Douwe Bob kostte een half miljoen

Dat Douwe Bob tijdens zijn optreden vlak na de gitaarsolo tien seconden stil zou zijn, was al ver voor het Songfestival bedacht. Een kwestie van voorbereiding. En slimme pr.

Zo konden Douwe en zijn band tijdens de eerste repetities in Stockholm, in de week voor de halve finale, met iets nieuws komen. Het mediastuntje werkte. Hij haalde er de volgende dag bijna alle Nederlandse kranten mee.

Een week later werd Douwe Bob elfde op het Eurovisie Songfestival in Stockholm. Dat is nu een maand geleden. Nu kijken we terug. Wat heeft het Songfestival gekost – en wat leverde het op?

De Songfestivaleditie in Stockholm kostte een half miljoen euro, bevestigt AVRO-TROS – de omroep die het programma in Nederland uitzond. Van dat bedrag gaat 250.000 euro naar de European Broadcasting Union, de organisator van het Songfestival, voor de uitzendrechten. Dat deel wordt betaald door de koepelorganisatie Nederlandse Publieke Omroep (NPO) – uit publieke middelen. Daar krijgt de publieke omroep drie uitzendingen voor terug: de twee halve finales en de finale. De rest, een kwart miljoen euro, legde AVRO-TROS zelf bij. Dat geld komt uit eigen middelen; de programmabladen en de ledencontributie.

Make-up en kleding

Waar ging het geld precies heen? AVRO-TROS-woordvoerder Eric Dekker somt op: het verblijf van de artiest en delegatie; haar, make-up en kleding; het componeren van het liedje; de regie waarvoor de Vlaamse regisseur Hans Pannecoucke werd ingevlogen; promotiemateriaal zoals sjaals en vlaggen met #teamdouwe erop. Andere kosten: het ontwerpen van de klok die tijdens het optreden op het podium te zien was en het afkopen van rechten, zodat het lied door de Songfestivalorganisatie gebruikt kon worden op televisie en online.

Opvallend is dat het Songfestival de laatste jaren fors duurder is geworden. Vier jaar geleden kostte het Songfestival Nederland nog 350.000 euro, zei Peter Kuipers, toenmalig directeur van de TROS, in 2012 tegen NRC. Een kwart miljoen werd toen betaald door de NPO. De rest van het geld – 100.000 euro – legde de TROS zelf bij.

Het is het geld dubbel en dwars waard, vinden ze bij de AVRO-TROS

Vanwaar die toename? Het extra geld gaat naar een betere voorbereiding en de professionalisering van de inzending, zegt Dekker. „Daar is het succes de laatste jaren ook naar.” Tot drie jaar geleden leek het halen van de finale nog een onmogelijke opdracht. Eerst waren er De Toppers, (in 2009, met lichtgevende pakken die niet bleken te werken), Sieneke (met het draaiorgel), de 3J’s (die laatste werden) en Joan Franka (met de indianentooi). Tot Anouk meedeed, in 2013. Zij eindigde op de negende plek. Een jaar later werden The Common Linnets tweede.

De extra kosten gaan vooral zitten in repeteren. Dit jaar werd er voor vertrek vaker geoefend. Voor de eerste halve finale mocht elk land twee keer repeteren op het podium in de Globe in Stockholm. „Die tijd wilden we zo efficiënt mogelijk gebruiken”, zegt Dekker daarover. En: „We wilden niet dat er vlak voor de halve finale nog onduidelijkheden over de act waren of discussies konden ontstaan over bijvoorbeeld kleding.”

Douwe Bob had een entourage mee naar Stockholm. Zo was er een personal trainer mee die hem ’s ochtends voor achten ophaalde om te gaan thaiboksen, en een haar- en make-upartist. Plus een heel mediateam: een socialmediamanager en een cameraman van AVRO-TROS, die ervoor zorgden dat er dagelijks updates op YouTube, Facebook, Twitter en Instagram verschenen. Ook werd een hipsterkroeg afgehuurd in Stockholm, waar Douwe Bob in de Songfestivalweek een paar keer optrad en NPO-presentator Rob Stenders een week lang zijn ochtendprogramma maakte.

Veel of weinig

Geeft Nederland nu veel – of weinig uit? Dat is lastig te zeggen. Als je de zendtijd van de twee halve finales en de finale bij elkaar optelt, was het Songfestival bijna acht uur lang op de Nederlandse televisie. De uitzending kostte AVRO-TROS zo gemiddeld 62.000 euro per uur. Ter vergelijking: een uur tv op de publieke omroep kost gemiddeld ongeveer net zo veel: 57.938 euro, schreef staatssecretaris Sander Dekker (Media, VVD) dit jaar.

Het is niet bekend wat andere landen aan het Songfestival spenderen. De deelnemers worden gestuurd door de publieke omroepen, die te maken hebben met publiek geld en daarom niet zo graag over hun uitgaven praten. „Je kunt het heel duur maken. Door dure artiesten te sturen, componisten en tekstschrijvers uit verre landen bij je act te zetten”, zegt Sietse Bakker, die dit jaar event supervisor van het Songfestival was. Vooral voor het succes van Songfestivalland Zweden (dat zes keer won), wordt betaald. Er waren dit jaar veertien liedjes waar een „Zweeds sausje overheen zat”, zegt Bakker; Zweedse componisten en tekstschrijvers die zich er op een of andere manier mee hadden bemoeid.

Douwe Bob was teleurgesteld

Douwe Bob was niet tevreden met zijn elfde plek. Na de finale-uitslag, toen de televisiecamera’s uit waren, vertrok hij direct naar zijn hotel. De pers wilde hij niet meer te woord staan. Hij had het gevoel dat hij Nederland had teleurgesteld, zei hij later.

Toen Douwe Bob na de finale weer bij zijn hotel aankwam, stond de AVRO-TROS-delegatie hem daar klappend op te wachten – zíj waren wel tevreden met het resultaat. Aanwezig op het Songfestival: de directie van de NPO (twee man) en de volledige raad van toezicht van de AVROTROS (zes man), op kosten van de omroep. Voor de delegatie waren hotelkamers gereserveerd in het Scandic Grand Central, waar een standaard hotelkamer op een doordeweekse dag 217 euro kost.

Ed Nijpels, voorzitter van de raad van toezicht, gaf Douwe een joviale schouderklop voor hij zijn hotel binnenliep. „Wij steken veel geld in het Songfestival. Je moet er zijn om te weten hoe het eraan toe gaat”, zegt Nijpels, die verder niet wil ingaan op de details van zijn reis. „Maar als je het weten wilt: wij waren er twee nachten. Van vrijdagavond tot zondagochtend.”

Dit jaar keken er 8,4 miljoen Nederlanders naar de drie shows

Het is „heel duidelijk” wie hun reis betaalde, zegt Nijpels. „Dat betalen we uit de eigen verenigingskas, en zo hoort het ook. En voor de duidelijkheid: dat is geen belastinggeld.”

Het is het geld dubbel en dwars waard, vinden ze bij de AVRO-TROS – men zegt niks aan het Songfestival te verdienen. De eventuele extra reclame-inkomsten zijn voor de STER. En die opbrengsten komen ten goede aan de gehele mediabegroting en gaan niet per se naar de publieke omroep. Maar: „Als je die kijkersaantallen ziet, en het grote saamhorigheidsgevoel dat we wisten te creëren, dan is die vijf ton volgens mij een weloverwogen investering.”

Volgens songfestivalorganisator EBU zagen in totaal 204 miljoen mensen de drie uitzendingen: de twee halve finales en de finale. Zij schakelden voor minimaal één minuut in. In totaal keken er dit jaar 8,4 miljoen Nederlanders naar de drie Songfestivalshows.

Het Songfestival winnen, dat is pas echt duur. Oekraïne, het land dat deelname vorig jaar niet kon betalen, was dit jaar terug en won. Dat betekent dat ze volgend jaar het Songfestival mogen organiseren. Kosten volgens de EBU: 20 tot 30 miljoen euro. In Kiev werden deze week de eerste besprekingen gehouden.