Bijna 40 procent uitzettingen mislukt

Bijna veertig procent van het aantal geplande uitzettingen van uitgeprocedeerde asielzoekers gaat op het laatste moment niet door. In 2015 bleven 1.225 van de 3.165 geboekte vliegtuigplekken ongebruikt doordat de vreemdelingen niet kwamen opdagen. In veel gevallen waren ook de marechaussees die de afgewezen asielzoeker in het vliegtuig zouden begeleiden, vergeefs opgetrommeld.

Dit blijkt uit cijfers die NRC bij het ministerie van Veiligheid en Justitie opvroeg. De annuleringen vormen al langer een probleem, maar de omvang ervan is gegroeid. In 2013 hekelde de Commissie die toezicht hield op het uitzetbeleid, het hoge percentage annuleringen. Die waren toen nog zo’n dertig procent van het totaal aantal geplande uitzettingen.

In haar laatste jaarverslag – het orgaan is in 2013 opgeheven – schreef de commissie onder leiding van oud-CDA-Kamerlid Hans Gualthérie van Weezel, het onderwerp van de annuleringen „met herhaling op de agenda te hebben gezet: niet alleen vanwege de daarmee verbonden nodeloze personele en financiële kosten, maar ook vanwege de geloofwaardigheid van het terugkeerproces.”

Nieuwe Europese wetgeving

Een woordvoerder van het ministerie benadrukt dat de meesten van de vreemdelingen van wie de uitzetting op het laatste moment niet doorgaat, later alsnog vertrekken of al op een andere manier het land hebben verlaten. Daarover zijn echter geen getallen beschikbaar.

De woordvoerder verklaart de stijging van het aantal annuleringen uit nieuwe Europese regelgeving. Sinds 2013 worden sommige groepen asielzoekers (Dublin-claimanten) vanuit een opvanglocatie als een azc uitgezet, en niet vanuit een detentiecentrum. „Dit leidt er toe dat vreemdelingen zich voor het vertrek onttrekken aan het toezicht”, aldus Justitie. Dublinclaimanten zijn asielzoekers die via een ander Europees land in Nederland kwamen en in het eerste Europese land asiel hadden moeten aanvragen.

Europese regelgeving is niet de enige oorzaak van het grote aantal annuleringen, aldus Justitie. Die wordt ook veroorzaakt door op het laatste moment toegewezen voorlopige voorzieningen door rechtbanken.

Daarnaast worden er ook administratieve fouten gemaakt (verkeerde spelling van namen van de uitgeprocedeerden) of komt het escort van marechaussees met de uitgeprocedeerde naar het vliegtuig vast te zitten in een file. Ook moet een langere vlucht soms voortijdig worden afgebroken omdat de uit te zetten persoon amok maakt tijdens een tussenstop.