Steden maken opkomst referendum wel tussentijds bekend

Promotiemateriaal GeenPeil bij de drukker.
Promotiemateriaal GeenPeil bij de drukker. Foto Robin van Lonkhuijsen / ANP

De vier grote steden maken woensdag in de loop van de dag wél bekend hoe de opkomst van het referendum over het associatieverdrag van de EU met Oekraïne zich ontwikkelt. Zij zijn het oneens met de beslissing van de NOS en peilingbureau Ipsos om geen tussenstanden over de opkomst te publiceren, zoals zij gewoonlijk doen bij verkiezingen. Ook minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) reageert negatief op het besluit van de NOS.

Bij het referendum is de opkomst cruciaal. Alleen als die hoger is dan 30 procent dwingt een nee-stem het kabinet tot een nieuwe afweging van het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne. Kiezers die denken dat de opkomstdrempel niet gehaald wordt, kunnen overtuigd worden alsnog te stemmen als in de loop van de dag blijkt dat er wel voldoende stemmen worden uitgebracht. NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff wil „verkiezingen niet beïnvloeden, maar ze verslaan” zegt hij vrijdag op de eigen website.

Een woordvoerder van de gemeente Den Haag noemt dat besluit van de NOS „evengoed een politieke beslissing”. Den Haag zal elke twee uur een prognose van de opkomst verspreiden. „Gewoon, zoals we het bij elke verkiezing doen.” Ook Amsterdam, Rotterdam en Utrecht kiezen daarvoor.

Amsterdam ziet „geen reden om het dit keer anders te doen”. Utrecht brengt de tussenstanden niet actief naar buiten. „Maar als journalisten benieuwd zijn, kunnen ze bellen. We meten de voorlopige opkomst drie keer per dag”, aldus een woordvoerder. Rotterdam gaat „actief” de opkomstpercentages melden.

Minister Plasterk zei vrijdag dat hij zich verbaasd over de keuze van de NOS. „Het is een novum dat een omroep hier een opvatting over heeft.”