aan zijn afdaling door een rukwind tegen het asfalt gesmeten.

Hij daalde niet harder dan twintig kilometer per uur, met zijn linkerbeen aan de grond om een val te voorkomen, maar de mistralwind is ongenadig en vooral onvoorspelbaar. Aan de lucht deze woensdag een paar schapenwolkjes die de top nu en dan omhelzen, maar verder lijkt het prachtig weer, zeker vanuit Bédoin, een bedevaartsoord voor wielrenners omdat de startlijn van de beklimming er ligt, net naast fietsenwinkel La Route du Ventoux. En toch: een ferme ruk aan het stuurtje van de renner, het geluid van slippend rubber, en daar ligt hij, nog moe van de klim, zijn lichaam verkleumd van de kou. Zijn lichte koolstofframe en dito velgen hielpen ook niet hem staande te houden. Tegen rukwinden van 100 kilometer per uur is geen wielrenner opgewassen, een uitgeputte al helemaal niet.

Beschutting

Tot tien uur vanmorgen was het op de top van de Ventoux nog goed toeven. Er stond wel een bries, maar dat is normaal voor een berg die omringd wordt door laagvlakte. Een windstille Ventoux is als een film zonder acteur – alleen het decor blijft over. De berg werd er ook naar vernoemd: ‘vent’ is Frans voor wind.

Daarna trok plots de mistral aan, een noordenwind die versnelt bij het passeren van het smalle Rhône-dal. Elke tien minuten ging het harder waaien. De temperatuur daalde tot onder de vijf graden en met die wind vroor het voor je gevoel. Alsof het hartje winter was. Het maakte de beklimming nog een tandje zwaarder, want na Le Chalet Reynard, een restaurant op 1.415 meter hoogte en zes kilometer van de top, houden de bomen zo’n beetje op. Weg beschutting, je bent hier overgeleverd aan de grillen van de natuur. De haarspeldbochten zorgden ervoor dat de wind afwisselend schuin tegen en mee stond. Vervelend tijdens de beklimming, ronduit gevaarlijk in de afzink, ook omdat het door de kou haast onmogelijk was goed in de remhendels te knijpen. Maar een dag voor de Tourrenners ploeterden honderden wielrenners zich toch maar een weg naar boven, en weer naar beneden; getraind volk, maar ook te zware mensen, kinderen. Een duo ging op een tandem omhoog. Boven maakten ze foto’s met op de achtergrond weids uitzicht over Bédoin en verder. Klappertandend deden sommigen zich daarna tegoed aan het o zo welkome snoep dat er al dertig jaar wordt verkocht. Maar het was geen al te beste dag, zei de dame in de kraam. „Door de wind”, mopperde ze.

Spelbreker

Toeschouwers waren en masse naar de Ventoux getrokken daags voor misschien wel de belangrijkste etappe in de Tour de France. Het stond vanaf Saint-Estève – onder wielrenners beter bekend als ‘het bos’, het zwaarste en voor fans dus mooiste gedeelte van de beklimming: 9 kilometer met een gemiddeld stijgingspercentage van 9 procent – vol met een bonte verzameling campers, tentjes en vrolijk uitgedoste mensen. Een clown uit Nederland zong uit volle borst een lied van De Havenzangers en deelde high fives uit. De Duitser Dieter Senft, beroemd om zijn duivelspak en sinds 1993 behorend tot de vaste entourage van de Tour, was druk bezig met krijt een grote fietser op het asfalt te tekenen. En na het bos, als de wind vrij spel krijgt, stonden de witte campers in rijen opgesteld, soms gevaarlijk dicht bij de rand.

Helemaal niemand ging ervan uit dat de wind op de Mont Ventoux spelbreker ging worden. Op donderdag ging hier de Tour beslist worden, op quatorze julliet nog wel, de nationale feestdag in Frankrijk. Duizenden mensen zouden vooral op het onherbergzame gedeelte na Chalet Reynard afkomen – de dranghekken stonden al klaar. Juist daar werd historie geschreven. Etappes werden er beslist, en woensdag precies 49 jaar geleden stierf de Amerikaan Tommy Simpson er. Een combinatie van hitte, alcohol en amfetamine.

Lees ook: Chris Froome, in 10 jaar van clown naar meesterdaler

In het rondreizende circus van de Tour ging het al dagen over het onvermijdelijke gevecht tussen gele-truidrager Chris Froome en zijn voornaamste tegenstander Nairo Quintana op de flanken van de Mont Ventoux. Froome zei dinsdag dat hij zijn vizier al volledig scherp had staan op de Kale Berg. De Brit won in 2013 de etappe naar de Ventoux en stelde zo zijn eerste Tourzege veilig. Wil Quintana winnen, dan zou hij daar donderdag een voorschot op moeten nemen.

Ten aanval

Maar dan moet hij al aan de voet ten aanval trekken. Woensdagavond besloot Tourdirecteur Christian Prudhomme dat de finishlijn wordt getrokken bij Le Chalet Reynard. De beklimming van de mythische Mont Ventoux wordt niet 22,5 maar 16 kilometer lang, voor het eerst in de geschiedenis. De veiligheid van toeschouwers en renners is in het geding, want de verwachting is dat het gaat spoken op de top – windkracht 9, noorderstorm. En daar is niemand tegen opgewassen.