Extra miljoenen voor de politie? Veel te weinig, vindt de oppositie

De Eerste Kamer had één cruciale voorwaarde, toen ze vorig najaar instemde met de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie. De senaat sprak unaniem uit dat er dit voorjaar genoeg geld moest zijn voor politie, OM en rechtspraak. Ook de Tweede Kamer vroeg om „voldoende geld bij de Voorjaarsnota”.

Vrijdag kwam die Voorjaarsnota, waarin minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën, PvdA) de stand van zaken geeft van het huidige begrotingsjaar, plus de eventuele wijzigingen. Daaruit blijkt dat alleen de politie er dit jaar meer geld bij krijgt: 49 miljoen euro. Te besteden aan de extra politie-inzet die het toegenomen aantal asielzoekers met zich meebrengt.

Veel te weinig, vindt de oppositie. In maart berekende accountantsbureau PwC dat de politie dit jaar 170 miljoen euro extra nodig heeft om de huidige taken te kunnen blijven uitvoeren – nog los van extra kosten die nodig zijn door de asielinstroom.

De hoogste baas van het Openbaar Ministerie, Herman Bolhaar, zei woensdag in De Telegraaf dat het OM grote moeite heeft met het bestrijden van zware en georganiseerde criminaliteit. Hij noemde een bedrag van 40 miljoen euro. Over de 49 miljoen voor de politie valt nog te discussiëren, zegt Tweede Kamerlid Michiel van Nispen (SP).

„Maar voor het OM en de rechtspraak kan er geen discussie over zijn dat onze oproep niet wordt uitgevoerd. Er komt geen cent bij.”

Volgens fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie is het „zeer de vraag” of 49 miljoen voldoende is. D66’er Judith Swinkels vraagt zich af „of de politie, rechtspraak en het OM hun taken zo nog naar behoren kunnen uitvoeren”.

Nog meer geld

Onder druk van de oppositie, die een meerderheid heeft in de senaat, kreeg Justitie eind vorig jaar al 250 miljoen euro extra toegezegd – in 2016 zelfs 310 miljoen. De oppositie vond dat niet genoeg en deed dringende oproepen aan het kabinet om dit voorjaar nog meer geld vrij te maken.

Behalve de extra uitgaven voor politie komt er dit jaar ook meer geld voor de marechaussee (25 miljoen), ontwikkelingssamenwerking (260 miljoen) en Nederlandse gemeenten (270 miljoen). Ook deze extra kosten zijn nodig voor de opvang en integratie van asielzoekers.

De hogere uitgaven zijn mogelijk omdat Dijsselbloem niet alleen „forse tegenvallers”, maar ook meevallers heeft. Zo zijn vooral de uitgaven voor zorg en werkloosheidsuitkeringen flink lager dan begroot.

Ook aan de inkomstenkant had Dijsselbloem goed nieuws. De belastinginkomsten zullen dit jaar vermoedelijk 1 miljard hoger uitkomen dan verwacht. Oppositiepartijen zullen de komende dagen vast gaan roepen dat er daardoor gemakkelijk nog méér geld naar Veiligheid en Justitie kan. Maar volgens de strikte begrotingsregels van het kabinet mag die belastingmeevaller alleen worden gebruikt voor de aflossing van de staatsschuld en dus in een verdere verbetering van het begrotingstekort.

Dijsselbloem liet na afloop van de ministerraad wel doorschemeren dat dit lagere tekort mogelijkheden biedt om volgend jaar bepaalde inkomensgroepen via lastenverlichting wat meer koopkracht te bezorgen. Daarover besluit het kabinet pas in de zomer.

Ook premier Mark Rutte verwees op zijn persconferentie naar 2017. Deze Voorjaarsnota lost volgens hem „de knelpunten” voor het lopende jaar op. Bij de begroting voor volgend jaar zou best opnieuw extra geld naar Justitie kunnen gaan.

„We kijken natuurlijk heel goed naar toezegging die we daarover hebben gedaan aan de Eerste en Tweede Kamer.”