Kan Hillary nog struikelen over haar oude mails?

Woensdag publiceerde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken een rapport over de e-mails van Hillary Clinton.

1 Wat was er ook weer aan de hand?

Vorig voorjaar schreef The New York Times dat Clinton als minister van Buitenlandse Zaken (2009-2013) mailde via een server in de kelder van haar huis in New York. De regels verbieden het versturen van geheime informatie via privémail. Republikeinen grepen het onderwerp aan bij pogingen haar uit te schakelen.

Clinton overhandigde uiteindelijk 55.000 mails voor onderzoek, waarvan er 1.300 niet werden vrijgegeven, omdat ze als geheim werden bestempeld. Ze vernietigde 31.000 mails die vanaf het adres waren verstuurd: privémails, volgens haar.

2 En, overtrad ze de regels?

Ja. Maar wel in de context van „langdurige, systematische zwakheid” op het ministerie over richtlijnen voor beveiliging en archivering van correspondentie, concludeert het rapport. In 2011, halverwege Clintons ambtstermijn, veranderden de regels: vanaf toen moesten „in de meeste omstandigheden” departementale systemen worden gebruikt. Als Clinton had gevraagd of ze voor zakelijke mail een privéserver mocht gebruiken, was dat nooit toegestaan, vanwege „veiligheidsrisico’s”. Haar naaste medewerkers wisten het wel, maar maakten er geen zaak van. Het rapport concludeert dat Clinton niet de enige was. Colin Powell gebruikte als minister zelfs een commerciële provider voor zijn werkmail.

3 Is wat Clinton deed strafbaar?

Dat moet nog blijken. De FBI onderzoekt sinds augustus de veiligheidsrisico’s en de vraag of Clinton bewust informatie verstuurde die ook toen al onmiskenbaar geheim was. Medewerkers van Clinton zijn verhoord, zijzelf nog niet. FBI-directeur Comey weigerde onlangs te zeggen of het onderzoek klaar zou zijn voor de verkiezingen in november.

4 Wat zegt Clinton zelf?

Clinton bood na een half jaar haar excuses aan. „Ik heb er spijt van en neem de volle verantwoordelijkheid.” Tegelijk zegt ze dat er niets onoorbaars is gebeurd, en barstte ze vorige maand in lachen uit toen een interviewer suggereerde dat Republikeinen fantaseren over haar arrestatie. Clintons campagnewoordvoerder Brian Fallon benadrukte donderdag dat haar mailgedrag „consistent” was met dat van andere ministers en functionarissen op het ministerie.

5 Hoe schadelijk is dit voor Clinton?

De Democratische nominatie kan Clinton op grond van de uitslagen niet meer ontgaan. Maar dat deze episode steeds in het nieuws komt, is heel schadelijk voor haar. Het rapport bevestigt het beeld dat ze juist wilde doen vergeten: dat ze vindt dat ze boven de regels staat omdat ze een Clinton is, koningin van de adel van Washington. In haar wedijver met Bernie Sanders presenteert ze zich als een ervaren bestuurder die zich al haar hele leven inzet voor armen, vrouwen en minderheden. Maar door de rijkdom van de Clintons en hun schandalen noemt 57 procent van de Amerikanen haar onbetrouwbaar.

De Republikeinen, Donald Trump voorop, vinden in het rapport volop munitie om Clinton neer te zetten als onbetrouwbaar en leugenachtig. Daar staat tegenover dat de betrouwbaarheidscijfers van Trump niet beter zijn en dat hem vergelijkbare verwijten te maken zijn. Zo weigert hij zijn belastingaangifte openbaar te maken. Mocht de FBI concluderen dat Clinton een strafbaar feit heeft begaan, dan ontstaat een situatie zonder precedent. Er zou dan hoe dan ook grote druk op Clinton komen om zich terug te trekken uit de race.