Verlamde man beweegt hand met denkkracht

Ian Burkhart (24) brak vier jaar geleden zijn nek bij een duikongeluk. Hij liep een dwarslaesie op waardoor zijn armen en benen verlamd raakten. Maar nu kan hij met denkkracht zijn rechterpols, -hand en -vingers weer gebruiken. Via permanent in zijn hersenen geïmplanteerde elektroden stuurt hij signalen naar elektroden rond zijn rechterarm, waarmee hij spiersamentrekkingen veroorzaakt.

Burkhart kon zijn rechterschouder en -elleboog nog bewegen. En zijn pols kon hij, al scheeftrekkend, nog heffen en strekken. Maar dit experiment „toont aan wat in de toekomst mogelijk is en kan hoop bieden voor bewegingsherstel bij mensen met een dwarslaesie.” Dat is de laatste zin van het woensdag gepubliceerde artikel in Nature waarin Burkharts Amerikaanse artsen en neuro-onderzoekers zijn behandeling beschrijven.

De taak lukt nu drie van de vijf keer

Wat Burkhart kan, konden makaken al langer. In 2008 konden bijvoorbeeld twee makaken via een elektrische verbinding buitenom hun pols bewegen. De interne zenuwverbinding was met plaatselijke verdoving tijdelijk buiten werking. In dat experiment werd het signaal van één zenuwcel opgepikt.

Er is de afgelopen decennia veel geëxperimenteerd met het uitlezen van hersensignalen, zowel met externe als geïmplanteerde elektroden. Het best lukt het nu met geïmplanteerde elektroden, hoewel het signaal dat die elektroden opvangen bij eenzelfde taak vaak in de loop van de tijd flink kan veranderen. Makaken en mensen zijn zo al in staat om een robotarm met denkkracht de gewenste handelingen uit te laten voeren.

Ian Burkhart kreeg een 96-kanaalselektrode van ongeveer 1,5 bij 3,5 centimeter in het deel van zijn hersenen dat bewegingen aanstuurt. Na de ingreep trainde Burkhart 15 maanden lang driemaal per week. En eigenlijk trainde hij ook de software die zijn hersensignalen omzet in elektrische prikkels voor zijn armspieren. Uiteindelijk waren Burkhart en zijn getrainde software in staat om getrainde taken redelijk goed uit te voeren. Het oppakken van een flesje, het uitschenken in een glas en het roeren van de inhoud lukte bijvoorbeeld drie van de vijf keer in 10 minuten tijd.