Grote kans dat Gulnara Karimova, dochter van de Oezbeekse president, zich dezer dagen slachtoffer voelt van de ironie van het lot. Uitgerekend de functie die haar salonfähig moest maken blijkt nu haar achilleshiel. In de jaren 2008-2012 was zij Oezbekistans permanente vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties in Genève. Daarmee was zij ambtenaar.
Sinds 2001 is het in Nederland mogelijk om omkoping van buitenlandse ambtenaren te vervolgen. Dat biedt het Openbaar Ministerie nu de kans om de brievenbusfirma waarvan toenmalig ambtenaar Karimova de begunstigde is, te vervolgen voor corruptie.
Twee grote, in Nederland gevestigde telecombedrijven, VimpelCom (Russisch-Noors) en TeliaSonera (Zweeds-Fins), hebben volgens het OM tussen 2007 en 2014 ruim 300 miljoen euro aan steekpenningen betaald aan Takilant Limited, een bedrijfje op Gibraltar waarover Karimova de zeggenschap heeft. In ruil daarvoor kregen zij toegang tot de Oezbeekse telecommarkt.
Woensdag eiste het OM tegen Takilant bij de rechtbank Amsterdam een boete van 4,7 miljoen euro, in dit geval het maximum voor het medeplegen van omkoping, valsheid in geschrift en witwassen. Ook wil justitie de 302 miljoen euro ontnemen die VimpelCom en TeliaSonera aan hun activiteiten in Oezbekistan hebben verdiend. Dat maakt dit de grootste ontnemingszaak ooit in Nederland. Ten slotte eist het OM dat de 6 procent aandelen die Takilant nog van TeliaSonera bezit verbeurd worden verklaard.
Het OM onderzoekt ook nog de betrokkenheid van onder meer ING en EY
Takilant was niet vertegenwoordigd in de rechtszaal, waardoor het een korte zitting werd. De enige bestuurder en aandeelhouder van de brievenbusfirma is de Oezbeekse Gayane Avakyan, de secretaresse van de presidentsdochter. Avakyan is slechts een strovrouw, zei officier van justitie Miranda van Turennout. Volgens een overeenkomst tussen Avakyan en Karimova moesten alle activiteiten van Takilant „worden uitgevoerd op de wijze die Karimova instrueert. Al het handelen moet in het belang zijn van Karimova.”
In de rechtszaal was aandacht voor de vraag of Nederland rechtsmacht heeft in deze zaak. Het gaat immers om een buitenlands bedrijf. Volgens het OM is dat het geval omdat de gevolgen van de omkoping „direct terugslaan op de Nederlandse samenleving”. Ook is de omkoping verricht door Nederlandse bedrijven en verliep die via „de Nederlandse financiële en justitiële infrastructuur”.
Met dit laatste doelt het OM op de banken, accountants en andere dienstverleners die bij de aandelentransacties en andere betalingen betrokken waren, waaronder het notariaat van Houthoff Buruma, ING en accountantskantoor EY. Het OM onderzoekt ook hun rol.
De uitspraak is over twee weken.