België ligt dwars bij onderhandelingen belastingontwijking

België ligt dwars in de Europese strijd tegen belastingontwijking door multinationals. Vrijdag had hierover een nieuwe EU-wet moeten rondkomen, maar dat mislukte. De Belgen hebben nu extra tijd gekregen, tot maandagnacht, om alsnog akkoord te gaan. Ook de Tsjechen zouden nog weifelen.

,,Er is weinig ruimte meer voor verdere onderhandelingen”, waarschuwde minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën), die de gesprekken over de richtlijn leidde. ,,We zijn al heel mild geweest.” EU-ministers van Financiën vergaderden vrijdag in Luxemburg over de wet, die moet voorkomen dat Europese landen elkaar het brood uit de mond stoten met belastingconcurrentie.

Minister Johan van Overtveldt maakte bezwaar tegen de snelheid waarmee de renteaftrek voor bedrijven wordt beperkt. België vindt dat de EU op dit vlak niet veel harder moet gaan rennen dan de rest van de wereld. Het land biedt onder meer een ‘notionele-interestaftrek’, waarmee bedrijven een percentage van hun eigen vermogen mogen aftrekken van de winst. In de praktijk kan dit ertoe leiden dat er helemaal geen winstbelasting hoeft te worden betaald.

Overgangsperiode zonder einddatum

De Belgen eisten een overgangsperiode ,,zonder einddatum”, zei Dijsselbloem. ,,Voor andere EU-landen was dat onacceptabel.” Het hele idee achter de wet is juist dat ‘fiscaal shoppen’ moeilijker wordt gemaakt. Dijsselbloem stelde vrijdag een overgangsperiode van maximaal vijf jaar voor. ,,Ik hoop dat ze beseffen dat dit al een reusachtig compromis is”, aldus de minister.

De richtlijn werd in januari voorgesteld door de Europese Commissie, na groeiende kritiek op de uitgebreide mogelijkheden die EU-landen aan multinationals bieden om de winstbelasting te drukken, ten koste van bedrijven die niet grensoverschrijdend opereren of zich geen duur advies kunnen veroorloven. Schandalen als Luxleaks en de Panama Papers droegen daar sterk aan bij.

Critici menen dat EU-ministers het voorstel van de Commissie te sterk hebben verwaterd. Volgens Dijsselbloem waren compromissen onvermijdelijk, omdat de richtlijn ,,een echte gedragsverandering” vereist. De overgang van sterke fiscale concurrentie naar Europese ‘belastingcoördinatie’ valt landen zwaar. Hij noemde het pakket zoals het er nu ligt ,,een betekenisvolle eerste stap” die uiteindelijk ,,echte gevolgen zal hebben”. De EU loopt jaarlijks naar schatting 70 miljard euro mis door sluwe belastingplanning.