Ontwikkelingsbank weg uit Honduras

De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO staakt per direct al zijn activiteiten in Honduras. Dat maakte de bank woensdag bekend. Directe aanleiding is de moord, dinsdag, op mensenrechtenactivist Nelson García, verbonden aan de Hondurese Raad van Inheemse Organisaties (Copinh). Die organisatie verzet zich al jaren tegen de omstreden bouw van een waterkrachtcentrale in Honduras die mede door FMO wordt gefinancierd.

García is de tweede activist in twee weken die is vermoord. Op 3 maart doodden onbekenden de internationaal gelauwerde milieuactivist Berta Cáceres, voorzitter van Copinh, in haar huis. Naar aanleiding van deze moord riepen tientallen ngo’s FMO op zijn financiering aan het project te staken. Een internetpetitie met dezelfde oproep werd al ruim 135 duizend keer ondertekend.

De bron van het conflict is de Agua Zarca-dam, een waterkrachtcentrale die wordt gebouwd in de rivier de Gualcarque. Die rivier is heilig volgens veel Lenca-indianen die in het gebied wonen. Volgens Hondurese en internationale wetgeving moet de lokale bevolking instemmen met grote veranderingen in hun leefgebied. Die gaf de bevolking formeel al, maar Copinh zegt dat de stemming daarover is gemanipuleerd.

FMO betwist dat. Volgens de ontwikkelingsbank stemt de lokale bevolking wel in met het project dat elektriciteit en werkgelegenheid naar het gebied moet brengen.

Nu het geweld tegen mensenrechtenactivisten toeneemt, besloot FMO zijn activiteiten toch op te schorten. Ook het Finse investeringsfonds Finnfund, dat medefinancier is van de dam, staakt zijn betrokkenheid bij de Agua Zarca. Tijdelijk. Wanneer de veiligheidssituatie het toelaat, reist een delegatie van beide organisaties af naar Honduras om onderzoek te doen. „We maken voorlopig een pas op de plaats”, zegt bestuursvoorzitter Nanno Kleiterp telefonisch.

„Op basis van dat onderzoek bepalen we of die terugtrekking tijdelijk is of definitief.”

Invloed uitoefenen

Maar of terugtrekken de lokale situatie zal verbeteren, betwijfelt de ontwikkelingsbank. „Wanneer wij de financiering staken, betekent dat niet dat de bouw van de dam ook wordt gestaakt”, zegt Kleiterp.

„Als wij betrokken blijven, kunnen we tenminste invloed uitoefenen op de omstandigheden waaronder de dam wordt gebouwd.”

Ngo’s en critici reageren positief op het besluit van FMO al zijn activiteiten in Honduras op te schorten. Volgens Channa Samkalden, een Nederlandse mensenrechtenadvocaat die Copinh vertegenwoordigt, is dat echter niet de enige stap die de FMO moet ondernemen. "FMO zou zijn invloed moeten aanwenden om mensenrechtenschendingen tegen te gaan in de regio," zegt ze. "Dat is duidelijk niet gebeurd, getuige deze nieuwe moord."

FMO, Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden, dat voor 51 procent eigendom is van de Nederlandse staat, investeert in totaal 107 miljoen euro in projecten in Honduras. 15 miljoen euro daarvan besteedde de bank aan de aanleg van de Agua Zarca.