Miljardenboete Rusland in Yukos-zaak van tafel

De rechtbank in Den Haag meent dat het Permanent Hof van Arbitrage niet bevoegd was een uitspraak te doen. De boete van 50 miljard dollar vervalt.

De Haagse rechtbank die zich uitsprak in de Yukoszaak.
De Haagse rechtbank die zich uitsprak in de Yukoszaak. Foto Bart Maat / ANP

De rechtbank in Den Haag heeft besloten dat Rusland geen schadevergoeding van 50 miljard dollar hoeft te betalen aan de voormalige aandeelhouders van oliebedrijf Yukos. Het Permanent Hof van Arbitrage (PCA) dat zetelt in Den Haag en over internationale geschillen oordeelt, was volgens de rechtbank niet bevoegd om een uitspraak in de zaak te doen.

Rusland heeft het Verdrag inzake het Energiehandvest, op basis waarvan de zaak bij het PCA werd gevoerd, wel ondertekend, maar het Russische parlement heeft het niet geratificeerd. Het is volgens Rusland ook geen internationale zaak. De aandeelhouders waren allen voormalige Russen, al hadden ze hun bedrijven ondergebracht op Cyprus of op het Isle of Man.

Beroep

Volgens voormalig topman en Kremlincriticus Michail Chodorkovski is Yukos bewust door de Russische overheid kapotgemaakt, door het bedrijf onterecht aan te slaan voor miljarden aan belasting. Die conclusie nam het PCA over. Volgens Rusland ging het bedrijf echter ten onder aan een belastinggeschil met de overheid. De restanten van Yukos vallen nu onder het nationale oliebedrijf Rosneft.

Tim Osborne, directeur van GML dat grootaandeelhouder was van Yukos, heeft al gezegd dat hij zich niet in de beslissing van de Haagse rechtbank kan vinden, schrijft persbureau AP: “We gaan in beroep tegen deze verrassende beslissing en hebben er het volledige vertrouwen in dat het recht zal zegevieren.”

Rusland juicht de uitspraak juist toe. Andrej Konakov, directeur van het Centrum voor Rechtsbescherming noemde de uitspraak “een overwinning voor de rechtstaat en bevestiging van de Russische positie dat de ‘aandeelhouders’ van Yukos geen enkel recht hebben op welke schadevergoeding dan ook”.