Breken onthullingen over Porosjenko het ja-kamp op?

Dat Oekraïne een corrupt land is, wisten we al. Dat de president van het land zijn vermogen nog altijd op de Britse Maagdeneilanden zou verstoppen voor de Oekraïense belastingdienst wisten we nog niet. Dat bleek maandag uit de zogeheten Panama Papers. Welke invloed heeft dit op het referendum van woensdag over het associatieverdrag van de EU met Oekraïne?

Zowel het ja- als het nee-kamp betrok de belastingontwijking van Porosjenko maandag direct in de discussie over de corruptie in het land. „Oekraïens premier Porosjenko ook betrokken bij #panamaleaks. Precies waarom we samenwerkingsverdrag nodig hebben, tegen corruptie”, twitterde de Stem Voor-campagne van oud-PvdA-voorzitter Michiel van Hulten. „Het is de president jongens. En laten we ook met Willem Holleeder de maffia bestrijden. Mijn hemel”, was de reactie van Jan Roos van GeenPeil. Betekent de onthulling over Porosjenko de definitieve doodsteek voor de ja-campagne?

Gerrit Voerman, hoogleraar politicologie (Rijksuniversiteit Groningen):

„De doodsteek gaat me wat ver, maar je kunt zonder enige terughoudendheid zeggen dat dit het ja-kamp geen goed doet. Het beeld van Oekraïne als corrupt land wordt nog eens sterk onderstreept, en het nee-kamp betoogt dat we ons daar verre van moeten houden. Dit nieuws versterkt hun argumenten. De kans bestaat dat mensen uit het ja-kamp nu overstappen naar ‘nee’. Maar het ligt meer voor de hand dat meer potentiële ja-stemmers gedesillusioneerd thuisblijven, omdat ze toch denken niet meer te kunnen winnen, waardoor mogelijk de opkomstdrempel van 30 procent niet wordt gehaald.”

Peter Kanne, opiniepeiler bij I&O Research:

„Wij verwachten dat de opkomstdrempel met een opkomst van ergens tussen de 30 en 40 procent net wordt gehaald, maar gefundeerde voorspellingen hierover zijn bij zo’n vaag en ongrijpbaar onderwerp als dit verdrag eigenlijk niet te maken. Het nieuws over Porosjenko bevestigt het beeld dat er al was, van Oekraïne als corrupt land. Daar zijn voor- en tegenstanders van het associatieverdrag het over eens. De tegenstanders denken dat het verdrag daartegen niet gaat helpen, terwijl de voorstanders daar een stuk optimistischer over zijn. Deze berichten over Porosjenko zullen dat optimisme niet helpen.”

Harry van Bommel, Tweede Kamerlid voor de SP, uitgesproken tegenstander van het verdrag met Oekraïne:

„Dit is bijna dodelijk. Ik denk dat dit de opkomst verhoogt, want men is boos. De chocoladekoning, het symbolisch vlaggenschip van het land, brengt zijn geld links en rechts in veiligheid. Het is een perfecte illustratie van mijn stelling dat politiek in Oekraïne te koop is. Wij hadden al een lijst van oligarchen en hun praktijken opgesteld. Daar stond Porosjenko bij.”

Kees Verhoeven, Tweede Kamerlid voor de D66 en uitgesproken voorstander van het verdrag:

„Het verdrag is mede bedoeld om corruptie en de oligarchen aan te pakken. Dat Porosjenko wordt genoemd is geen verrassing. Maar het akkoord is niet voor hem, maar juist voor de bevolking, om haar de kans te geven corruptie aan te pakken. Ik kan me voorstellen dat Porosjenko helemaal niet blij is met het akkoord, omdat er bepalingen in staan die zijn eigen rijkdom aantasten. Vooral de jonge generatie snakt naar verandering en die kan straks via dit verdrag met behulp van de Europese Unie de oligarchen aanpakken. Het is waar je in gelooft. Geloof je in verandering – al is het in kleine stapjes – of denk je dat alles alleen maar slechter wordt. Ik stem niet voor het verdrag om Porosjenko verder te helpen, maar voor het Oekraïense volk.”