Dit zijn de belangrijkste onthullingen uit de Panama Papers

Uit een groot internationaal onderzoek van 376 onderzoeksjournalisten uit 76 landen, genaamd de ‘Panama Papers’, blijkt onder meer dat elf (deels voormalige) staatshoofden gebruik maken van belastingparadijzen om hun miljoenen weg te sluizen. Belastingdiensten in verschillende landen zijn onderzoeken gestart naar mogelijke belastingontduiking.

Het betreft een database van maar liefst 11,5 miljoen documenten, afkomstig van de interne administratie van het juridisch advieskantoor Mossack Fonseca in Panama. De Duitse krant Süddeutsche Zeitung kreeg de miljoenen documenten in handen.

De belangrijkste onthullingen op een rij:

• Juan Pedro Damiani, lid van de ethische commissie van wereldvoetbalbond FIFA, heeft zaken gedaan met drie personen die worden vervolgd in het FIFA-corruptieschandaal. Damiani werkte onder meer met zijn advocatenkantoor als intermediair voor ten minste vijf offshorebedrijven van Eugenio Figueredo, de voormalig vicevoorzitter van de FIFA. Figueredo werd in mei 2015 in Zürich gearresteerd op verdenking van misleiding en witwassen.
• Uit het onderzoek komen ook Nederlandse brievenbusfirma’s naar voren. Het gaat om Torneos & Traffic Sports Marketing en TyC International. Zij hebben in totaal meer dan 160 miljoen dollar betaald aan sportmarketingbedrijven die televisierechten verhandelen van wedstrijden in de Copa Libertadores; de Zuid-Amerikaanse versie van de Champions League. Dit zouden nepcontracten zijn en bedoeld om geldstromen te rechtvaardigen. Er loopt een gerechtelijk onderzoek bij de Amerikaanse justitie tegen officials van de voetbalbond FIFA waarbij de sportmarketingbedrijven worden genoemd in de aanklacht. Ook De Nederlandsche Bank voert een onderzoek uit naar mogelijke witwaspraktijken in het voetbal.
• De premier van IJsland, Sigmundur David Gunnlaugsson, staat onder druk nadat naar buiten kwam dat hij via een offshorebedrijf obligaties bezit van de drie grootste banken van IJsland. Hij had hierdoor een persoonlijk belang in de overeenkomst die hij sloot met schuldeisers van de in 2008 omgevallen banken. Die overeenkomst zou veel te genereus zijn geweest.
• De entourage rondom de Russische president Poetin beheert meer dan twee miljard dollar in belastingparadijzen. De bekende Russische cellist en dirigent Sergeij Roldoegin, een jeugdvriend van Poetin, speelt hierin een hoofdrol. In de administratie van Mossack Fonseca komt hij voor als eigenaar van een Panamees bedrijf en twee vennootschappen op de Britse Maagdeneilanden. Via die bedrijven kwamen miljoen dollars aan betalingen binnen van andere bedrijven uit belastingparadijzen. Hij staat niet op de internationale sanctielijst van Russische prominenten na de Russische annexatie van de Oekraïense regio de Krim.

  De constructie uitgelegd door The Guardian:

• De Oekraïense president Porosjenko is nog steeds actief in belastingparadijzen. Uit onderzoek van het FD en Trouw blijkt dat het bedrijf van Porosjenko, het chocolade- en snoepconcern Roshen waarmee hij rijk is geworden, een aantal schimmige transacties ter waarde van meer dan tweehonderd miljoen dollar heeft uitgevoerd via de Oostenrijkse Raiffeisen Bank.
• Onthullingen van de Spaanse krant El Confidencial: Messi en de tante van de Spaanse koning. Pilar, de zus van de Spaanse ex-koning Juan Carlos, liet veertig jaar lang geld via Mossack Fonseca lopen. Ze stopte hiermee daags nadat Felipe VI haar broer opvolgde. De dag nadat Lionel Messi door de Spaanse fiscus gepakt werd voor vermeende belastingontduiking, stapte de Argentijnse voetballer naar Mossack Fanseca voor een nieuwe constructie. Ook de nieuwe Argentijnse president Macri figureert in de documenten.
• Uit de documenten blijkt dat de vader van de Britse premier David Cameron een belangrijke rol speelde bij de oprichting van een investeringsfonds in Panama. Ian Cameron, die overleed in 2010, hoefde als nauw betrokkene bij dit bedrijf geen belasting te betalen over zijn inkomsten. In 1998 was dit fonds ongeveer 20 miljoen dollar waard.
• De Saoedische koning Salman sluist geld weg via Britse Maagdeneilanden. De koning van Saoedi-Arabië, sinds vorig jaar aan de macht, gebruikt een offshore bedrijf op de Maagdeneilanden voor zijn 34 miljoen dollar tellende hypotheken van zijn luxe woningen in Londen. Verder heeft sjeik Khalifa bin Zayed, president van buurland Verenigde Arabische Emiraten en emir van Dubai zeker dertig bedrijven op de Maagdeneilanden. De sjeik is een van de rijkste mensen ter wereld. Hij gebruikt de bedrijven voor zijn vastgoed in Londen ter waarde van 1,7 miljard dollar.
• De voormalige emir van het andere buurland van Saoedi-Arabië, Qatar maakte ook gebruik van belastingparadijzen. Sjeik Hamad Al-Thani heeft binnen het jaar nadat hij afstand deed van de macht zijn advocaat opdracht gegeven om een offshore bedrijf te kopen op de Britse Maagdeneilanden. Verder was hij sinds september 2013 meerderheidsaandeelhouder van twee bedrijven die een deposit rekening hadden bij de Bank of China in Luxemburg. Een kwart van de aandelen van deze bedrijven was in handen van de voormalig tweede man van Qatar, premier en minister van Buitenlandse Zaken Hamad bin Jassam Al Thani.
• Ook families van (voormalige) Arabische dictators zijn betrokken. Het gaat om de neven van de Syrische president Assad, Rami en Hafez Makhlouf die grote delen van de telecom- en oliesector in Syrië controleerden. Zij hebben 2,6 miljoen dollar gestald op de Britse Maagdeneilanden. Verder komt ook Alaa Mubarak, zoon van de voormalige Egyptische dictator Hosni Mubarak, voor in de documenten.
• Andere figuren uit het Midden-Oosten die circuleren in de documenten zijn de voormalige Iraakse vice-president Ayad Allawi, de voormalig premier van Jordanië, Ali Abu al-Ragheb, en de persoonlijk secretaris van de koning van Marokko.
• Verder had ook Li Xiaolin, dochter van de voormalig Chinese premier Li Peng, contacten met Mossack Fonseca. Andere machthebbers met bedrijfjes via het juridisch advieskantoor uit Panama zijn de voormalige Soedanese premier Ahmad Ali al-Mirghani, die in 2008 overleed, de voormalig premier van Georgië, miljardair Bidzina Ivanishvil, en de gehele familie van de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev.