‘Eén ambtenaar bespaarde net zo veel als 6 windmolens ’

De aanleiding

Eén ambtenaar van de gemeente Den Bosch bespaarde net zo veel energie als zes windmolens op jaarbasis opbrachten, betoogde het Tweede Kamerlid Stientje van Veldhoven (D66) tijdens het debat in de Tweede Kamer over de uitkomsten van de klimaattop in Parijs. „In Den Bosch heeft men met één fte inzet evenveel energie bespaard als zes windmolens in een heel jaar kunnen opwekken”, zei ze letterlijk. Staatssecretaris Sharon Dijksma knikte instemmend: „Met een kleine inzet is het mogelijk om enorme energiebesparing te realiseren.” Klopt het dat één ambtenaar zo’n resultaat kan behalen?

Waar is het op gebaseerd?

Van Veldhoven ijvert al jaren voor strenger toezicht op bedrijven om energiebesparende maatregelen te nemen. Ze wil boetes laten opleggen aan bedrijven die er niet in slagen ieder jaar 7 procent minder energie te verbruiken. Dat stelde ze in 2013 voor in de initiatiefnota Energiebesparing in één oogopslag.

De verplichting om dergelijke maatregelen te nemen, was al vastgelegd in het Energieakkoord, maar wordt in de praktijk nauwelijks gehandhaafd. Daarom werd in de D66-nota bepleit om een artikel in de Wet Milieubeheer nieuw leven in te blazen. Het geeft energie-inspecteurs de bevoegdheid bedrijven te controleren op genomen energiebesparingsmaatregelen die binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. De gemeente Den Bosch, een van de weinige steden die met zulke energie-inspecteurs werkt, presenteerde eerder dit jaar op een D66-bijeenkomst de resultaten van die controles. In vijf jaar tijd zijn daar 440 grote energiegebruikers gecontroleerd: scholen, bejaardentehuizen, kantoren, maar ook supermarkten, tankstations en fitnesscentra, zo blijkt uit een begin dit jaar gepresenteerde evaluatie. Daaruit blijkt ook dat die controles werkten. Bedrijven die de norm niet dreigden te halen, kregen waarschuwingen en hercontroles. In het uiterste geval konden de inspecteurs zelfs boetes opleggen.

De optelsom van het jaarlijkse besparingspotentieel als gevolg van die controles bedraagt in totaal 19.300.722 kilowattuur en 2.000.000 kubieke meter aardgas, zo rekende zelfstandig milieuadviseur Carolien Hendrix, betrokken bij het project, de aanwezigen op het D66-congres voor. Ze ging daarbij uit van het energieverbruik van de in vijf jaar gecontroleerde 440 bedrijven bij aanvang en de besparing die gerealiseerd werd, gemiddeld 7 procent.

En, klopt het?

Hendrix heeft de besparing van de gecontroleerde bedrijven afgezet tegen de jaaropbrengst van een windmolen op Treurenburg in Den Bosch. Die leverde vorig jaar 5,1 miljoen miljoen kilowattuur groene stroom op. Alleen al de elektriciteitsbesparing als gevolg van het Bossche project staat gelijk aan de productie van bijna vier windmolens. Daar komt de besparing van het gas nog bovenop. Hendrix heeft de CO2-uitstoot van het bespaarde gas afgezet tegen de CO2-besparing van de windmolen. Dat levert een totale besparing op die gelijk staat aan de jaarproductie van 5,3 windmolens.

Conclusie

Door erop toe te zien dat bedrijven hun energieverbruik ieder jaar met 7 procent lieten dalen, is in Den Bosch net zoveel bespaard als de jaaropbrengst van 5,3 windmolens. Dat was niet het werk van één ambtenaar, zoals parlementariër Stientje van Veldhoven stelde: uit de gemeentelijke stukken blijkt dat het Bossche handhavingsteam uit 1,2 fte’s bestaat – drie functionarissen werken er parttime. Zij hebben het besparingsresultaat in een periode van vijf jaar geboekt. Omdat het eindresultaat dicht in de buurt van de jaaropbrengst van zes windmolens komt, beoordelen we de stelling als grotendeels waar.

Ook een bewering zien langskomen die je gecheckt wilt zien? Mail nrccheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nrccheckt