Cultuurgebonden humor
Diegenen die menen dat de Turkse premier Erdogan niet moet zeuren over het optreden van Jan Böhmermann gaan voorbij aan het gegeven dat humor cultuurgebonden is (NRC 20 april).
Satire is alleen leuk en doeltreffend als het slachtoffer de geestigheid kan onderkennen en weet dat hij ook gelachen zou hebben wanneer een ander het doelwit zou zijn geweest. Het humoristische aspect van de satire verdwijnt zodra de grens van de eigen cultuurkring wordt overschreden.
Dat Erdogan de woorden van Böhmermann kwetsend vindt, moet daarom gerespecteerd worden, ongeacht wat we verder van hem mogen vinden.
De Tweede Kamerleden die het wetsartikel dat belediging van een vreemd staatshoofd strafbaar stelt nu willen afschaffen, menen dat deze bepaling niet meer van deze tijd is. Dat is niet alleen te eng nationalistisch gedacht, want wat in ons land niet meer van deze tijd is kan in andere landen nog steeds de maatstaf zijn, maar gaat ook voorbij aan het eigenlijke doel van die bepaling.
Die is er niet om de gekwetste persoonlijke gevoelens van het buitenlandse staatshoofd te ontzien, maar vindt zijn rechtvaardiging in het beperken van de mogelijkheid voor een individueel staatsburger om het buitenlands beleid van zijn land te doorkruisen.
Staatshoofden zijn niet op één lijn te stellen met gewone burgers, want zij hebben in het volkenrecht een uitzonderingspositie. Zolang onze waarden verschillen van die van andere landen is het wel zo handig om de mogelijkheid te hebben om grappenmakers als Böhmermann te corrigeren.
Daarnaast is het voor de Nederlandse plaats in een geglobaliseerde wereld als ook voor de samenhang binnen onze eigen multiculturele samenleving van belang dat we proberen wat meer respect voor de ander te tonen.
Met het vergroten van de vrijheid om te kwetsen is niemand gediend.
Correcties en aanvullingen
Topinkomens
In De (on)maakbaarheid van topinkomens in de publieke sector (13/4, p. 6/7) staat dat een topinkomen 179.000 euro is, exclusief pensioenpremie. Dat is inclusief pensioenpremie.
Verder staat bij de grafiek dat sprake is van overschrijdingen van de Balkenendenorm van 179.000 euro. Dat moet zijn: overschrijdingen van de toepasselijke norm, die voor de sectoren wonen, gezondheidszorg, cultuurfondsen en onderwijs uit een reeks van uiteenlopende bedragen bestaat.
Den Bommel (Z-H)
In de kaart bij het artikel Zachte g, harde criminelen (16/4, p. 26-29) over de onderwereld in Noord-Brabant wordt gemeld dat de plaats Den Bommel in de provincie Zeeland ligt. Dat is onjuist: Den Bommel ligt in de provincie Zuid-Holland.