Voemp! In twee uur naar Peking

Rijden we in 2056, als de aarde 10 miljard inwoners telt, nog in auto’s? Daryl Oster denkt het niet. Deze Amerikaanse uitvinder ontwikkelt een transportnetwerk dat gebruik maakt van vacuüm buizen. ET3 heet het, een afkorting van Evacuated Tube Transport Technologies.

In zo’n buis bestaat vrijwel geen luchtweerstand. Er is ook geen wrijving van wielen, omdat de capsules zweven op een magnetisch systeem. Eenmaal afgevuurd blijven ze makkelijk op snelheid, als een raket in de ruimte.

Plannen voor menselijke buizenpost liggen al sinds begin vorige eeuw op de tekentafel. De laatste jaren groeit de interesse voor de vactrain omdat Elon Musk, topman van Tesla, de Hyperloop wil bouwen. Musk mobiliseert wetenschappers om een systeem te ontwerpen dat personenbussen in een buis tussen steden heen en weer blaast.

ET3 is ambitieuzer. Het moet een wereldomvattend netwerk worden dat ook de auto kan vervangen. Zie het als fysiek internet: een automatisch schakelend systeem dat geen bytes heen en weer schiet, maar kleine capsules met mensen en goederen. Voemp! Met 6.500 kilometer per uur – vijf keer de snelheid van het geluid – reis je in twee uur van Washington naar Peking.

Via lokale aftakkingen komt je capsule op z’n bestemming aan. „ET3 wordt een supersnelweg”, zegt Daryl Oster. „Alleen voor de laatste kilometers naar huis gebruik je een bus, fiets of elektrisch voertuig.”

Een extra infrastructuur ontwikkelen naast de snelweg, de spoorweg en de luchtvaart – dat klinkt onwaarschijnlijk. En het wordt nog onwaarschijnlijker als je buizenpostgoeroe Daryl Oster ontmoet: met zijn lange grijze sik, hoge cowboylaarzen en een zangerig accent uit Colorado lijkt hij eerder weggelopen uit een film dan uit een bestuursvergadering. Maar zijn enthousiasme is aanstekelijk: zodra Oster de laptop met de ET3-presentatie openklapt wordt het transport van de toekomst minder zweverig.

Onlangs was hij in Nederland om de buizenpostboodschap over te brengen. Oster denkt dat ET3 kan meeliften op de hype rond de Hyperloop en dat Nederland daarin een belangrijke rol speelt. „Dit is het perfecte land voor een eerste ET3-testtraject”, zegt hij. „Het is plat, er zijn veel kanalen en spoorwegen waar je een buizensysteem langs kunt leggen zonder het landschap te verstoren.”

Hoe kwam u op het idee voor ET3?

„Ik bracht als jongetje met mijn vader een bezoek aan een schroothoop waar een ouderwets buizenpostsysteem metaalafval vervoerde. Ik vond het fascinerend. Toen ik in de jaren tachtig werktuigbouwkunde studeerde, kwam ik er door een rekenfoutje in een windtunnel achter dat in een vacuüm de luchtweerstand verdwijnt. ‘Duh’ dacht ik, ‘dat gebeurt ook in de ruimtevaart’. Ik ging schetsen en legde in 1999 de ET3-patenten vast.”

Aan de commerciële haalbaarheid van Hyperloop wordt getwijfeld. Hoe kan ET3 wel betaalbaar zijn?

„Hyperloop maakt, in tegenstelling tot ET3, geen gebruik van een volledig vacuüm en de capsules zijn te groot (een soort bus voor dertig tot veertig personen, red). Daardoor is een zwaardere constructie nodig dan als je kleine capsules vervoert. Onze kosten per zitplaats zijn vier keer lager. Bovendien is de Hyperloop niet flexibel. ET3 krijgt stations met airlocks, die het vacuüm in stand houden als je van traject wisselt. En je kunt altijd zelf aangeven dat je wilt stoppen – dan sta je binnen een kwartier stil. Vandaar dat er ook geen toilet in onze capsules zit.”

U heeft Elon Musk gesproken. Waarom werken jullie niet samen?

„Elon nodigde ons uit nadat hij van ET3 hoorde. Hij is niet ambitieus genoeg omdat hij de autoindustrie – waarvan Tesla deel uitmaakt – niet wil bedreigen. De Hyperloop zou alleen een vervanging zijn voor de hogesnelheidstrein of het vliegtuig.”

U voorspelt een economische opleving als ET3 er komt. Hoezo?

„Je kunt met ET3 ook goederen vervoeren. We willen een nieuwe economie bouwen die vijftig keer efficiënter is dan de elektrische auto of de trein. Onze voorouders maakten werkwerken van tachtig uur, wij van veertig. Ik denk dat we in de ET3-toekomst nog maar twee werkdagen van tien uur maken.”

Ziet u zichzelf als een futurist?

„Nee, ik ben pragmaticus. De cijfers geven aan dat ET3 realiseerbaar is en efficiënter dan de huidige transportsystemen. We gaan werken met bewezen technologie. Ons eerste doel is het realiseren van een testtraject, waar we 5 kilometer lang rechtuit kunnen. Het zou mooi zijn als we iets op de Maasvlakte kunnen bouwen. Een ET3-test zou ook een leuke pretparkattractie zijn.”

Zo’n testtraject kost 20 miljoen dollar. Dat geld is er nog niet, al heeft Oster 380 ET3-licenties verkocht in 25 verschillende landen. Rijk wordt hij daar voorlopig niet van: het zijn open bronlicenties à 500 dollar (voor bedrijven) of 100 dollar (particulieren).

Licentiehouders beloven 10 procent van hun toekomstige winst uit ET3 te delen. Airborne Aerospace in Rijswijk is licentiehouder; een ander bedrijf zou geïnteresseerd zijn om een ET3-systeem voor goederen aan te leggen.

Waarom die licenties? Oster verwijst naar historische verschillen in spoorbreedtes bij treinen – dat haalt alle vaart en efficiency uit het transportnetwerk. „De ET3-standaard moet ervoor zorgen dat buizensystemen van de toekomst perfect op elkaar aansluiten.” Anders komen we nooit in twee uur van Washington naar Peking.

Meer lezen over tech en media? Volg ons op Twitter: @NRCTechMedia