Je wist soms niet waar je moest kijken: het leek bij het optreden van de 20-jarige multi-instrumentalist Jacob Collier op de tweede festivaldag van North Sea Jazz, op momenten alsof er zes versies van hem op het podium tegelijk aan het jammen waren, in een mozaïek van ter plekke opgenomen videobeelden.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/07/NSJ_2016_20_Jacob_Collier_01_Andreas_Terlaak.jpg|//images.nrc.nl/SIJWZwcBp3M8KWv8zS_HVMuEidg=/1920x/smart/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/07/NSJ_2016_20_Jacob_Collier_01_Andreas_Terlaak.jpg)
Jacob Collier. Foto: NRC/ Andreas Terlaak
Collier nam als digitale eenmansband op North Sea Jazz in een mum van tijd de zaal voor zich in. Gekleed in een hippierok, en omringd door een arsenaal aan instrumenten en camera’s, deelde het Britse muzikale wonderkind hoe hij zijn debuutalbum thuis opnam. Wat hij live inspeelde ging in loops rond waarop hij zong - een sterk staaltje realtime sampling. Met deze unieke performance begon deze nieuwe dag van dit kleurrijke North Sea Jazz, dat trends en talent op de voet volgt maar ook traditioneel ruim baan maakt voor de oude sterren.
Volgenamandakuyper Amanda Kuyper Realtime samplelaar Jacob Collier: in zn eentje hele band. Innemend muzikaal wonderkind met leuke trukendoos #nsj16 https://t.co/xd1xvl0Fe9
De tweede festivaldag was warmer en drukker dan de eerste, met televisieschermen die steeds weer melding maakten van overvolle zalen, en met regelmatig volgestroomde doorgangen op het terrein. Het was vaak dringen, of vroeg in de zaal zijn, om zeker te zijn van een goede plek bij vooral de grote namen.
Met Arabische klanken gekruide rockjazz
In het jazzprogramma gaf de gevierde artist in residence trompettist Ibrahim Maalouf zijn meest publiekspleasende optreden van dit weekend, waarin de zaal zong en danste op zijn met Arabische klanken gekruide rockjazz. Hij gaf een zinderende publieksshow van onbedaarlijke beweging. Ook de gespierde supersound van tenorsaxofonist James Brandon Lewis ontlokte veel kreten uit het publiek.
Met gitarist Pat Metheny en bassist Ron Carter ontmoetten twee jazzmeesters elkaar voor een duet op het grote podium van de Amazon-zaal. Op het gezicht twee uitersten: de all Californian guy op sneakers en zijn wilde bos haar tegenover de gentleman in pak op zijn contrabas. Maar ze vonden elkaar in een zoet prikkelend snarenspel. Hoffelijk begeleidde Carter het melodisch avontuur van de gitarist. Dan weer leidde de romige ploks op de bas de weg, en moest Metheny inhouden. Ook het reünieconcert van jazzrock/fusion-groep Steps Ahead was een publiekstrekker. Met zichtbaar plezier doken de oud-leden in het repertoire van toen, veelal van vibrafonist Mike Mainieri maar ook van pianiste Eliane Elias.
Volgenamandakuyper Amanda Kuyper Masters at work. Big Hair Metheny meets the gentleman on the upright bass, Ron Carter (79). #nsj16 https://t.co/a7l2rnyXxl
Het concert dat saxofonist Branford Marsalis gaf met vocalist Kurt Elling was mooi, maar niet echt een goede weerspiegeling van ieders buitengewone talent. Weliswaar gold Ellings stem als een extra instrument in deze samenwerking, die ook al op plaat is gezet, en gebruikte hij die stem improviserend zoals Marsalis zijn sax inzet, maar het bleef een ingehouden sfeertekening.
Hitmachine in tropische overhemden
Er werd deze tweede festivaldag veel popmuziek van lang, lang geleden gepresenteerd. “It only took us 37 years to get here,” zei Mark King van Level 42, die met led-verlichting de loop van zijn basgitaar een futuristische look had meegegeven. De band begon stroef met Heaven in my Hands, met weinig krachtige zang. Het ging wat beter lopen maar hier stond toch vooral een hitmachine in tropische overhemden ongecompliceerde, muzikaal weinig indrukwekkende jaren tachtig-pop te spelen, met bijbehorende kitscherige solo’s op gitaar en koper, en het hamerende basspel van King.
Interessanter was zanger Gallant die atmosferische, melancholische nummers zong met zijn soms snijdende falset. Zijn ijle stem, die echoënde muziek, die slepende drums - het boeide maar werd na een tijdje wat eenvormig en kabbelend zodat de zaal juichend leek op te veren op het moment dat er wat pit in zang en drums kwam en Gallant een wild dansje waagde. Ook interessant: St. Germain, de Franse elektronische-muziekproducer die werd omringd door muzikanten die zijn geluiden live opzweepten, aandreven en kleur gaven met Malinese percussie en snaarinstrumenten.
De pop-ontdekking van 2016
Het hoogtepunt van de dag was het optreden van Anderson .Paak, de zanger, rapper en drummer die een paar maanden geleden live imponeerde in het kleine De Tolhuistuin in Amsterdam, en nu op het podium van de immense Maas-zaal stond. Het bleek geen enkel punt voor de pop-ontdekking van 2016. Vanaf de intro, een uitvoering van .Paak’s couplet op Jonwayne’s Green Light, ging de band knallend van start. Het was ongekend hoeveel energie .Paak – in een shirt dat snel kletsnat werd van zweet - en zijn band over wisten te brengen met stevige grooves waarover ze soms voluit rockten, en dan weer ruimte creëerden waarin .Paak vol gloed zijn teksten zong en rapte.
Daarna moest Miguel in een opvallend lege zaal hard werken. Hij croonde, gleed over het podium, maakte praatjes met het publiek, en kreeg tranen in zijn ogen bij zijn uitvoering van Candles in the Sun. “Mensen hebben hun levens verloren,” zei hij zacht, een verwijzing naar de politiemoorden van de afgelopen dagen. Hij gaf zichzelf, zijn band rockte stevig, het was strak, maar het bleef vlak. De zaal werd leger en leger, het lukte hem niet de chemie over te brengen.
Uitbundige meezingers
Dat lukt rapper Fresku altijd, die in een mum van tijd het jazzpubliek aan het springen kreeg met nummers als Lamballen en Kutkop. Hij trad aan met een uitgebreide band met kopersectie en speciale gasten – maar imponeerde het meest met zijn stem op de voorgrond, bij het bezielend vertolkte, prachtige Ik Wil. Na hem trad in dezelfde zaal Hiatus Kaiyote op, de Australische topband die met schots en scheve, haperende ritmes, ingenieuze composities en de karaktervolle zang van frontdame Nai Palm ook live een eigenzinnig universum creeërde. Earth, Wind & Fire sloot de tweede festivaldag af, een act zoals North Sea Jazz steevast presenteert: een hits-revue met de beste showelementen uit een rijke muzikale geschiedenis, van een legendarische naam met hits waar het publiek altijd nog wel een keertje op wil dansen.